10.2. Нейрондар
2 7 7
рецепторлык беткейі 1000 жэне одан да көп есе артады. Мысалы, мишыктын
кыртысты затыныц алмұрт тәрізді нейронының (Пуркинье жасушала-
ры) дендриттері рецепторлык беткейдін ауданын 250-ден 27 000 мкм2-ге
дейін ұлғайтып, бұл жасушалардың үстіцгі бетінде 200 000
дейін синапстык
аяктамалар аныкталады.
Көп
нейрондардың дендриттерінде
кішкене
өсінділер —
тікенектер
болады. Олар динамикалы кұрылымдар, өздерінің
пішінін, көлемдерін өзгертуге кабілетті, бұл нейрон денесіне жүйкелік
импульстің синапстык жеткізілуіне эсер етеді.
Аксон (axon)
импульсті жасушаның денесінен әкететін өсінді. Оның
үзындығы бірнеше микрометрден метрге дейін толкиды.
Аксонның кұрамында
митохондриялар, нейротубулалар, нейрофиламенттер, эндоплазмалык тор,
диаметрі 0,5 мкм шамасында мультивезикулярлык денешіктер болады. Ак
сонный нейрон денесінен бөлінетін жері
аксондық төбеіиік
деп аталады.
Бұл кимыл потенциалының генеранияланатын жері. Бүл аймакта плазмо-
леммада көптеген иондык каналдар орналасады.
Иондык каналдар ашык,
жабык немесе белсенділігі жойылған (инактивацияланған) болуы мүмкін.
Тыныш жаткан нейронда мембраналык тыныштык потенциалы 60—70 мВ.
Тыныштык потенциалы жасушадан Na+ шығару аркылы пайда болады. Na+-
және К+-каналдарының көбі бұл мезгілде жабыктұрады. Каналдардың жабык
жағдайынан ашык жағдайға ауысуы мембраналык потенциалмен реттеледі
(10.7-сурет).
Достарыңызбен бөлісу: 
