301 10 .2 3 -су р е т. Жүйке-бұлшықетұршығының құрылысы (схема): а — интрафузалды және экстрафузалды бұлшық ет талшықтарының моторлық жүйкеленуі (А. Н. Сту- дитский бойынша); б —
интрафузалды бұлшық ет талшығының айналасында ядро қалтасы аймағындағы спиральды афферентті жүйке ұштары (Р.В. Кретин бойын ша, өзгерістерімен). 1 — экстрафузалды бұлшық ет талшығының жүйке-бұлшық еттік эффекторлық аяқтамалары; 2 — интрафузалды бүлшык, ет талшығының моторлық түйіндері; 3 — дәнекер тіннен түратын капсула; 4 — ядролық қалта; 5 — ядро қалтасының айналасындағы сезімтал сақинаспиральды жүйке үштары; 6 — қаңқалык, бүлшық ет талшығы; 7 — жүйке да, жүзім шоғы тәрізді де рецепторлардан беріледі. Бүл сигнал бұлшык етті
жиырылған калпында бірнеше сағатқа дейін ұстап тұра алады.
Интрафузалды талшыктардың, сонымен катар, эфферентті жүйкеленуі де
болады. Оларға бұлшык ет талшығының шетінде аксобұлшык еттік синапс-
тармен аяқталатын жіңішке моторлық талшықтар жақындап келеді. Интра
фузалды талшыктың шеткері бөліктерінің жиырылуын шақыру аркылы, олар
оның орталык бөлігінін созылуын күшейтіп, рецептордың реакциясын арт-
тырады.
Жуике-сіңірлік уршық бұлшык еттің сіңірмен байланысатын жерінде ор-
наласады. 10—15 бұлшық ет талшыктарымен байланыскан сіңірдің коллаген
302 10-Тарау. Жүйке тіні
3
1 0 .2 4 -сур е т. Қарапайым рефлекторлық доға (В. Г. Елисеев, Ю. И. Афанасьев, Е.Ф . Котовский бойынша схема): 1 — сезімтал жүйке жасушасы; 2 — сезімтал жасушаныңдендриті; 3 — терідегі рецептор; 4 — нейролеммоциттіңплазмолемма- сы; 5 — нейролеммоциттердің ядросы; 6 — миелинді қабат; 7 — жүйке талшығының Ранвье түйіні; 8 — осьтік цилиндр; 9
