66
«Шетел тілі» пәні бойынша білім алушылардың біліміндегі
олқылықтардың орнын толықтыру жұмыстарын ұйымдастыру
Білім
алушылардың
«Шетел
тілі»
пәні
бойынша
білімдегі
олқылықтарының орнын толтыру бойынша жүйелі жұмыс төмендегідей
міндеттерді шешуге бағытталған:
• «Шетел тілі» пәні бойынша білім алушылардың үлгерімі мен білім
сапасын арттыруға бағытталған кешенді шаралар
қабылдау;
• өзін-өзі бақылауға үйрету;
• өзін-өзі бақылау қажеттілігін қалыптастыру;
• орындалған жұмысқа жауапкершілік танытуға тәрбиелеу;
• білім алушылардың жеке шығармашылық қабілеттерін дамыту.
«Шетел тілі» пәні бойынша білім алушылардың біліміндегі
олқылықтарды анықтау және қайта қалпына келтіру бойынша жұмысты
ұйымдастыру төмендегідей кезеңдерден тұрады:
І кезең.
Жалпы қателіктерді анықтау
II кезең. Қателерді түзету
ІІІ кезең. Жіберілген қателіктерді талдау
IV кезең. Кемшіліктерді жоюды жоспарлау
V кезең. Кемшіліктерді жою. Сыныпта талдау жұмысын жүргізу
VI кезең. Алдын алу шаралары
І кезең. Жалпы қателіктерді анықтау
Жазбаша жұмыстарды тексеру, ауызша жауап беру, өзіндік және өзара
бақылау барысында жүзеге асады.
Жазбаша жұмыстарды жүйелі түрде жүргізу және өзі дербес орындауын
қатаң бақылау ұсынылады. Қателерді анықтауға арналған жазбаша жұмыстың
тиімді түрлері:
оқу жылының басында және соңында қателіктерді талдау үшін жеке
өзіндік жұмыс үшін әр кестеге мәліметтер матрицасын және оған сәйкес
тестілеу беріледі;
оқу жылында пән бойынша дәстүрлі бақылау, кесінді бақылау
жұмысы, теориялық материалды жазбаша зерттеу.
Белгілі бір тақырыптың типтік қателері мен жалпы білім беру дағды-
қабілеттерін анықтауға бағытталған ББҚ (білім, білу, қабілет) ауызша тексеру.
Тест тапсырмаларында есте сақтауды (меңгергендерді жаңғырту), ойлауды
(салыстыру, дәлелдеу, жалпылау), сөйлеуді дамытатын сұрақтар қамтылуы
тиіс. Ауызша емтиханның сапасы сұрақтардың іріктелуіне және олардың
қойылу реттілігіне байланысты болуы қажет. Әрбір сұрақ логикалық түрде
толық, қысқа және нақты болуы керек.
Білім алушылардың бойында өзін-өзі бақылау дағдылары мен
қабілеттерін қалыптастыру олардың қателіктерін өз бетінше табуға мүмкіндік
береді. Сонымен қатар ол тәрбиелік, психологиялық, педагогикалық тұрғыдан
тиімді. Мысалы, мынадай формаларды пайдалануға болады: «Қатені тауып,
түсіндіріңіз» (өзіңіздің сыныптасыңыз жасаған, педагог жоспарлаған),
«Жауабын тексеріп, қатесін түсініңіз», «Жауабыңызды бағалаңыз».
67
Білім алушылардың оқу іс-әрекетінің сапасы мен тиімділігін өзара
бақылау педагогке олардың білімін тексеруге көмектеседі және адалдық пен
әділеттілік, ұжымшылдық сияқты жеке қасиеттерінің дамуына ықпал етеді.
Білімді өзара тексеру білім алушылардың белсенділігін дамытады, білімге
қызығушылығын арттырады. Өзара бақылау барысында білім алушылардың
жеке ерекшеліктері ашылады, білімге қызығушылығы артады.
II кезең. Қателерді түзету
Қателерді түзету қателерді анықтаумен қатар жүреді. Әрбір білім алушы
өзінің «проблемалық» тақырыптарын бірнеше рет қайталауы арқылы шет тілін
меңгеруде оң нәтижеге қол жеткізе алады.
- Деректер матрицасы - бұл тест нәтижелері енгізілетін кесте. Бұл
сыныптағы «меңгере алу» картинасын тұтастай және әрбір білім алушыны жеке
көруге мүмкіндік береді;
Қателіктерді есепке алу (барлық жазбаша жұмыстарда «меңгере алуын»
бақылау). Бұл белгілі бір тақырыпты немесе ережені меңгере алмаған әр білім
алушының қандай
проблемалары бар екенін анықтауға мүмкіндік береді. Нақты
қателіктер туралы ақпарат әрбір білім алушының мәліметтеріне енгізіледі (18-
кесте)
18-кесте. 4-сынып оқушысы Д.Жақановтың жеке
жұмыс жоспары
Қиындық туғызатын дағдылар
мен қабілеттер
26.10 28.10 29.10 31.10 01.11 12.11.
23.11 29.11
Ойын
жазбаша
білдіруді
ұйымдастыру
Қарым-қатынас
мәселесін
шешу
Лексикалық дағдылары
Грамматикалық дағдылары
Орфографиялық дағдылары
Тыныс
белгілерін
қою
дағдылары
Білімдегі олқылықтардың орнын толтыру бойынша жұмыс формалары әр
түрлі болуы мүмкін. Жеке жоспарда топтық сабақтарды - жасыл түспен,
сараланған тәсіл - күлгін, жеке сабақтар - көк түстермен бөліп көрсету
ұсынылады.
Жеке жоспар парағы олқылықтарды қалпына келтіруге, нақты бір білім
алушының білімін толықтыруға арналған және оның жеке қабілеттерін
дамытуға бағытталған.
ІІІ кезең. Жіберілген қателіктерді талдау
Қателіктерді талдау жұмыс түріне байланысты. Әр жұмыс түрінен кейін
ауызша немесе жазбаша, сапалық және сандық талдау жүргізіледі. Мұқият
талдау жеке білім алушылардың кемшіліктері мен жетістіктерін терең
зерттеуге, білім алушылардың қателері мен негізгі қиындықтарын бөлуге,
олардың пайда болу себептерін зерттеуге және оларды жою жолдарын
белгілеуге мүмкіндік береді.
68
IV кезең. Білімдегі олқылықтарды жоюды жоспарлау
Бұл жұмыс талдауға негізделген және оның нәтижелері білім алушыларға
айтылады.
Достарыңызбен бөлісу: