369
б
12.9-сурет.
Адам эмбрионы нда вомероназалды мүш енің дамуы (В.И. Гулимова
бойынша): а — 7 апталық эмбрионны ң басының көлденең кесіндісінің микроф ото-
графиясы, бояуы Маллори әдісімен: 1 — вомероназалды мүше; 2 — вом ероназал
ды мүш енің қуысы; 3 — мұрын қуысы; 4 — мұрын қуысы қабырғасының шырыш-
ты қабықшасы; 5 — вомероназалды жүйке; 6 — терминалды жүйке; 7 — мурын
қалқасының қалануы; 6 — 21 апталық адам ұрығының вомероназалды эпителиінің
электронды микроф отограф иясы (үлкейтілімі 12 000): 1 — тіректік жасушалар;
2 — нейросенсорлы қ эпителиоцит; 3 — нейросенсорлы қ эпителиоциттің иіс сезу
төмпешігі; 4 — кірпікшелер; 5 — микробүрлер
370
12-Тарау. Сезім мүшелері
5
5
а
1 2 .1 0 -с у р е т . Иіс се зу эпителиінің қурылысы (схема): а — микроскопиялық
қүрылысы (Я.А. Винников және Л.
К.
Титовалар бойынша); б — ультрамикро-
скопиялык, құрылысы (А.А. Бронштейн бойынша, өзгерістерімен);
в
— иіс сезетін
нейросенсорлы қ эпителиоциттердің регенерациясы (Л .А р д ен с бойынша): А, Б,
В — дифференцияланыпж атқан нейросенсорлы қж асуш а; Г, Д — күйрепж атқанж а-
суша.
I
— иіс се зу эпителийі;
II
— шырышты қабықшаның меншікті табақш асы.
1 —
нейросенсорлы қ жасуша; 2 — шеткері өсінділер (дендриттер); 3 — дендриттердің
иіс се зу буылтықтары;
4
— орталы қөсінділер (аксондар); 5 — иіс сезу кірпікшелері;
6 — микробүрлер; 7 — тіректік эпителиоциттер; 8 — базальды эпителиоциттер;
9
— аздиф ф еренцияланған нейрондар;
10
— базальды мембрана;
11
— жүйке
бағанш алары — нейросенсорлы қ ж асуш алардың аксондары;
1
2 — иіс се зу безі
жүйке оны косымша иіс сезу буылтығымен біріктіреді. 21 апталык ұрықтың
вомероназалды мүшесінде кірпікшелі және микробүрлі тіректік эпителио
циттер және микробүрлі иіс сезетін нейросенсорлык эпителиоциттер бола-
ды. Вомероназалды мүшенін кұрылымдык ерекшеліктері оның перинаталдык
кезеңнің өзінде-ак кызметтік белсенділігі болатындығын көрсетеді (12.8,
12.9-суреттер).
12.3. Иіс сезу мүшесі
Достарыңызбен бөлісу: |