Ббк 1. Қаз б 20 Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Ақпарат және мұрағат комитеті



Pdf көрінісі
бет136/230
Дата08.04.2022
өлшемі2,77 Mb.
#30397
түріБағдарламасы
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   230
Байланысты:
Тіл-құрал

§ 3. АНЫҚТАУЫШ
Анықтауыш деп сөйлем ішінде анықтық үшін айтылатын 
сөзді айтамыз. Мәселен, алайық «Қысқа жіп күрмеуге келмес» 
деген сөйлемді. Не күрмеуге келмес? – жіп. Жіп не етпес? – 


220
күрмеуге  келмес.  Mұнда  жіп  –  бастауыш,  күрмеуге  келмес 
– баяндауыш. «Қысқа» деген сөз не болмақ? Бұл «қысқа» де-
ген сөзді айтпай, құр «жіп күрмеуге келмес» деп ғана қойсақ, 
қандай жіп күрмеуге келмейтіні белгісіз, жіптің бәрі күрмеуге 
келмейтін сияқты болып шығады. Күрмеуге келмейтін аты жіп 
болғанның бәрі емес, «қысқа жіп». «Қысқа» деген сөз қосылса, 
күр меуге  келмейтін  қандай  жіп  екені  ашылып,  анықталады. 
Сондықтан  «қысқа»  деген  сөз  мұнда  анықтық  үшін  алынған 
сөз  болады.  Ондай  сөз  сөйлемнің  «анықтауыш  мүшесі»  деп 
немесе жеңілдік үшін тікелей «анықтауыш» деп аталады. Әлгі 
айтылған  –  анықтауыштың  ішкі  белгісі.  Мұнан  басқа  тысқы 
белгілері бар. Олары «қандай?», «не?», «неше?», «нешінші?», 
«кімнің?»,  «не  етуші?»,  «не  еткен?»  де ген  сұрауларға  жауап 
беру. Бұл сұраулар анықтауыш сұраулары деп аталады.
Сөйлем ішінде анықтауыш қай сөз екенін осы сұраулармен 
жана ішкі белгісімен табамыз.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   230




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет