142
Консенсус тарихи эволюцияға ие. Егер орта ғасырларда феодалдық
мемлекетті ішкі тартыстар әлсіретіп, оларды тоқтататын тек ғана абсолюттік
жоғарғы өкімет болса, ХХ ғасырда қоғамдық өзара қақтығысты реттейтін
көпшілік мүддесі, көпшілік принципі арқылы қалыптасатын халық билігі
орнады. Қазіргі саяси шешімдердің негізі болатын жеке адамның құқық теңдігі.
Тіпті олардың тасасында белгілі бір бөліктің, мейлі аз болсын, немесе толық
құқықты меңгерген нақты азаматтардың шоғыры тұрсын, бірде-бір шынайы
адамгершілік көзделген мүдде жалғандықпен жойылып жіберілмейтін жүйені
құру.
Қорыта келгенде, саяси шиеленістер – адамзат қоғамында заңды, міндетті
түрде орын алатын саяси құбылыс, әлеуметтік өзара әрекет үлгісі ретінде
сипатталады, сондықтан шиеленістер кездейсоқ оқиға болып саналмайды.
Саяси шиеленістер -
әлеуметтендіру жолдарының бірі, қоғамның
бақылауындағы болуы қажет саяси құбылыс. Әлеуметтік шиеленіс әлеуметтік
прогресстің басты қозғаушы күштерінің бірі ретінде анықталып, барлық
уақытта жұп түрінде өмір сүреді: шиеленіс – келісім, шиеленіс – тұрақтылық,
шиеленіс – тәртіп, шиеленіс – тыныштық, шиеленіс – консенсус.
Әртүрлі саяси пікірлер әлеуметтік жүйенің тоқырауының алдын алып,
жаңалықтарға (реформаларға) жол ашады. Осы себептен консенсус (келісім)
қоғамның қалыпты жағдайы, ал шиеленіс – уақытша жағдайы болып саналады.
Тұтастай алғанда, әлеуметтік шиеленіс концепциясын жақтайтындар
үшін шиеленістерді антагонистік емес қарама-қайшылықтар тұрғысында
қарастырудың, оларды реттеу мүмкіндігі бар екеніне сенімді болудың маңызы
өте жоғары.
Достарыңызбен бөлісу: