Елімізді тұғыры мықты, дамыған мемлекетке айналдыру
жүктеу/скачать 3,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Критикалық ойлау негіздері
| РЕЗЮМЕ…
• Ғылым-ақиқатты іздеу. Ғылым-бақылау және тәжірибе жасау арқылы физикалық немесе табиғи құбылыстарды болжау және түсіндіруге ұмтылатын зерттеу әдісі. • Алайда, ғылымның басты мақсаты бұл технологияларды жасап шығару емес еді. Ғылым бұл технологияларды жасауды емес, әлемді басқарудың негізгі қағидасы мен ұстанымдарын тануға ұмтылуда. Ғалымдарды ең алдымен бір нәрсенің қалай жұмыс жасайтындығы қызықтырса, технологтарды ойлап табылған заттың не жұмыс жасайтындығы қызықтырады. • Ғылыми әдістің негізгі этаптарын келесі үлгіде жалпылауға болады: 1. Мәселенің басын ашу және анықтау. 2. Сәйкес келетін мәліметтерді жинау. 3. Гипотезаны құру. 4. Гипотезаны бақылау немесе тәжірибе жасау жолы арқылы тексеру. • Гипотеза сөзі ежелгі грех сөзінен -ὑπόθεσις, (ὑπό — асты + θέσις — тезис) - болжау деген мағынаны береді. Гипотеза — дегеніміз қолдағы дәлелдерге сүйене отырып жасалынатын ғылыми болжам немесе тұспалдар болып табылады. • Плацебо сөзі латынның placere — ұнату деген сөзінен шыққан. Медицинада плацебо – бұл дәрілік қасиеті жоқ дәрмек. («жасанды дәрі»). Плацебо әсері дәрігердің (немесе тәжірибе жасаушының) нақты фактор (дәрі, емдеу тәсілі) күтілген нәтижеге алып келуі керек деген 138 ойды қасақана немесе санасыз түрде миға сіңіруіне негізделеді. • Гипотезалар мәңгілікке бекітілмейді . Өйткені, оны жоққа шығаратын дәлел қашан болмасын, әйтеуір табылып қалуы әбден мүмкін. Сондай-ақ, ғылыми гипотезаны біржолата жоққа шығару да мүмкін емес. Себебі, қай кезде болмасын гипотезаны дәлелдеп шығатын ғалым шығып қалуы мүмкін. • Псевдо-ғылым – бұл нағыз ғылым емес. Ол ғылыми әдіске сүйене отырып, ғылым ақиқатын бүркеуді жүргізеді. Псевдо- сөзінің өзі гректің ψευδής, жалған – деген мағынасынан шыққан. • Псевдо-ғылымның 6 белгісі: 1. Бақылау немесе тәжірибе арқылы мұқият тексеру мүмкін емес немесе өте қиын болатын тұжырымдама жасайды. 2. Қалыптасқан ғылыми теория мен деректерге сәйкес келмейтін тұжырымдама жасайды. 3. Деректердің бұрмалануын құп көрмейді және елемейді. 4. Нақты емес, түсініксіз тілді қолданады. 5. Дамымайды. 6. Зерт т. еу өткізуге салмақты шешімдер қабылдамайды. • Медициналық зерттеудің бірнеше сипаттамасы мен шектеулері: • Бір реткі зерттеу • Қарама-қайшы нәтижелер • Бекітілген деректерді жоққа шығаратын зерттеу • Жануарларға жасалынған зерттеу |