Оқулық Алматы : «Нұр пресс»

қиыншылықтан
құтылудың
жолын
олар
əр
адамның
өзін
-
өзі
кемелдендіру
əрекетімен
байланыстырады
. 
Осыдан
, 
мектептің
мақсаты
, 
экзистенциалистердің
пікірінше
, 
оқушыларды
өзін
-
өзі
қалыптастыруға
үйретіп
, 
өз
«
менін
» 
жасауға
қажет
тəрбие
, 
білім
беру
. 
Шынайы
білімдерге
қарсы
тұруымен
аталған
бағыт
теоретиктері
мектеп
бағдарламалары
мен
оқулықтарына
қарсылық
білдіреді
. 
Білім
құндылығы
мен
қажеттілігі
əр
нақты
тұлға
үшін
өзіндік
маңызға
ие
болуынан
мұғалімнің
міндеті
оқу
, 
тəрбие
материалын
игеруде
оқушыға
толық
еркіндік
беріп
, 
оның
ынта
-
ықыласы
мен
қызығуларына
жол
ашу
. 
Заттар
мен
құбылыстар
мəнін
ұғыну
оқушы
еркінде
. 
Ал
ұғу
процесі
санаға
негізделмей
, 
бала
сезімдері
, 
арманы
мен
сеніміне
орай
іске
асырылады
. 
Экзистенциализм
жекелеп
оқытудың
философиялық
негіздемесі
ретінде
танылып
отыр
. 
Неотомизм
– 
орта
ғасырлық
діни
философ
Фома
 
Аквинскийден
бастауын
алған
əдіснамалық
бағыт
. 
Бұл
ағымның
ерекшелігі
– 
сана
объективтігін
мойындайды
. 
Бірақ
мұның
астарында
сыр
бар
: 
сана
неотомистер
үшін
діни
догмаларды
дəлелдеу
мен
шіркеудің
адамдарға
болған
ықпалын
күшейте
түсу
құралы
ретінде
ғана
қажет
. 
Ғылыми
білімдердің
адамдар
өміріне
жан
-
жақты
, 
берік
енуін
мойындаудан
, 
неотомистер
ортағасырлық
Ф
.
Аквинский
идеяларын
осы
заман
жағдайлары
мен
талаптарына
сəйкестендіре
қолдануға
мəжбүр
болып
отыр
. 
Алайда
олар
танымында
дүние
екі
талай
: 
заттасқан
жəне
рухани
. 
Заттасқан
болмыс
- 
ең
төмен
деңгейлі
, 
өлі
, 
мақсаты
мен
мəні
жоқ
дүние
– 
оны
зерттейтін
ғылым
. 
Эмпирикалық
деректерді
жинауға
бағдарланған
ғылым
дүние
мəнін
ашуда
қауқарсыз
, 
себебі
ол
мəн
Алланың
қолында
. 
Сондықтанда
анайы
шындық
, 
неотомистердің
пікірінше
, 
Жаратқан
ақылымен
ғана
танылады
, 
оның
аяны
арқасында
ғана
пенде
санасына
қонады
. 
Адам
– 
екі
тарапты
, 
қосарланып
жүретін
заттасқан
жəне
рухани
дүниеден
тұрады
. 
Соңғысы
жоғары
құндылық
ретінде
танылып
, 
тұлғаның
адамгершілік
сипатын
көрсетеді
. 
Бұл
адамға
мəңгі
өмір
берген
Алла
тартуы
. 
Неотомистер
мектептің
шектен
тыс
ақыл
-
ойға
тəуелділігін
(
рационалдығын
) 
сынап
, 
оны
баланың
санаға
дейін
тума
берілген
астарын
қалайтын
табиғи
мүмкіндіктерін
(
сүйіспеншілік
, 
бақыт
, 
еркіндік
пен
өмір
мəнінің
негізі
) 
жадтан
шығарғандығымен
айыптайды
. 
Сондықтан
барша
оқу
жəне
тəрбие
жүйесі
баладағы
Алладан
дарыған
санаға
дейінгі
ұмтылысты
дамытуға
бағытталуы
қажет
. 
XIX-XX 
ғ
.
ғ
. 
тоғысында
химия
, 
биология
жəне
т
.
б
. 
жаратылыстану
ғылымдарының
өрістей
дамуымен
философия
сахнасында
жаңа
– 
позитивистік
бағыт
пайда
болды
. 
Бұл
бағыт
өкілдері
табиғаттану
пəндері
мен
оларда
қолданылатын
əдістерді
əсіре
дəріптеп
, 
сандық
зерттелген
дəйектерді
ғана
дұрыс
та
дəлелді
деп
таниды
. 
Таптық
күрес
, 

қоғам
дамуы
, 
əлеуметтік
қайшылықтармен
байланысты
проблемаларды
тіпті
де
жалған
, 
ғылыми
деректеуге
келмейді
деп
жариялады
. 
Позитивистер
үшін
бірден
бір
мəнді
ғылымдар
– 
бұл
математика
мен
табиғаттану
, 
ал
қоғамдық
ғылымдар
- 
шындыққа
сиыспайтын
ертегі
. 
Неопозитивизм
мəндік
тұрғыдан
өз
негізі
позитивизмді
қолдай
отырып
, 
қазіргі
заман
ұғымдары
мен
терминдерін
пайдалануымен
осы
дəуір
философиясында
елеулі
орын
иеледі
. 
Педагогика
əлсіздігін
, 
неопозитивистер
, 
оның
шынайы
деректермен
іс
-
əрекеттерге
орынды
мəн
бермей
, 
пайдасыз
идеялар
мен
абстракцияға
бой
ұрғандығынан
көреді
. 
Олар
білім
беру
жолында
мазмұнға
емес
, 
əдістерге
елеулі
мəн
беріп
, 
оқу
мен
тəрбиеде
негізгі
нəрсе
«
білім
емес
, 
ал
оны
ұғу
мен
игеру
əдістері
» - 
деген
тұжырымды
алға
тартты
. 
Неопозитивизмнің
көрнекті
өкілі
- 
ірі
атомшы
ғалым
, 
АҚШ
-
тың
саяси
қайраткері
– 
Дж
. 
Конант
. 
Оның
«
Бүгінгі
Америка
орта
мектебі
», «
Американ
мұғалімдерін
дайындау
» 
атты
еңбектері
АҚШ
педагогикасының
өркендеуіне
зор
үлесін
қосты
. 
Прагматизм
философиялық
ағым
ретінде
XIX-XX 
ғ
.
ғ
. 
шектерінде
пайда
болды
. 
Ғылым
, 
техника
жəне
өндірістің
қарқынды
дамуы
материалистік
философияның
тұғырын
бекіте
түсіп
, 
абсолюттік
идеализмнің
негіздеріне
ақау
салды
. 
Прагматистік
бағытты
қалаушылар
идеализм
мен
материализмнен
бөлектенген
жаңа
философияны
ұстанатынын
жария
етті
. 
Прагматизмдегі
басты
ұғым
- 
«
тəжірибе
», «
іс
»(
грекше
«
прагма
»), 
осыдан
олар
болмыс
танудың
негізі
жеке
адамның
іс
-
тəжірибесінде
деп
біледі
де
объектив
білімдерді
мойындаудан
бас
тартады
. 
Олардың
пікірінше
, 
адамның
практикалық
іс
-
əрекетінің
нəтижесінде
алынған
, 
ол
үшін
құндылықты
болған
білімдер
ғана
шынайы
сипатта
болуы
мүмкін
. 
Прагматизмнің
аса
көрнекті
өкілі
- 
американдық
ғалым
-

жүктеу/скачать 1,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: