1. Поляризациялық теория Я де Бур мен Цвиккердің (1929) көзқарастарына сәйкес полярлы адсорбент
беті бірінші адсорбциялық қабатта полярсыз адсорбтив молекулаларын
полярлайды; пайда болған индукцияланған дипольдар өз кезегінде екінші
қабатта диполь индукциялайды және т.с.с. бұл процесс келесі қабаттарға
тарайды. Мұндай модель
Ԑ(𝑥) = Ԑ
0
∙ exp (−𝑎𝑥) (1)
өрнегіне әкеледі. Мұндағы Ԑ-адсорбциялық потенциал; а-полярлануға (α) және
молекула диаметріне тәуелді коэффициент.
Бұл теңдеуді dԐ/dT=0 және Дубинин теңдеулерімен
𝜗 = 𝜗
𝑚𝑎𝑥
∙ exp (𝐵Ԑ
2
)және 𝜗 = 𝜗
𝑝
∙ exp (ϐԐ
2
) (2)
байланыстыру (мұндағы: 𝜗-адсорбция; 𝜗
𝑚𝑎𝑥
-шекті адсорбция; В және
ϐ
тұрақтылар, 𝜗
𝑝
-қуыстар (кеуектер) көлемі) тәжірибеде жиі байқалатын
мынадай сызықтық тәуелділік береді:
𝜗 = 𝑓[𝑙𝑔𝑙𝑔(𝑃 𝑃
𝑆
)]
⁄
, (3)
мұндағы 𝑃
𝑆
-қаныққан бу қысымы.
Бұл теория көп жылдар бойы естен шығарылып қалды (Бранауэрдің Ԑ
жеткілікті көп емес деген сыны нәтижесінде). Бірақ, ХХғ. 60-80жж.
орындалған беттік потенциалды есептеулер органикалық молекулалар мен
бекзат (асыл, инертті) газдардың металдарда, графиттте, Al
2
O
3
-те және т.б.
адсорбциясында жоғары жеткілікті Ԑ (0,8 В-қа дейін) пайда болатынын
көрсеткен.