Ббк 1. Қаз б 20 Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Ақпарат және мұрағат комитеті


с) Мезгіл пысықтауышының бағыныңқысы



Pdf көрінісі
бет160/230
Дата08.04.2022
өлшемі2,77 Mb.
#30397
түріБағдарламасы
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   230
Байланысты:
Тіл-құрал

с) Мезгіл пысықтауышының бағыныңқысы
Қашан жер отаяды, мал сонда сүтейеді. Мұнда басыңқы 
сөйлем – «мал сонда сүтейеді», бағыныңқы сөйлем – «қашан 
жер  отаяды».  Бұл  бағыныңқы  сөйлем  басыңқы  сөйлемнің 
қай мүшесінің шылауында тұрғанын білейік. Оны білу үшін, 
басыңқы сөйлемді алып, сұрау салу керек.
Мал  қашан  сүтейеді?  –  қашан  жер  отаяды  (сонда).  «Сон-
да» – басыңқы сөйлемінің мезгіл пысықтауышы «қашан жер 
отаяды»  деген  бағыныңқы  сөйлем  мұның  шылауында  тұр 
жана  «қашан?»  деген  мезгіл  пысықтауышының  сұрауына 
жауап  беріп  тұр.  Сондықтан  бұл  бағыныңқы  сөйлем  мезгіл 
пысықтауышының бағыныңқысы болады.
Мезгіл  пысықтауышының  сұрауы  жалғыз  «қашан?»  емес, 
«қашанға  дейін?»,  «қашаннан?»  деген  сұраулары  да  бар.  Со-
лай  болған  соң  бұл  сұрауларға  да  жауап  беруші  бағыныңқы 
сөйлемдер мезгіл бағыныңқысы болады.
Мысал: 1. Қашанға дейін ұйқым келмесе, соған дейін оты-
рамын. Қашанға дейін отырамын? – қашанға дейін ұйқым кел-
месе, (соған дейін).
Қашаннан  өзім  жүре  бастадым    сонан  бері  малдың  өңі 
кіре бастады.
Қашаннан малдың өңі кіре бастады? – қашаннан өзім жүре 
бастадым, (сонан бері). Солай тағы басқалар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   230




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет