54
тас ғасыры және пантопика. Этрускілер. Этрусскілер Аппенин тарихында.
Этрускілер алып жатқан территориялар шекарасы. Қала-мемлекет (полис).
Этрускілердің шығуы туралы теория. Жерлеу ғұрпы. Өлікті өртеу. Зират
құрылыстар. Ерте «дөңгелек молалар». Черверти, Вульчи, Попупони,
Тарквинни, Реджопипи – Галасси және т. б. Камералы молалар мен обалар.
Зират мүліктері. Этрускілердің қалалары – Спина, Марцобатто. Вейя,
Марцобатто, Орвиетто, Таркваний храмдары. Этрускілердің үйлері мен
олардың жобалары. Материалдық мәдениет.
Архитектуралық терракоттар,
фриздер мен антификстер. Этруск бейнелеу өнері. Этруск жазуының пайда
болуы.
Гальштат мәдениеті. Зерттеу тарихы. Таралу аймағы. Хронология.
Неғұрлым тән олжа. Гальштат қаруының эволюциясы. Көзенің ерекшелігі.
Тұрғын үй. Мыс кендері, темір еріту шеберханалары және ұстахана. Өнер.
Бейнелеу өнері, пластиктер. Бағалы гальштаттық өнер. Саздан не қоладан
жасалған ұсақ статуэткалар. Боялған сазды құмыралар. Велинген (Баден),
Вюртемберг, Грехвиль, Ла-Гарени обалары. Виксе, Онегейм, Апремондегі
соғыс арбалары мен жерлеу. Материалдық мәдениет. Күшейтілген қала
жұрттар.
Иллириліктер. Қарақшылық. Гойтан, Маршаи, Зардейи, Плоче
(Албания) нығайтылған қоныстар. Босниялық мәдениет мазарлары. Керамика
және металл бұйымдар.
Фракиялықтар, киммериліктер және скифтер.
Грек деректері
фракиялықтар туралы. Фракиялықтардың шығу тегі туралы сұрақтар.
Киммериліктер. Киммериліктердің Еуропаға басып кіруі. «Фрако-
киммерилік» мәдениет. Әртүрлі керамика. Металл бұймдар. Михалков
(Украина), Волчетрыннан (Солтүстік Болгария) табылған атақты «франко-
киммерилік»
мәдениеттің
көмбесті.
Оңтүстік-шығыс
Болгариядағы
дольмендер. Румыниядағы Бесарабь мәдениеті және бұл мәдениеттің әртүрлі
варианттары. Жерлеу мүліктері. Фракия мәдениетіне скифтердің тигізген
әсері. Скифтер туралы жазба деректер. Территория. Жерлеу түрі. Керамика.
Металл бұйымдары. Сенташ-Веккерцуча, Артанда, Хотин зираттары. Фрако-
скиф өнері. Феттерсфельд (Польша) көмбесі.
Пиреней түбегіндегі ерте темір ғасырының өзіне тән ерекшелігі. Эбро
жазығы, Телль Кортес-де-Наварро қоныстары. Мегарон типіндегі тұрғын үй.
Уэльвтегі қола көмбелер. Грек отарлаушылығы.
Ерте темір ғасырындағы
Батыс Еуропа мәдениеті. Жергілікті қола ғасыры. Темірдің таралуы.
Шаруашылығы. Тұрғын үй. Ескерткіштер. Литмл Вудбюри, Ол Кеннинг
Кросс, Холингбюри, Мейдн-Касл және басқалар.
Латен мәдениеті. Латен мәдениетінің хронологиялық дәуірленуі.
Тишлер, П. Рейнеке, Д. Виоллье, И. Видмер, К. Шумахер және т. б.
классификациясы мен дәуірленуі. Латен мәдениетінің жалпы сипаттамасы.
«Екінші темір ғасырлы». Кельттердің Еуропаға таралуы. Кельттер туралы
тарихи шығармалар. Кельт миграциясының мәселелері.
Кельттердің
баспаналары мен қоныстары. Венец, Гейнебург, Монт-Лассуа қазбалары.
«Оппидум» термині. Бибракте, Алезия, Антремон, Ансерюн, Манхинг,
55
Кельгейм, Зависти ескерткіштері. Цезарьдің мәліметтері. Кельттердің
ауылшаруашылығы мен қолөнері. Егіншілік және мол шаруашылығы. Арнайы
құрал-жабдықтар. Арбалар. Кемелер. Ұста станогі. Көзелік өндіріс. Тайпалар
территориясы шекарасындағы сауда орталықтары. Кельт ақшалары. Күміс
тетрадрахмалар. Кельт өнері. Даму этапы көркемөнер кәсібі. Монументальдік
архитектура және мүсіндеу өнері. Клайнаспергель (Вюртемберг), Баллендорф
(Эйфель), Рейнхейм (Саар) және т. б. зираттар. Материалдық мәдениет. Кельт-
Лигур мәдениет. Құбыжық (тараски), қабан, ит, ат және т. б.
жануарлар
бейнелері. Жерлеу рәсімі. Адам құрбандықтары. Зират кешендері.
Иберлер. «Ибер» термині. Антикалық деректер. Жерлеу ғұрпы.
Қалажұрттар мәдениеті (Кастро-Мәдениет). Саброзо, Бритиерос (Португалия),
Санта Текла, Коана (Испания) қоныстары. Ибер қалалары (Леванте, Ансерюн,
Нуманция). Жерлеу ғұрпы. Обалар мен топырақ зираттар (Мезет, Андалузии,
Тутуги, Тойе, т. б.). Арба және ат әбзелдерінің әшекейлері. Ыдыстар.
Ақшалар. Иберлердің діні. Өнері. Мүсіндері. Зергерлік бұйымдар.
Фракиліктер мен гето-дактар. Добрин, Равнг молаларындағы өлікті
өртеу ғұрпы. Мезек, Казанлык, Мал-тепе және басқа да зираттар.
Германдықтар. Германдар туралы тарихи әңгімелер. «Тұрғын төбе». Рим
лагерлері (Заальбург, Виндонисс және т. б.). Германдардың шаруашылығы.
Әлеуметтік бөлшектер. Қолөнер бұйымдары. Керамика. Жерлеу ғұрпы.
Германдықтардың наным-сенімі. Жерлеу ғұрпы.
Балты. Антикалық деректер. Археологиялық ескерткіштер. Биконусты
ыдыстар. Материалдық мәдениеті. Жерлеу ғұрпы. Өлікті қою және өлікті
өртеу. Сауытты және шұңқырлы жерлеулер. Шаруашылық мүлік.
Достарыңызбен бөлісу: