Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»
жүктеу/скачать 5,26 Mb. Pdf көрінісі
|
Каз.Морозова Электротехника и электроника
| 3-1 сурет.
Үш фазалы синхронды генератор: 1 - орам; 2 - ротор; 3 - статор Үш фазалы синхронды генератор құрылысы сызба түрінде 3.1 суретінде келтірілген. Статор өзегінің ойықтарында үш бірдей орам орналасқан. Қарапайымдылық үшін, орамдардың əрбірі тек бір айналымнан, яғни, статордың диаметрлік қарама-қарсы ойықтарына салынған екі сымнан тұрады деп санаймыз. Орамдардың əрбіреуінің осы екі сымы статордың артқы жағында бір бірімен жалғанған (3.1 суретінде пунктирмен көрсетілген). Статордың алдыңғы жағында орамдар айналымдары А, В, С ( орамдар басы ) қысқыштарымен жəне сəйкесінше X, Y, Z (орамдар соңы) қысқыштарымен аяқталады. Орамдар бастары бір біріне қатысты 2π/3 бұрышқа жылжытылған, сəйкесінше, олардың ұштары да бір біріне қатысты 2π/3 бұрышқа жылжытылған. Статор орамдарындағы ЭҚК олардың айналымдарын қоздыру орамы деп аталатын айналатын ротор орамы бойынша өтетін тұрақты тоқпен қозатын магниттік өріс кесіп өтуі нəтижесінде ықпалдандырылады. Ротор айналуының біркелкі жиілігінде статор айналымдарында жиілігі бірдей, бір біріне қатысты фаза бойынша 2π/3 бұрышына жылжытылған синусоидалық ЭҚК ықпалдандырылады. Синхронды генератор статорында ықпалдандырылатын үш фазалы ЭҚК жүйесі əдетте симметриялы жүйе болып табылады. Үш фазалы генератор статоры орамдарының электрлі схемаларында шартты түрде 3.2 , а суретінде көрсетілгендей ұсынылады. Генератордың əрбір фазасында ЭҚК шартты оң бағыты ретінде орам соңынан басына дейінгі бағытты қабылдайды. Егер фазалық ЭҚК А фазасын нөлге тең бастапқы ретінде қабылдаса, үш фазалы генератордың ЭҚК лездік мəнін (3.2 сур., б ) талдамалы түрде келесідей көрсетуге болады: 47 e A =E m sinωt; e B = E m sin (ωt - 120°); e C = E m sin (ωt - 240°). Симметриялы үш фазалы ЭҚК жүйесі үшін келесі теңдік əділ: e A + e B + e C = 0 . Солайша, симметриялы ЭҚК лездік мəндерінің алгебралық сомасы нөлге тең. Егер генератор роторы 3.1 суретінде көрсетілген бағытта айналса, АВС фазалар алмасуының реттілігі пайда болады, яғни, В фазасының ЭҚК фаза бойынша А фазасының ЭҚК-нен жəне С фазасының ЭҚК фаза бойынша В фазасының ЭҚК-нен қалады. Мұндай ЭҚК жүйесін тура реттілік жүйесі деп атайды. Егер генератор роторының айналу бағытын қарама-қарсыға ауыстырса, фазалардың ауысу реттілігі кері болады. Генераторлардың роторлары əрқашан бір бағытта айналады, салдарынан фазалар ауысу реттілігі ешқашан өзгермейді. Іс жүзінде генераторларда əдетте фазалар кезектесуінің тура реттілігі қолданылады. Фазалар кезектесуінің реттілігіне үш фазалы синхронды жəне асинхронды қозғалтқыштар айналуының бағыты байланысты. Қозғалтқыштың кез келген екі фазасын орнымен ауыстырса, фазалар кезектесуінің кері реттілігі туындайды, демек, қозғалтқыш қарама-қарсы бағытта айналады. Фазалар реттілігін сондай-ақ үш фазалы генераторларды параллель қосу кезінде есепке алу қажет. Үш фазалы жүйені алу үшін белгілі түрде энергия көзінің фазалары мен қабылдағыш фазаларын қосу қажет. жүктеу/скачать 5,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|