73
қойылатын талаптар арттырылды.
2013 жылға арналған «Болашақ» халықаралық стипендиясы иегерлерінің
академиялық оқуы үшін ұсынылатын
жетекші шетелдік жоғары оқу
орындарының тізімі Times Higher Education, QS World University Ranking
Academic Ranking of World әлемдік рейтингтерінде ең жоғары позициялармен
айналысатын жоғары оқу орындарының 200 атауына дейін қысқартылды.
Қазақстандық экономика үшін өзекті бағыттар бойынша әзірлемелер жүргізетін
«Болашақ» стипендиаттарының тағылымдамадан өтуі үшін 102 ғылыми-зерттеу
орталықтары мен зертханалардан тұратын база қалыптастырылды.
Назарбаев Университеті. Бұрын коммерциялық емес акционерлік қоғам
болып табылатын Назарбаев Университеті (НУ) 2010 жылы Қазақстан
Республикасы Үкіметінің қаулысына сәйкес дербес білім беру ұйымы болып
қайта құрылды. Назарбаев Университеті инновациялық қызметті, ғылыми
зерттеулер жүргізуді және оқытуды біріктіре отырып, сондай-ақ елдің басқа да
зерттеу университеттері үшін үлгі
бола отырып, әлемдегі ең үздік
университеттердің бірі болуға ұмтылады. Осы өршіл мақсатқа жету үшін
университет әлемнің жетекші университеттерімен бірегей серіктестік қарым-
қатынас орнатты.
Назарбаев Университеті ғылыми-зерттеу қызметі мен әріптестігінің ұлттық
үлгісі болып табылады, алайда басқа қазақстандық университеттер өзінің
ғылыми-зерттеу әлеуетін арттыру мақсатында халықаралық ынтымақтастыққа
қатысады. 2011 жылы әлемнің жетекші университеттерінің 1 717-ге жуық
шетелдік ғалымдар мен консультанттары қазақстандық университеттермен (ҚР
БҒМ, 2012) ынтымақтастықта болды.
Университтетің Жоғары білім беру мектебінде білім беру саласына
қатысты келесі бағыттарда мамандар даярланады: Магистратура: Білім беруді
басқару (орта білім), Білім беруді басқару (жоғары білім), Білім беруді басқару
(инклюзивті білім), Көптілді білім беру, Докторантура, PhD: Білім беру.
Елбасы Н.Ә.Назарбаев 2018 жылғы 5 қазандағы Мемлекет басшысының
«Қазақстандықтардың
әл-ауқатының
өсуі: табыс
пен тұрмыс
сапасын
арттыру» атты Қазақстан халқына жолдауындағы төртінші басымдық «Келесі
жылы «Педагог мәртебесі туралы» заңды әзірлеп,
қабылдау қажет деп
санаймын. Бұл құжат мұғалімдер мен мектепке дейінгі мекемелер
қызметкерлері үшін барлық игілікті қарастырып, жүктемені азайтуға, жөнсіз
тексерістер мен міндеттен тыс
функциялардан арашалауға тиіс»,- деп
көрсетілген.
Қазіргі таңда Білім және ғылым министрлігі «Педагог мәртебесі туралы»
заң жобасын әзірледі. Болашақ заңның мазмұнын кеңінен талқылау мақсатында
БҒМ сайтында және «Білімді ел» — «Образованная страна» газетінде
««Педагог мәртебесі туралы» заң жобасын талқылау» тақырыбында арнайы
айдарлар ашылып, талқылаулар жүргізілуде.
Педагогикалық кадрларды даярлаудағы мемлекеттік білім беру жүйесінің
негізгі жетістіктері: білім мен ғылымның, мемлекеттік жастар саясатының
заңнамалық
базасын жаңарту; НЗМ тәжірибесін тарату; жоғары оқу
74
орындарының академиялық еркіндігін кеңейту; инновациялық жобаларда ЖОО
ғылымын ұлғайту; ПОҚ мен ғалымдардың жарияланымдық белсенділігінің өсуі
болып саналады.
Педагогикалық білім берудің әлсіз жақтарына мыналарды жатқызуға
болады: жұмыс берушілердің педагог кадрларды даярлау сапасына
қанағаттанбауы; педагог мамандығының сәйкес келмеуіне және мектеп
бітірушілердің уәждемесінің жоқтығына байланысты үлгерімі төмен
талапкерлерді қабылдау; үздіксіз педагогикалық білім беру жүйесіндегі білім
беру бағдарламалары мазмұнының сабақтастығының
қамтамасыз етілмеуі;
жұмыс берушілердің білім беру бағдарламаларының мазмұнын әзірлеуге
қатысу деңгейінің төмендігі; педагогикалық және мектеп білімінің мазмұны
арасында қарама-қайшылықтың болуы, білім беру білім мен ғылым арасындағы
алшақтықты сақтау; ЖОО-да тәрбие жұмысы мен жастар саясатын
ұйымдастыруда
дәстүрлі
ескірген
әдістерді
қолдану;
Назарбаев
Университетінің (НУ) тәжірибесін жоғары оқу орнын басқаруда эпизодтық
трансляциялау; ЖОО-ны позициялау бойынша жұмыс белсенді емес.
Қазақстандық қоғам мен білім берудің алдында тұрған негізгі міндеттерді
ескере отырып, педагогикалық жоғары оқу орындарының миссиясы – өзгермелі
жағдайларда өмір сүруге қабілетті бәсекеге қабілетті түлекті даярлау, ал
мақсаты – ғылым, білім беру мен өндірісті біріктіру негізінде осындай маманды
даярлау үшін жағдай жасау.
Педагогикалық білім берудің стратегиялық даму векторлары халықаралық
және отандық тәжірибеге сүйену, имидждік саясатты қалыптастыру, жоғары
білікті, бәсекеге қабілетті мамандарды даярлау үшін жағдай жасау. Біртұтас
әлемдік
кеңістікке қосыла отырып, қоғам өз дамуында өзара кері
байланыстарда, қосымша факторларды сатып алуда, өмірдің экономикалық,
техникалық, білім беру, әлеуметтік-мәдени салаларын қамти отырып, Ашық
қоғамдастықта өз мүмкіндіктерін іске асыруда жасалған орасан зор әлеует.
Жоғары кәсіптік-педагогикалық білім берудің даму перспективалары, ең
алдымен, оның жалпы білімі мен Педагогтің кәсіби стандарты бар
корреляциясының қажеттілігімен байланысты. Педагогикалық білім беру
мазмұнында Қазақстандағы мектепке дейінгі
және орта білім беруді
жаңғыртудың басым бағыттарын көрсету қажет: мектепке дейінгі тәрбие мен
оқыту және орта білім беру мазмұнын жаңарту; STEAM-білім беруді,
робототехниканы есепке алу; инклюзивті білім беру; көптілділік; педагогтар
мен оқушылардың зерттеу тәртібін қалыптастыру.
Бүгінгі күні педагогикалық білім беруді реформалау саласындағы
шешілмеген мәселелердің арасында-білім
беру деңгейлері бойынша
Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар сабақтастығының болмауы, сондай-
ақ құзыреттіліктің өлшенбеуі. Үздіксіз педагогикалық білім беру жүйесін
оңтайландыру Педагогтің кәсіби стандарты негізінде әрбір дайындық деңгейі
бойынша МЖБС, типтік оқу жоспарларын, пәндердің типтік бағдарламаларын
әзірлеуді қарастырады. Педагогтарды дамыту үшін қолайлы орта құру қажет.
Педагогикалық, әдістемелік және арнайы ғылымдар саласында озық
75
жетістіктерді білім беруге енгізу, білім берудің бәсекеге қабілетті секторын
қалыптастыру маңызды орынға ие. Осы міндетті шешу тетіктерінің бірі
инновациялық жобаларды іске асыру және оларды білім берудің нақты
секторына енгізу үшін ЖОО базасында StartUp аймағын құру болады.
Бұл үшін құқықтық негіз құрылғанын атап өту қажет: «ғылыми және
(немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы»
Заң қабылданды. Институтты дамыту бағдарламасына сәйкес және білім мен
ғылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасын орындау үшін эндаумент-қор
құру, сондай-ақ ғылыми-зерттеу бөлімшелерін сертификаттау және тіркеу
белгіленген.
StartUp аймағын құру Қазақстанның
инновациялық жоғары оқу
орындарының: «Назарбаев Университеті», Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ
тәжірибесін зерттеуді талап етеді. Экономика, ғылым, білім беруді дамытудың
негізгі жетістігі Адам ресурстары болып табылады. ЖОО – ның басты міндеті-
жоғары оқу орны үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету.
Студенттер, оқытушылар арасында: ЖОО ұжымының қызмет көрсету
орталығының қызмет етуі, бар алаңдарды кеңейту және трансформациялау,
қызметкерлер мен студенттердің демалуына қамқорлық жасау. Жайлы ЖОО
құру ұжымның өмір сүру жағдайларымен қанағаттанушылыққа және еңбек
өнімділігін арттыруға әкеледі.
Достарыңызбен бөлісу: