10.2 Патша ҥкіметінің қазақ жеріне қоныстандыру саясаты себептері Империяның орталық аудандарынан Қазақстан жеріне қонысаудару қозғалысы шартты түрде мынадай кезеңдерге бӛлуге болады. 1-кезең XIXғ. орт.- казактардың қонысаударуы. 2- кезең XIXғ. орт.- XIXғ. соңы- шаруалардың қонысаударуы(1989 ж. жарғыдан кейінгі шаруаларға жәрдем түрлерінің белгіленуі) 3- кезең XX ғ. басы – 1917ж. Столыпиннің аграрлық реформасы Орыс және украин шаруаларының қонысаударуы. XIXғ 60-шы жылдары
Ресейдегі буржуазиялық реформалары жҽне «крепостнойлық праваны жою»
жер мҽселесін шеше алған жоқ. Реформа нҽтижесінде кҿптеген шаруалар жерсіз
қалды. Шаруалар наразылығын тудырмау жағдайында, сонымен бірге қазақ
жеріндегі ҿз қорғанысын жасау мақсатында орыс жҽне украин шаруаларын
ҿлкенің барлық облыстарына орналастыру XIXғ. 70ж. басталды, ал 80-жылдары
бҧл іс жаппай кҿшіп келіп қоныстанушылық сипат алды. 1889ж. 13 шілдедегі
ережеде Томск жҽне Тобол губерниялары мен Жетісу, Ақмола, Семей
облыстарына кҿшу нақтыланды. XIXғ. аяғы кҿшпелі мал шаруашылығы
Сырдария ауданы, Орталық Қазақстан далаларында, Бетбақдалада, Маңғыстау,
Семей, Ақмола облыстарында ғана сақталды.
Ұйғырлар мен дүнгендердің қонысаударуы. Бҧл мҽселе XIXғ. 2-ші
жартысында орыс- қытай қатынасына байланысты туындады. 60-80-ші
жылдары қол қойылған кейбір қҧжаттарға байланысты Жетісу жҽне Кырғыз
жері Ресей қоластына ҿткен болатын. Қытай мемлекетінің шекарасында
басталған кҿтеріліс кҥшпен басып тасталған болатын. Патшалық билік
халықтың тығыз орналасқанына қарамастан ҿзінің оңтҥстік бҿліктегі қорғаныс
қажеттілігі мақсатында қытай жағына, сонымен қатар дҥнгендер мен
ҧйғырларға жаңадан қосылған территорияға қоныстануды ҧсынды.