Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен

 
106 
Оқытудың  қарқынын  кӛтеру  жүзеге  асыру  жолымен  қол 
жеткізуге болады: 
- оқу материалының мазмұны:  
- оқытудың әдістері. 
Оқу 
тәртібінің 
мазмұнын 
қарқындату 
ӛлшемдерін 
қарастырамыз.  Оның  жүзеге  асуы  мынадай  ең  аз  мӛлшерін 
кӛрсетеді: 
- оқу  материалын  тиімді  түрде  іріктеу,  одан  негізгі  және 
қосымша 
базалық 
бӛліктерін 
іріктеу 
болады, 
қосымша 
ақпараттарды,  осыған  байланысты  негізгі  қосымша  әдебиеттерді 
бӛлу қажет. 
- Аудиториялық  сабақтың  тығыздығы  курстың  бас  кезеңінде 
меңгеріледі,  яғни  бұл  ӛзіндік  жұмыстың  нәтижесіне  қажетті 
болады; 
- Таным процесі сызықтық жолмен емес, спиральді принциппен 
дамиды; 
- Ғылымның  жаңа  логикалық  қабылдауларды  меңгертуі  және 
меңгерген ақпараттарды да ӛткізуге арналған жаңа материалдарды 
ды белсенді пайдалану; 
- Оқу  уақытының  әрбір  минутын  үнемді  және  оңтайлы 
пайдалану. 
Оқу  әдістерінің  жүзеге  асуы  келесі  жолдармен  қамтамасыз 
етіледі: 
- таным әрекетінде ұжымдық түрлерді кең пайдалану; 
- студенттерді  ұжымдық  оқыту  әрекетінде  оқытушылардың 
басқарудағы ұйымдастыру дағдыларын қалыптастыру; 
- мәселелік  оқытудың  әр  түрлі  түрлері  мен  элементтерін 
қолдану; 
- білім алушының шығармашылық ойлауын мобилизацялайтын 
педагогикалық қарым – қатынастардағы дағдыларды жүзеге асыру; 
- студенттік  топтармен  жұмыс  істеуде,  жекелеп  оқыту  мен 
қарым – қатынас түрлерін таңдауда жеке бас мінездемелерін есепке 
алу; 
- оқытудың нәтижесіне ұмтылу және олардың жеке қабілеттері 
мен  білім  деңгейлеріне  тәуелсіз  таным  процесінде  білім 
алушылардың барлығына тең қолдау жасау; 
- әлуеметтік  және  педагогика  –  психология  аймақтарында 
ғылыми мәліметтерді жаңадан үйрету және пайдалану; 

 
107 
- қазіргі  заманғы  аудиовизуальдық  құралдарды  қолдану,  ал 
қажеттілігі бойынша ақпараттық оқытуды қолдану керек. 
Оқу  әдісін  белсендендіруде  қарқындатып  оқыту  ең  бір 
жетістікті деп атауға болады.  
Оқу  әрекетінің  топтық  түрін  -  оқытуды  қарқындатудың 
факторы ретінде қарастыруға бодады. 
Теориялық  зерттеу  мен  тәжірибие,  пәнді  білу  ең  тиімді,  яғни 
оқу  әрекетінің  пәні  қарым  –  қатынас  түрі  ретінде  қарастырылады. 
Осы  жағдайдағы  оқу  процесі  студенттердің  арасында  пәндік 
байланыста  қарым  –  қатынас  тудырады,  яғни,  субъект  –  нысана  – 
субъект кестесінде түсіндіріледі. Білімді алу жолында студенттер ӛз 
бетімен  білім  алуы    керек.  Әрекеттер  мен  қарым  –  қатынастың 
дұрыс  ара  қатынасы  оқу  процесінің  оқытушы  мен  білім  алушы 
арасындағы  органикалық  байланыстарын  кӛрсетеді.  Оқытудың 
жекелік,  топтық  түрлерінің  артықшылығы  кӛбінесе  шетел  тілінде  
интенсивті  оқыту  әдістері  ойын  жағдайларында  және  рӛлдік 
ойындарда пайдаланылады.  
Топтық қарқынды оқытуда оқу ұжымы пайда болады, яғни олар 
тұлғаның  қалыптасуына  әсер  етеді.  Студенттердің  оқыту  топтары 
ең  алдымен  бірлескен  оқу  әрекеттерімен  шұғылданатын  ұжым 
ретінде құрылады, сабақ үстіндегі топтағы қарым – қатынас процесі 
–  үрдіс  ретінде  яғни  ол  осы  шығармашылық  ұжымдағы  тұлға 
аралық қарым – қатынасты құрады. 
Ұжымдық тәрбие, ұжымдық интеллект жалпы шығармашылық 
әлеуетті,  сол  сияқты  арнайы  шығармашылық  әлеуетті  арттырады 
және  олардың  интеграциялануын  жүзеге  асырады.  Бірлескен 
әрекетте  құнды  бағыттардың  бірігуі  кӛрініс  тадады  ал  жалпы 
шығармашылық әлеует жеке мүмкіндіктер жинағына алып келеді. 
Оқыту 
процесінде 
осындай 
қарым 
– 
қатынастағы 
қатысушылардың  біріккен  әрекеттерінде  бір  –  біріне  ӛзара 
түсінушілік  және  ӛзара  толықтыру  жүйелері  ерекшеленеді. 
Осындай түрде топтың әрбір студенті ӛзара қарым – қатынаста бір 
мезгілде әрі тәрбиеші және әрі тәрбиеленушіге айналады. 
Топтық  қарқынды  оқытуда  әр  әрекеттің  жалпы  қажеттілігі, 
қарым  –  қатынас  пәні  оның  ӛнімділігі  жүзеге  асырылады:  студент 
білімді  меңгеру  процесінде  топтық  танымдық  әрекеттер 
нәтижесімен  алмасады,  оларды  талқылайды.  Оқу  процесіндегі 
тұлға  аралық  үрдісте  әлуеметтік  белгілердің  бірігуі  арқылы 
қызығушылық  пайда  болады:  жеке  жауапкершілік  туады, 

 
108 
оқытудағы  кӛптік  ұйымдардың  сәттілігі  қанағаттандыру  сезімін 
тудырады.  Осының  барлығы  студенттің  сапалы  түрде  пәнге  деген 
жаңа  қарым  –  қатынасын,  жалпы  жұмысқа  жеке  сезімін 
қалыптастырады. 
Студенттерді 
ұжымдық 
жұмысқа 
ұйымдастыруда 
педагогикалық  және  әлуеметтік  жоспар  құруда  қиыншылықтар 
болады, яғни топтық жұмыс жаңа білімнің шығуына дейін шынайы 
түрде  ӛнімді  болады,  біріккен  әрекет  түрінде  студенттерге 
қызықты,  жекелік  және  әлуеметтік  маңызды,  жалпы  тиімді,  жеке 
қабілеттер  жүйесін  бӛлуде  ұжымдық  әрекеттің  оңтайлы  түрі 
берілген оқу жинағында іскерлік ойынға бӛлек орын береді. 

жүктеу/скачать 2,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: