156
Жанама өнімдер субстратқа байланысты қоректік заттар құрамы бойынша айырмашылығы бар.
Солтүстік Европада өндірілген, бидайдың кепкен гранулалы төбі үшін типті қоректік заттар құрамы,
шамамен 32–36% белок, 6-75 май, 10-12% су, 8-9% шикі талшық, 4-65 күл, 1% фосфор және 0,1%
кальций. Құрғақ гранулалы төптегі биомассаның шамамен 4-8% пайдаланылған ашытқыдан шығады.
Этанолды өңдеу жоғарғы температурада былқытып пісіруді және үлкен уақытқа ұстап тұруды жиі
көрсетеді. Бұл, этанол өндірісінің шарттарының сезімтал белоктар үшін қатқыл екендігін білдіреді.
Қанттар мен аминді иқышқылдар немесе пептидтер арасындағы Майяр реакциясы қорытындысында
сіңімділік те, құрғақ гранулалы төптегі белоктың сапасы да төмендейді. Әсіресе аминқышқылды
лизин сезімтал. Лининнің құрамы шикізатта (бидайда) төмен болғандықтан, азық өнімдеріндегі
құрғақ гранулды төпті пайдалануда ерекше көңіл бөлуді талап етеді. Бидайдың құрғақ гранулды
төбінде күкірт құрамы 0,3% -дан 1,1%- ға дейін өзгеруі мүмкін, сол сияқты, кейбір түрлері үшін
жоғары болуы мүмкіндігінен, көңіл бөлуді талап етеді. Құрғақ гранулды төптегі фосфор ашытқының
божуы мен ферментті өңдеу арқасында моногастритті малдар үшін, басқа өсімдіктің жемдік
шикізатынан, көбірек қолжетімді болып саналады. Малдардың жалбыршақ қарынындағы микробтар
жоғарғы клетчаткалары бар азықты пайдалануға мүмкіндік беретіндіктен және белоксыз азот пен
төменгі сападағы белок көзін пайдалана алатындықтан, күйіс қайтаратын малдар үшін бидайдың
құрғақ гранулалы төбі өте жақсы азық.
Ежелден күйіс қайтаратын малдар да құрғақ барданың төптің негізгі пайдаланушылары болды.
Егер спирт зауытындағы кептіру/қыздыру процессі белоктың сапасымен сәйкес оңтайландырылса,
жалбыршақ қарында бүлдінуден қорғайтын, белок немесе тексерілген шамамен «RUP» жанама өнім
алуға болады. Практика жүзінде күйіс қайтаратын малдардың азығына құрғақ барданы төпті қосу
деңгейі, жекелеген
қасиеттеріне байланысты, шамамен 25-40% құрайды.
Бидайдың құрғақ гранулалы бардасын төбін құстардың азығы үшін 5-15% толтырумен
пайдалануға болады, және оны соялық күнжара сияқты, белоктың белсенділігі аздау көзін алмастыру
үшін жиі пайдаланады. Дегенмен, құрғақ гранулды төптегі еритін және ерімейтін талшықтардың
біршама жоғарғы мөлшерін ескеру қажет. Крахмалды емес полисахаридтер фракциясы құстардың
ішектерінің саулығына кері әсерін тигізуі және «жабысқақ саңғырық» шақыруы мүмкін. Лайықты
типтегі және мөлшердегі азық ферменттерін қосу қажет. Құстар үшін азық дайындау барысында,
белоктың сапасы мен қоректік заттардың құрамындағы айырмашылықтар, этанол өндіретіндердің
және тіпті жай спирт зауыттарының лабораторияларындағы өзгерістердің өзі мәселе болуы мүмкін.
Құрғақ гранулды төпті шошқалар азығы үшін 25%-ға дейін, лизиннің құрамының есебімен, азықтық
ферменттер мен қоректік заттар түрлеріне қарай қосуға болады.
Балық фермаларын қоректендіруде бидайдың құрғақ түйіршікті бардасы туралы ақпарат өте
шектеулі. Қорек талғамайтындар үшін өте пайдалы зат болуы ықтимал және, арқан балық сияқты,
жыртқыш түрлері үшін мұқият талқылауды қажет етеді. Бардадан белок концентратын фракциялау
және процесстің әртүрлі кезеңінде бидай кебегін бөлу сияқты, өнімді жетілдіру және өңдеуді бағалау
қажет.
Достарыңызбен бөлісу: