Қазақстан тарихы «Өзгеріс пен сабақтастық» концептісінің негізінде құрастырылған қысқа мерзімді жоспарлар жинағы Негізгі мектеп Назарбаев Зияткерлік мектептері Нұр-Сұлтан, 2019 ӘОЖ



Pdf көрінісі
бет35/123
Дата13.07.2022
өлшемі1,57 Mb.
#37636
түріСабақ
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   123
Байланысты:
аза стан тарихы « згеріс пен саба тасты » концептісіні негізін

дәлелдемелерін келтіреді.

Позиция (мен солай санаймын,....) 

Түсіндіру (....себебі...) 

Мысал (мен мұны мынадай мысал арқылы 
дәлелдей аламын....) 

Салдар 
(айтылған 
мәселе 
бойынша 
мынандай қорытынды жасаймын....) 
Кері байланыс 
(5 минут) 
Оқушылар «Аяқталмаған сөйлем» әдісі бойынша 
қорытынды жасайды. Олар тапсырманы жұмыс 
дәптеріне орындап, сыныпқа таныстырады.

Ұлы Жібек жолы қала мәдениетінің 
дамуына әсер етті, себебі ... 

көшпелілер мен отырықшылар арасындағы 
өзара байланыс дамыды, өйткені ... 
 
Үй жұмысы
Оқушыларға Ұлы Жібек жолы кезеңіндегі 
Қазақстан қалалары туралы сызба сызуды 
тапсыруға болады.
 
Қосымша 1 
Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалар 
«Ұлы Жібек жолының» қатарласа қалыптасқан үлкен тармақтары шығыстан 
батысқа қарай жалғасып, қазіргі Қытай аумағынан Қазақстанның оңтүстік аймақтары 
арқылы орталық және шығыс Ауғанстанның, Иран, Ирак пен Түркияның жерлерін басып 
өтетін. Сауда керуендерінің осы жолдармен барып қайтатын жолы әдетте бір-екі жылға 
созылып кететін еді. Саудагерлерге жолда көптеген қауіп-қатерлер төніп тұратын. Осыған 
қарамастан олардың тәуекелге баруларына негізгі себеп – саудадан түсетін зор табыс еді. 
Жібекті батысқа Римге дейін жеткізу қомақты табыс әкелетін. Мұндай байлық сауда 
керуені жолындағы көптеген қалалардың гүлденуіне өз септігін тигізді. Қазақстан 
аумағындағы қалалық мәдениеттің гүлденген аймағы Ұлы Жібек жолының басты 
тармақтары өтетін Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу өңіріндегі өзендердің жағалары еді. 
Тарихи деректерден Сауран, Отырар, Испиджаб, Тараз, Құлан, Аспара, Қойлық, 
Түркістан, Суяб тәрізді қалалардың ірі сауда орталықтары ретінде өркендегені белгілі. 
Олардың қатарында ежелгі Тараз қаласын қоршап жатқан әртүрлі үлкенді-кішілі көптеген 
қалалар мен елді мекендер де бар. Мұндай кенттердің пайда болуына Тараз қаласының 
түрік қағанаттары тұсында өркендеуі үлкен ықпал жасады. 
VІІ-VІІІ ғасырларда қала мәдениеті Қазақстанның басқа аймақтарында да дамыған. 
Сырдарияның төменгі ағысындағы Янгикент, Сығанақ, Жент тәрізді қалалармен қатар 


Орталық және Шығыс Қазақстанда өркендеген 78 қала кездеседі. Нұра алқабында 
Ахсикент деген ірі қаланың болғаны туралы тарихи мәліметтер бар. Араб 
саяхатшыларының деректемелерінде Ертіс өзенінің бойында қимақтардың қалалық 
мәдениеті өрістеді деп жазылған.
Қазақстанның ортағасырлық қалаларында жүргізілген қазба жұмыстары кезінде 
археологтер Қытай мен Византия, Иран мен Үндістан елдерінде соғылған теңгелер мен 
ділдәларды көп тапқан. Қазба жұмыстары барысында осы қалаларда жасалған 
бұйымдармен қатар сауда керуендерімен келген басқа елдердің бұйымдары да шықты. 
Алматы маңындағы ежелгі Талхир қаласының орнын қазған кезде Иранда жасалған қола 
табақ, қытай фарфоры мен жапон фаянс тостағанының сынығы және т.б. бұйымдар 
табылды. Әсіресе, таңғажайып оюлармен, тамаша суреттермен безендірілген табақ ерекше 
қызығушылық тудырады. Қызыл түсті жапон фаянс тостаған сынығының іші мен 
сыртында айдаһар, тау мен теңіз, «алтын» киім киінген ер кісі мен әйел әсем бейнеленген. 
Дереккөз: 

Қазақстан тарихы «Көне заманнан бүгінге дейін» І том. Алматы «Атамұра» 2010ж. 

http://www.tarih.spring.kz/kk/timetravel/silkroad/
 

дерддДДДД


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   123




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет