Сардар – әскери басшы. Қазақтар қолбасшыларын сардар деп атаған. Құрылтай

19
§5–6.
Бүгінгі сабағымызда жоңғар басқыншыларына қарсы тұрған хандар мен 
батырлардың ерлік істерімен танысамыз.
Әбілқайыр (1693–1748) – мемлекет қайраткері, Кіші жүздің ханы.
«Жорыққа аттанар алдында әрбір салт атты 20 жебе салынған қорамсақ асы-
нады, жауға атылған әрбір жебенің мүлт кетпеуін қадағалайды... 
Жаудың қаупі төнгенде өз отандастарына күндіз аттың үстінде оңға-солға бұрылу, 
түнде алау жағу арқылы белгі береді».
Гавердовский Я.П. Қырғыз-қайсақ даласы (2-бөлім) немесе қырғыз-қайсақ 
елі мен халқы жайлы шолу (1803). ХVІ–ХХ ғасырлардағы орыс деректеріндегі 
Қазақстан тарихы. – Алматы, 2006, VІІ том, 433–436-беттер.
1. Қазақтар садақты қалай қолданған? 2. Далалықтар өз отандастарына 
жаудың қаупі жайлы қалай ескерткен?
ҚАЗАҚ-ЖОңғАр ШАйҚАСТАры
Қазақ халқы қиын-қыстау уақытта тек өз күш те рiне ғана үмiт 
артып, бiрiге бастады. Бүкiл халықтың күш-жi герiн жұмылдыру қа-
зақ тардың Бұланты және Аңырақай шайқастарында же ңiстерге қол 
жеткiзуiне мүмкiндiк бердi.
1. ұлт-азаттық күрестің жетекшiлерi және 
оған қаты су шы лар. Басқыншы жауға қарсы 
күреске бүкiл қазақ халқы кө те рiлдi. Iрi-iрi 
әскери жасақтарды 
Әбiлмәмбет, Барақ, Сәмеке, 
Әбiл қайыр сияқты хандар мен сұлтандар, 
Шың ғыс ханның бас қа да көптеген ұрпақтары 
басқарды. Жас сұлтан 
Абылайдың беделi тап осы 
кезеңде көтерiлдi. Ол кейiн қазақтың аса құр меттi, беделдi де айбынды 
ханына айналды.
Азаттық күресiне идеялық басшылық жа сау ды қазақтың үш жүзi нiң
аса көрнектi үш биi өз мiндеттерiне алды.
тірек сөздер:
• Бұланты шайқасы
• Аңырақай шайқасы
• «Қалмаққырылған»
• Аманат
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217

20
Басқыншыларға қарсы қарулы қар сы лық ты 
ұйым дас тыруда қа зақ тың әртүрлi ру-тайпалары мен 
жүз де рi нен шыққан Қабан бай, Бөгенбай, Наурызбай, 

жүктеу/скачать 7,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: