Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова


биологиялық белсенді заттар



Pdf көрінісі
бет7/138
Дата29.12.2023
өлшемі9,64 Mb.
#144893
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   138
Байланысты:
ТЭП Устенова Г.О

биологиялық белсенді заттар
(ББЗ) деп аталады. ББЗ 
тұрактылығына эсер ететін және фармакологиялык әсері болмайтын 
косымша бөгде заттар каттары да болады. Бұндай заттарды 
балласты
заттар
деп аталады. Сонымен катар, өзіне тэн фармакотерапевтикалык 
әсері болмайтын ББЗ экстракпиялауын және еруін, тұрактылығы мен 
белсенділігін арттыратын 
қосыміиа заттар
болады.


12
Iтарау
Негізгі өндірісөндірістің мақсаты
оңтайлы экстракция әдісін таңдау 
және алынған затты тазалау, экстракциялаудын теориялык негізін 
оку аркылы ББЗ-дың жоғары санына ие болатын және аз балласты 
заттарға ие экстаркт алу негізгі максат. Дәрілік шикізатты экстрак- 
циялау күрделі масса алмасу үдерісіне негізделіп, мынадай: диффузия; 
осмос; диализ; еру; заттардың десорбциясы үдерістерімен тығыз бай- 
ланыста жүреді.
Экстракциялау үдерісі масса алмасу үдерісіне немесе масса беру 
үдерісіне жатады. Масса беру үдерісі деп заттардын тепе-тендік күйде 
болуын айтады. Масса беру үдерісі катты-сұйык және сұйык фазалар 
жүйесінде диффузия үдерісі нәтижесінде жүреді.
Диффузия — еріген зат және еріткіш концентрациялары арасында 
біркелкі таралу үдерісі. Катты-сұйык жүйелер үшін экстракциялау екі 
фазанын түзілуіне алып келеді:
• еріткіштің шикізатта болуы;
• еріткіш затының экстрагенте болуы және шикізаттың толығымен 
жібітілуі.
Заттардың бір фазадан екінші фазаға ауысу үдерісі еріткіш пен 
еріген зат концентрациялары тепе-тендік күйге келгенше жүзеге аса- 
ды. Сондыктан да концентрациялардың айырмашылығы диффузия 
үдерісінің козғалтқыш күші болып табылады.
Диффузияның екі түрі бар:
1) молекулалык диффузия;
2) конвективті диффузия.
Молекулалық диффузия
Молекулалык диффузия — заттардың өзара ену үдерісі кезінде 
бір-біріне шекаралас және жалғыз макроскопиялык молекулалардың 
кездейсок ретсіз қозғалысы салдарынан болатын үдеріс. Молекулалык 
диффузия интенсивтілігі молекулалардың кинетикалык энергиясына 
тәуелді.
Мысалы:
• газдардын молекулалары жоғары жылдамдыкпен козғалатын бол- 
са, газдар онай бір-бірінде ериді;
• молекулалык диффузия сүйыктарда және катты ерітінділерінде 
заттар баяулайды.
Молекулалык диффузияның математикалык өрнегі (Фик немесе 
А.Н. Щукарев-Фик) зандарымен төмендегідей үсынылуы мүмкін.


Экстракциялық препараттардың жалпы сипаттамасы
13


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   138




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет