Қосымша әдебиеттер
8 Балақаев М., Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі: Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі. – Алматы: «Санат», 1997. – 240
б.
9 Әмір Р., Әмірова Ж. Жай сөйлем синтаксисі. – Алматы: «Санат», 1998. – 192 б.
Өзін-өзі бақылау сұрақтары:
1 Салалас құрмалас сөйлемдер түркі тіл білімінде қандай анықтамаларға ие?
2 Татар тілінде салалас құрмалас сөйлемдер қалай жіктеледі?
3 Башқұрт тілінде салалас құрмалас сөйлемдердің жасалу ерекшеліктері қандай?
Глоссарий
Салалас сөйлем – предикативтік бөліктерінің баяндауыштары тиянақты тұлғада келіп, сыңарлары тең
дәрежеде байланысқа түскен құрмалас сөйлемнің түрі. Салалас сөйлем жасауға қатынасатын жай сөйлемдердің басты
ерекшелігі кей ретте ортақ бір бастауышқа қатысты болғанымен, жай сөйлемдердің бір-бірімен байланысынан өздері
құрап тұрған салалас сөйлемнің мағынасын танытатын жаңа грамматикалық қатынас жасалады. Екіншіден, салалас
сөйлем құрамындағы предикативтік бөліктердің баяндауыштары қаншалықты тиянақты тұлғада тұрғанымен, оларды
жеке дар сөйлем деуге негіз жоқ. Салалас сөйлем құрылымдық-семантикалық жағынан екіге бөлінеді: жалғаулықты
салалас, жалғаулықсыз салалас. Олар іштей мағыналық топтарға жіктеледі: ыңғайлас, қарсылықты, себептес, талғаулы,
кезектес. Салалас сөйлемдерді топтастыруда әртүрлі көзқарастар бар.
Достарыңызбен бөлісу: |