Тұлға -жеке адамның өзіндік адамгершілік, әлеуметтік, психологиялық қырларын ашып,
адамды саналы іс-әрекет иесі және қоғам мүшесі ретінде жан-жақты сипаттайтын ұғым.
Адамның әлеуметтік қасиеттерінің жиынтығы, қоғамның даму жемісі және белсенді
қызмет ету мен қарым-қатынас орнату арқылы жеке адамды әлеуметтік қатынастар
жүйесіне енгізудің жемісі.
Дүниетаным- бұл ақиқатты дүниеге және ондағы адамның алар орнына, оны қоршаған
болмысына және өз-өзіне қатынасына деген көзқарастар жүйесі , сонымен қатар,
адамдардың осы көзқарастар арқылы қалыптасқан
негізгі өмірлік ұстанымдары, наным-
сенімдері, мақсат-мұраттары,таным мен қызмет принциптері, құндылық бағыттары.
Дүниетаным қоғамдық және жеке адам санасының ұйытқысы болып табылады.
Дүниетанымды қалыптастыру-
тек жеке тұлғаның ғана емес, сонымен қатар белгілі бір
әлеуметтік топтың, қоғамдық таптың жетілуінің елеулі көрсеткіші.
Тұлғаның өзіндік ерекшеліктері және онын педагогикалық процесте ескерілуі. Әрбір
оқушының танымдық іс-әрекетінін, әсерленушілігінің,
ерік-жігерінің, мінезінің, жүріс-
тұрысының
тек
өзіне
ғана
тән
сапалық
ерекшеліктері
болады.
Демек, жеке ерекшелік-бұл, адамның өз басындағы қасиеттерінің бір-бірімен сәйкестікпен
түйісуі, оның басқа адамдардан өзгешелігі осы қасиеттері арқылы көрініс табады. Әркім
өзінің жеке даму жолын бастан кешіреді, ал ол оның бойына табиғат берген қасиеттерге
және тіршілігінің жағдайына байланысты болады. Мектеп оқушыларын олардын
қабілеттеріне қарай топтарға біріктіруге болады, яғни, типология жүргізуге болады.
Балалар
типологиясында
екі
ерекше
бағытты
атауға
болады:
-
қыз
балалар
мен
ер
балалардың
даму
ерекшеліктері,
-
дарынды балалар мен педагогикалық жағынан қараусыз қалған балалар.
Дарындылық - адамның интеллектуалдык мүмкіндігімен
байланысты болатын
қабілеттіліктердің бірлігі, оның іс-қимылыньщ деңгейі мен өзіндік ерекшелігі.
Қабілеттілік -бұл бірдей күш пен бірдей уақыт аралығында, бір адамның басқа адамдарға
қарағанда жоғары көрсеткіштерге ие болуын қамтамасыз ететін мүмкіншілік.
Психологиялық жағынан караусыз қалған деген сөз ортаның келенсіз ықпалынан және
педагогикалық
процестің
жеткіліксіздігінен
рухани
көзқарасының
дұрыс
қалыптаспағандығы, сезімнің дәрменсіздігі, қоғамдық мінез-құлық дағдысының жоқтығы
айқын әрі үнемі байқалып тұруын айтады. Мұндай балаларды девианттар деп атайды.
Мектеп оқушысьшың жеке ерекшелігі дегеніміз — оның жас мөлшеріне, жыныстық және
рухани дамуына, жан-жақты тұтас жетілген жеке тұлғалық қасиетінің қалыптасуына
органикалық жағынан байланысты өзіне тән ерекшелігі. Осыған орай олармен жеке
жұмыс жүргізу педагогикалық процестің маңызды бөлігі болып табылады.
Жеке жұмыс
— бұл педагогикалық жұмыстағы бос сөзділікті жеңу және оның алдын ала іс-әрекет
ұйымдастыру.
Достарыңызбен бөлісу: