Екінші том маса астана, 2022 ахмет байтұрсынұЛЫ



Pdf көрінісі
бет19/67
Дата03.10.2024
өлшемі6,35 Mb.
#146744
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   67
Байланысты:
А.Байтұсынов Маса жинақ

 
Аз – 
азы (азы), бар – бары (бары), жар – жары (жары), бас – 
басы (басы). Бұл сөздерді қазақ сөзі емес пе?
«Э» дыбысы қазақта 
«
ەﻳ-э
»
емес, 
«
ەئ-
и
»
-ге жақын 
дейсіз. Мен қазақ тілінде бұл дыбыс қандай екенін бек 
жақсы білемін, бірақ арабта тура келетін хәріф бол- 
маған соң «

»-менен жазалық деймін. Мұнан көрі 
«
ەئ»
-
менен жазу қолайлы десеңіз, олай да жазып көрелік: 
«Ер» деген сөзді сізше «иер» деп жазу қолайлы болмақ, 
«кесек»
 
деген сөзді сізше «киесек» деп жазу қолайлы 
болмақ, «керек» сізше «киерек» деп жазылмақшы. 
Қайсысын жазу қолайлы һәм не үшін қолайлы, сіз 
айтпасаңыз, мен айта алмаймын. Астына екі ноқатты 
қойыуды қолайлағаным бұрынғы жазып жүргенімізден 
тым алыс болмасын деген еді. 
«
ەئ»
иә 
«
ﯧ» 
қолайлы, көп 
ұнатқаны болсын.
(Ақыры болашақ) А.Б. 
ШАҺЗАМАН МЫРЗАҒА
(Басы 9-ншы нөмірде)
Сіздің айтқаныңызша, 
«ﮊ» (ж), «ف» (ф)
қазақ 
дыбыстары болмақшы. 
«ﮊ» (ж)-
ды қазақ тілінде бар 
дейсіз де, сөзіңізді сыпаттау үшін «жорнал» деген
сөзді көрсетесіз. Бұл сөз қазақ сөзі емес, Франсуз 
сөзі ғой. 
«ﮊ» (ж) 
қазақ дыбысы десеңіз, қазақ сөзінен
13–7069


194
тауып берерге керек. Әңгіме: қазақ тілінде қандай 
дыбыстар бар һәм оларды қандай хәріфтерменен жазу 
турасында. Франсуз дыбыстарын қойа тұрып, әуелі өз 
тіліміздегі дыбыстарға хәріф арнап, сөзді бір жерге 
қойалықшы. 
«ف»
(ф) дыбысы қазақ тілінде бар дейсіз 
де, қай сөздерге жазылатынын көрсетпей, азырақ
әдіс айтып бұлтарып кетесіз. 
«ف»
(ф) дыбысы бар
сөздер қазақта есепсіз көп болғандықтан жазып 
көрсетпеймін дейсіз. Есепсіз болса бәрін жазу мүмкін 
емес, бірақ, бір-екеуін жазып көрсетсеңіз, қазақ тілінде 
«ف»
(ф) дыбысы рас бар екенін көрер едік. Көрсетпей 
тұрғаныңыз көптігінен емес, жоқтығынан болар. 
Олай әдіс жұмсайтын бұл ісіміз қазақтың сайлауы 
емес еді, бірақ өзіңізге ұнағаны сол шығар. Өзіңіз 
айтқан Ахметһади Мақсуди кітабында һәм «Төте 
оқу» кітабында осы екі дыбысты иә ноғай, иә қазақ 
сөздерінде бар деп, көрсетпеген ғой. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   67




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет