Аман абасилов әлеуметтік лингвистика
Әлеуметтік лингвистиканың ғылымдар жүйесінде ала-
жүктеу/скачать 2,06 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бірінші көзқарас
- Екінші көзқарасқа
- Р.Горссе
- Л.Б.Никольский
| 1.2 Әлеуметтік лингвистиканың ғылымдар жүйесінде ала-
тын орны Әлеуметтік лингвистиканың ғылыми мәртебесі мен оның лингвистикалық және қоғамдық-гуманитарлық ғылымдар жүйе- сіндегі орны туралы қалыптасқан үш түрлі көзқарас бар. Бірінші көзқарас бойынша әлеуметтік лингвистика – тіл білімінің бір саласы. Өйткені ол күллі тіл біліміне тән болып табы- латын тілді нысана ете отырып, оның әлеуметтік-қызметтік жағын қарастырады. Мұндай пікірді В.А.Аврорин қуаттайды. Ол былай деп жазады: «Своей методической стороной социолингвистика стоит значительно ближе к социологии и истории, но основным ее предметом явлается язык и его функционирования, а потому и на- ука эта представляет собой необходимую составную часть лингви- стики в качестве ее части, социольная лингвистика признается все же особым, относительно самостоятельным направленинм в науке о языке «поскольку она занимается такими объектами (функцио- нирование языков, языковая ситуации и др.), которыми специально не занимается ни одна наука, ни одно направление языкования» [11,7.]. Екінші көзқарасқа сүйенсек, әлеуметтік лингвистика – ғылым- дардың шекаралық, пәнаралық саласы. Оның проблемаларымен лингвистер және өзге ғылым - әлеуметтану, тарих, психолин- гвистика, этнография т.б. өкілдері айналысады. Соған байла- нысты оның зерттеу нысаны мен әдістері жөнінде лингвистер мен өзге ғылым салаларының, мысалы, әлеуметтанушылардың көзқарастары әртүрлі деңгейде болып, бұл кең пәнаралық са- ладан өзіндік терминологиялық белгілері бар түрлі бағыттар шығады. Сондықтан неміс лингвистері Р.Горссе мен А.Нойберт әлеуметтік лингвистика мен тіл социологиясын (лингвосоциологи- яны) айырып көрсетуді ұсынады. Оның біріншісі, яғни әлеуметтік лингвистика тіл мен қоғамның өзара байланысы проблемасын лингвистикалық тұрғыдан зерттейді, ал екіншісі, яғни лингво- социология оны әлеуметтану тұрғысынан қарастырады. Демек, 21 Р.Горссе мен А.Нойберт «Тезисы к марксисткой социолингвисти- ке» атты мақалаларында: «Социолингвистика – исследует взаи- моотношения языка и общества с точки зрения лингвистики, в то времия как исходным пунктом социологии языка является социо- логичиская постоновка вопроса», - деп санайды [12]. Л.Б.Никольский әлеуметтік лингвистика мен лингвосоциоло- гияны ажырата келіп, біріншісі әлеуметтік құбылыстар мен про- цестердегі тілдік бейнелерді зерттеумен айналысса, екіншісі де сол нысананы тек әлеуметтану тұрғысынан зерттейді дейді [9,131.]. Әлеуметтік лингвистиканың ғылыми мәртебесі жөніндегі жүктеу/скачать 2,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|