226- сурақ. Миофибриллалар щрамалары қандай қызмет атқарады?
Ет талшықтарыньщ жиырылуын Z мембранасымен шектелген функ-
ционалдық құрылым, - саркомер, қамтамасыз етеді.Талшықтардың
физиологиялық күйіне қарай саркомер ұзарып- қысқарып отырады.
Ет талшықтарыңда жазық эндоплазмалық тор, немесе саркоплаз-
малық ретикулум, біртұтас түтікшелер мен цистерналар (қуыстар)
құрады. Кейбір түгікшелер миофибриллаларды бойлай орналасып, Н
аймағында анастамоздар қүрады да, миофибриллаларды қоршап жат-
қан қуыстармен, - цистерналармен, жалғасады. Қуыстар жұбы сар-
колеммадан басталып, ет талшықтарын көлденең қиып өтетін
түтікшелермен (Т-арналармен) жанасып жатады. Т-арна мен оның
бүйірінде тепе-тең (симметриялы) орналасқан қуыстар жиынтығын
уштаган деп атайды. Қос мекенділерде үштаган Z-жолағы деңгейіңде,
ал сүт қорекгілерде - А дискалар шекарасында орналасады.
Саркоплаз-
малық ретикулум элементтері қозу процесінің ет талшықтарының
ішіңде таралуын, талшықтардың жиырылып, босаңсуын қамтамасыз
етуде маңызды рөл атқарады.
Ет талшықтарының жиырылуын негізінен актомиозиңдік кешен
құрайтьш
актин жөне
миозин белоктары қамтамасыз етеді. Бүл белок-
тар суда ерімейді, бірақ тұзды ерітінділермен шайылады. Жиырылт-
қыш белоктарға жіңішке жіпшелерде (актинде) болатын
тропомио-
Достарыңызбен бөлісу: