Ш 72 Түркі тілдерінің вокализм жүйесі. Оқу құралы/ Шнайдер В. А. – Нұр-Сұлтан қ.: «Тұран-Астана» унив. Баспаханасы. 2019. 126 б


Е дыбысының  бұл  қасиеті  туралы  Ж.  Аралбаев  та:  «Сөздің  ең  бас  шенінде е



Pdf көрінісі
бет9/80
Дата03.02.2022
өлшемі1,25 Mb.
#24763
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   80
Байланысты:
1-Шнайдер-В.А.-2019-готовый-конвертирован

Е дыбысының  бұл  қасиеті  туралы  Ж.  Аралбаев  та:  «Сөздің  ең  бас 
шенінде е үнемі иә түрінде дифтонг сапасында айтылады: йәртең, 
(ертең),  йәгіз  (егіз),  йәмен  (емен),  йәскі  (ескі),  йәр  (ер)»  /5,31/ 
түрінде дыбысталатындығын көрсетіп кеткен. 
б) [Брюке, Сиеверс және Лепсиуста көрсетілмеген]. 
Бұл дыбысты айту үшін тіл ұшын алдыңғы төменгі тістерге созу 
қажет. Ä дыбысын айтқанға қарағанда тіл денесі анағұрлым жоғары 
көтерілуі  тиіс,  осы  жағдайда  тілдің  жоғарғы  жағы  таңдайға  тиер-
тимес  қалыпта  болады  да,  ерін  екі  жаққа  тіс  толық  көрінетіндей 
болып жиырылады. Бұндай қалыпта сөйлеу мүшелерінің тұруынан 
бірінші е дыбысымен салыстырғанда бұл дыбыс анағұрлым шұғыл 
(тез)  айтылады.  Сөйтіп  е  және  і  аралығындағы  дыбыс  жасалады. 
Әсіресе,  неміс  тілінде  кездесетін  бұл  е  дыбысы  Абақан 
диалектісінде де кездеседі (ол Сиеверстің і
2
 дыбысына жақын)  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   80




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет