Microsoft Word 1-8 тақырыптар лекция
Курт Левиннің басқару стильдері
жүктеу/скачать 1,75 Mb. Pdf көрінісі
|
psihologia lecture
| Курт Левиннің басқару стильдері
Басшының дербестігі көптеген iciнe қарай емес, қалай icтeйтіндігіне де орай сипатталады. Олардың жұмысын бақылай отырып мынаны анықтауға болады: басшы бip мәселенің өзін әр түрлі тәсілмен, өзінше шешеді. Стиль дегеніміз әлеуметтік құбылыс, өйткені, бipiншіден, онда басшының көзқарасы мен ceнiмi бейнеленеді, екіншіден ол түптеп келгенде жүйенің қалыпты жұмыс істеушінің ақырғы нәтижесін ойластырады. Басшы ұстанған стиль оның қарамағындарылардың, ұдайы назарында болып, олар мұны өзіне бағалап, өзінше қабылдайды. Әдетте, басшы стилі бүкіл жүйеге таралады, өйткені жұртшылық, оның жүріс-тұрысына,ісіне зер салады, соған еліктейді, содан үлгі-өнеге алуға, үйренуге талаптанады. Басшыға ұжымның барлық мүшелерін қанағаттандыратын жұмыс стилін қалыптастыру oңайға түспейді. Бағыныштыларына ықпал етудің кейбір амалдары алуан түрлі бағалануы мүмкін. Егер 6ip басшы оларға сенім көрсету арқылы ықпал ететін болса, екіншісі «тиістісің», «міндеттісің» секілді кағиданы басшылыққа алады. Кейбір басшылар бағыныштыларына қатаң тәртіп орнатып, оларды eсiнeн «аулақ ұстайды» да, ұсак-түйек мәселеге дейін өзі шешеді. Енді бiр басшылардың eciгi әрқашанда ашық, оған кез келген мәселе туралы пікірлесуге, ұсыныс айтуға болады. Бip директор күн сайын бригадаларды аралап отырады, ал екіншісі біpeyi мұны қажет санамайды. Басқару стилінің типі түбегейлі қалыптаспаған, сондықтанда отандық және шет елдің әдебиеттерде оның өзі түрліше жіктеледі. Вертхаймер, Келер және Коффк сияқты, ол да Гештальт мектебінің басты мүшелерінің бірі болған Курт Левин (1890-1947) 20 ғасырдың бірінші жартысында осы ғылымның дамуына әлеуметтік психологияға, сондай-ақ ұйым сияқты басқа да пәндерге іргелі ықпал еткен неміс психологы. Левин әлеуметтік психология негіздерін дербес пән ретінде қарастырады. Бұл әлеуметтік жағдайларды әртүрлі факторлар әрекет ететін және тап болатын "күштер өрісі" ретінде түсінетіндіктен, олардың әлеуметтік іс- әрекеттер саласындағы зерттеулерімен, олардың топтық динамикасын талдауымен немесе мінез-құлықты болжайтын танымал теңдеуімен байланысты. Левиннің зерттеулері ұйымдастырушылық басқару ортасында басшылықтың үш түрлі түрін сипаттауға әкелді: авторитарлық (диктаторлық) қол астындағылардың қатысуынсыз шешім қабылдау; қол астындағы адамдар проблемаларды тұтасымен байланыстырмай жеке тапсырмалар алады; демократиялық қол астындағы адамдар шешім қабылдауға қатысады, оның нұсқаларын дайындайды; ұжымдық шешім қабылдауы бар; «laissez-faire» (еркін, либералды, пассивті, анархиялық) - мақсатты басқару жоқ, басшы тек өзінің өкілдігін білдіреді; басшының қол астындағылардың орындайтын міндеттерді бақылауы минималды [1]. Бұл басшылық стильдердің әрқайсысы мінез-құлық құрылымымен, өзара әрекеттесу динамикасымен және әртүрлі әлеуметтік-эмоционалды орталармен байланысты. Басшылардың үш түрінің артықшылықтары мен кемшіліктері бар, және олардың бірде-біреуі барлық жағынан бәрінен де жоғары деп айтуға болмайды. Алайда Левин демократиялық басқару үшеуінің ішіндегісінен ең тиімдісі екенін атап өтті. жүктеу/скачать 1,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|