10
§5. Же ті жұрт тың ті лін біл
1.
Мә тін ді тү сі ніп оқып, жанр лық ерек ше лі гін анық таң дар.
Әлем де гі ең жас по лиг лот
Төрт жа сар мәс кеу лік Бэл ла Де вят ки на әлем нің же ті
ті лін де сөй лей ді (орыс, ағыл шын, фран цуз, ис пан, араб,
қы тай, не міс). Ол екі жа сы нан бас тап ана сы мен бір ге
тіл дер ді мең ге ре бас та ған. Күн де лік ті шет мем ле кет тің
мұ ға лім де рі нен са бақ ала ды. «Таң ға жай ып адам дар»
шоуын да Бэл ла ға шет тіл де рін де сұ рақ тар, мә тін дер мен
тап сыр ма лар бе ріл ді. Ар ма нын да ғы сый лы ғын алу үшін
ол қой ыл ған талап тар дың бә рін еш қи ын дық сыз орын дап
шық ты. Кіш кен тай Бэл ла қа зы лар ал қа сы ның жү ре гін
бір көр ген нен бау рап ал ды. Оның фан тас ти ка лық мүм-
кін дік те рі еш кім ді бей жай қал дыр ма ды.
(http://www.inform.kz.../alemdegi-en-zhas-poliglot-7-
tilde-soyle...)
1. Бэл ла ның мұн дай мүм кін дік ке ие бо луы на не әсер ет ті деп ой лай сың дар?
2. Қалай ойлайсыңдар, бір не ше тіл ді мең ге ру ге кез кел ген ба ла ның ша ма сы же те ме?
Дау ыс сыз ды быс тар
өк пе ден шық қан ауа ның ке дер гі ге ұшы рап шы ғуы нан
пай да бо ла ды. Олар үн мен сал дыр дың қа ты сы нан жа са ла ды.
Қа таң
дау ыс сыз дар тек сал дыр дан тұ ра ды.
Ұяң мен үн ді дау ыс сыз да рын айт қан да үн мен сал дыр қа ты са ды. Ұяң да сал
дыр ба сым бол са, үн ді де үн ба сым бо ла ды.
Қа зақ ті лін де 19 төл дау ыс сыз ды быс бар. Олар: б, г, ғ, д, ж, з, й, к, қ, л, м, н,
ң, п, р, с, т, у, ш.
Жік те луі:
•
қа таң
дау ыс сыз дар
: к, қ, п, с, т, ш.
•
ұяң дау ыс сыз дар
: б, г, ғ, д, з, ж.
•
үн ді дау ыс сыз дар
:
й, л, м, н, ң, р, у.
2.
Тө мен де гі сөз дер ге ды быс тық тал дау жа саң дар.
л гі: хат
х – кір ме сөз дер де кез де се тін ды быс;
а – тіл ді а ты сы на а рай жу ан, жа ты а ты сы на а рай ашы, ерінні а ты-
сы на а рай езу лік дау ыс ты ды быс;
т – а та дау ыс сыз төл ды быс.
Сұх бат, ды быс, дос тар.
Достарыңызбен бөлісу: |
