Негізгі эксперименттік міндет әр түрлі басшылық топтық әрекеттерді
орындауға қалай әсер ететінін анықтау болды. Тәжірибе ересектердің
басшылығымен папье-маше маскаларын жасайтын 10-11 жас аралығындағы
жасөспірімдер тобында жүргізілді. Үш топтың жетекшілері (олар ересектер
көшбасшылары болды, және балалар арасынан өздігінен тағайындалған
жетекшілер емес) әр түрлі көшбасшылық стилін көрсетті, содан кейін
эксперимент жүргізушілер үш топтың тиімділігін салыстырды.
Топтарда
социометриялық
тесттер
өткізді,
олардың
көмегімен
көшбасшылар, аутсайдерлер, достасқан жұптар құрылды. Барлық топтармен
эксперименттік жұмыс бір бөлмеде жүргізілді, сондықтан сыртқы ортаның
әсері эксперимент нәтижелерін бұрмалай алмады. Сонымен қатар, әр топ
бірдей тапсырманы орындады. Әр топқа 7 апта бойы берілген көшбасшылық
стилін жүргізетін жетекші тағайындалды. 7 аптадан кейін басқа стилі бар
тағы бір адам тағайындалды. Жетекшілер бір топта екі рет жұмыс жасамады,
бірақ әрқайсысы барлық топтарда эксперимент жүргізді. Осылайша,
экспериментатордың жеке стилі емес, көшбасшылық стилі эксперименттік
айнымалы болды.
Эксперимент кезінде бөлмеде бақылаушылар болды, олар:
- Топ мүшелері мен олардың жетекшісінің өзара әрекеттесу актілерінің
саны, оның ішінде директивалар, оң және теріс реакциялар, басшының
өтініші немесе бұйрығын орындаудан бас тартуға ерекше назар аударылды.
- Топ құрамындағы өзгерістерге минуттық талдау жасалды: кіші
топтардың белсенділігі жазылды, топтың белсенділігі көшбасшыдан
туындағаны немесе өздігінен пайда болатындығы анықталды және әр
топшаның біртектес индексі есептелді.
Достарыңызбен бөлісу: