10.6. Рефлекторлық доға туралы түсінік
303
талшыктарынын шоғырлары сыртынан дәнекер тіннен кұралған капсула-
мен коршалған. Жүйке-сінірлік үршыкка жуан (диаметрі 16 мкм)
миелинді
талшык келіп, миелинін жоғалтып, терминалдарды түзейді, олар сіңірдің
коллаген талшыктарынын шоғырларының араларында тармакталады. Жүйке-
сінір
ұршықтарынан келген, бүлшык еттің таргылысынан пайда болған
сигнал жұлынның тежегіш нейрондарын белсендіреді. Кейінгілер сәйкес мо-
тонейрондарды тежеу аркылы бұлшык еттін
шамадан артық созылуына жол
бермейді.
1 0 .6 . РЕФЛЕКТОРЛЫҚ ДОҒА ТУРАЛЫ ТҮСІНІК
Жүйке тіні рефлекторлык принцип бойынша жүмыс істейтін жүйке
жүйесінін кұрамына кіреді, оның морфологиялык субстраты рефлекторлык
дота болып табылады. Рефлекторлык дота бір-бірімен
синапстар аркылы
байланыскан және жүйкелік импульсті сезімтал нейронның рецепторынан
жүмыскер мүшедегі эффекторлык аяктамата дейін жеткізуді камтамасыз
ететін нейрондар тізбегі болып келеді.
Ең карапайым рефлекторлык дота екі — сезімтал және моторлык — ней-
рондардан тұрады ( 10.24-сурет). Көбінесе
сезімтал және кимылдаткыш
нейрондардың араларына ендірме, немесе ассоциативті, нейрондар косылады.
Жотары жануарларда рефлекторлык доталар әдетте көптеген нейрондардан
күралады және кұрылысы,
суретте келтірілгеннен гөрі, күрделі болып келеді.
Накты жүйке байланыстары үлкен мидың және мишықтың мысалдарында
карастырылатын болады.
Достарыңызбен бөлісу: