attach [ə’tæʧ] v 1.тіркеу, тағу, қосу, қосарлау;
(біреуді) бекіту; жалғау ♦to ~ a photograph – фотосурет тіркеу ♦to ~ oneself in a group – топқа қосылу ♦to ~ a blame – кінə тағу ♦the Food Ministry is ~ed to the Ministry of Agricul- ture. – Тағам министрлігі Ауыл шаруашылығы министрлігіне тіркелген. 2.мəн беру ♦People ~ too much importance to economic forecasts. – Елдер (адамдар) экономикалық болжамдарға соншама мəн береді. 3.(өзіне) тарту, үйір қылу,
етене болу, бауырына бас(қыз)у ♦His mother tried to ~ him to herself. – Оны шешесі өзіне үйір еткісі келді. attached [ə’tæʧt] adj ~ (to smb/smth) үйір,
етене, бауыр басқан ♦I have never seen two peo- ple so ~ to each other. – Мен бір-біріне соншама етене екі жанды ешқашан көрмеппін. ♦We have grown very ~ to this house and we hate to move. – Бұл үйге өте бауыр басып қалыппыз, енді көшкіміз келмейді. attaché [ə’tæʃei; US ,ætə’ʃei] n 1.атташе (ең
төменгі дипл-қ дəреже, ранг) ♦a commercial ~ – сауда атташесі ♦a cultural ~ – мəдени атташе 2.атташе (дипл-қ лауазым берілген
əскери офицер) ♦a military ~ – əскери атташе ♦a naval ~ – теңіз күштері атташесі ♦an air ~ – əуе күштері атташесі attachécase [ə’tæʃeikeis] n атташе кейс (кеңсе
қағаздарына арналған шағын қол чемоданы)
attachment [ə’tæʧmənt] n 1.уақытша қызмет
(орналасу) ♦She is on ~ to the Ministry of De- fence. – Ол Қорғаныс министрлігінде уақытша қызметте. 2.қосымша, қосалқы тетік, құрал;
тіркеме, қосымша ♦an electric drill with a range of different ~s – қосалқы нəрселері бар электр бұрғысы (дрелі) ♦~s for an electric mixer – электр миксеріне (шылағышына) арналған қосалқы заттар 3.~ (to/for smb/smth)үйірлік,
етенелік, бауыр басқандық 4.(заң) адамды,
бірнəрсені заңды түрде қамауға алу, тəркілеу
attack [ə’tæk] A.n 1.~ (on smb/smth) шабуыл,
атака, ат қою, лап қою ♦to make an ~ on the enemy – жауға шабуыл жасау ♦the victim of a terrorist ~ – террористік акттің құрбаны ♦to be on ~ – шабуылдау, шабуылда болу ♦to come under ~ – шабуыл астында қалу 2.~ (on smb/ smth) ащы сын♦an ~ on the government poli- cies – үкімет саясатын ащы сынға алу 3.~ (on smth) (ауысп. мағ.) шабуыл, ауыздықтау,
қолға алу ♦an all-out ~ on poverty (unemploy- ment, smoking) – кедейлікке (жұмыссыздыққа, темекі тартуға) қарсы шабуыл 4.(ауру ж)
кенет бүру, шаншу, дерт қозу, құрысу ♦an ~ of asthma – демікпенің тұншықтырып əкетуі ♦an ~ of malaria – безгектің қысуы ♦an ~ of hiccups – ықылықтың кенет тиюі ♦an ~ of nerves – жүйкенің құрысуы ♦a heart ~ – жүректің бүруі (ұстауы) ♦an ~ of gig- gles – жырқылдап күле бастау 5.(спортта)
шабуыл, атака, лап қою B.v 1.шабуыл жасау,
шабуылдау, ат қою, лап қою, тиісу ♦to ~ at night – түнде ат қою 2.ащы сынау, сынға
алу, тиісу ♦a newspaper article ~ing the Prime Minister – премьер-министрді ащы сынайтын газет мақаласы 3.(ауысп. мағ.) шабуыл,
ауыздықтау, қолға алу ♦to ~ an unemployment – жұмыссыздыққа шабуыл (яғни, қолға алу, ауыздықтау) 4.(ауру, т.б. ж) шабуылдау, тиісу
♦a disease that ~s the brain – миға шабатын ауру (дерт) ♦Rust ~s metals. – Дат металды жейді. attackable [ə’tækəbl] adj 1.осал 2.таласты, даулы
attacker [ə’tækə(r)] n тиісуші, шабуылдаушы
attain [ə’tækə(r)] v 1.(мақсат, нысана, т.б.ж.)
жету, қол жеткізу, ие болу ♦to ~ a position of power – билікке жету ♦to ~ one’s goal – мақсатына жету 2. ~ (to smth) жету, келу ♦to ~ the mountain peak – тау шыңына шығу ♦He ~ed the age of 25 before marrying. – Ол 25-ке толғаннан соң барып үйленді. attainability [ə,teinə’biliti] n жетуге, қол
жеткізуге болатындық
attainable [ə’teinəbl] adj жетуге, қол жеткізуге
болатын ♦These objectives are certainly ~. – Бұл мақсаттарға қол жеткізуге əбден болады. attainder [ə’teində(r)] n (тарих) 1.(а) мемлекеттік
сатқындығы, қылмысы үшін азаматтық, дүние-
мүлік құқығынан айыру, өлімге кесу (b)осының
заң жүзіндегі салдары 2.масқаралау 3.Act (Bill) of A~ мемлекеттік сатқындығы үшін кінəліні
парламенттің айыптауы
attainment [ə’teinmənt] n жету, қол жеткізу, ие
болу; табыс, жетістік ♦The ~ of her ambitions was still a dream. – Көксегеніне жету ол үшін əлі де арман болатын. ♦a scholar of the highest ~ – аса жан-жақты ғалым
124
125
attaint [ə’teint] A.v (тарих) 1.мемлекеттік
сатқындығы, қылмысы үшін азаматтық,
дүние-мүлік құқығынан айыру, өлімге кесу
2.масқаралау B.n 1.= attainment 2.масқара,
бетке таңба, салық
attar [‘ætə(r)] n (гүлден алынатын) эфир майы
♦~ of roses – раушан (роза) майы (сөз төркіні:
арабтың «(ғ)əтір» сөзі =əтір)
attemper [ə’tempə(r)] v (көнерген қолданыс)
1.араластыру, шылау (жақсарту үшін)
2.температурасын бақылау 3.жұмсарту,
бəсеңдету 4.лайықтау, ыңғайлау
attempt [ə’tempt] v 1.тырысу, талпыну, ұмтылу,
көру ♦to ~ to walk – жүруге тырысу ♦to ~ an escape – қашып құтылуға тырысу ♦Don’t ~ the impossible. – Шамаң жетпесе, құры тыраштанба. 2.қастандық жасау ♦to ~ a per- son’s life – біреудің өміріне қастандық жасау B.n 1.~ (to do smth/at doing smth) талпыныс,
ұмтылыс, тырысу ♦My early ~s at learning to drive were unsuccessful. – Менің жүргізіп үйренбек болған алғашқы талпыныстарым сəтсіз болды. ♦They failed in all their ~s to climb the mountain. – Олардың тауға шықпақ болған барлық талпынысы сəтсіз болды. 2.~ (on smth) (жақсартуға, жетілдіруге) талпыныс,
ұмтылыс ♦the latest ~ on the land speed record – машина жылдамдығының əлемдік рекордын жаңарту үшін істелген соңғы (уақыттағы) талпыныс 3.қастандық, шабуыл ♦an ~ upon one’s life – біреудің өміріне жасалған қастандық attend [ə’tend] v 1.қатысу, болу ♦to ~ a lecture – лекцияға қатысу ♦to ~ a school – мектепте болу 2.бірге жүру, қосарласу, ере жүру ♦a cold ~ed with fever – суықпен бірге жабысқан дене қызуы ♦The Queen was ~ed by her ladies-in- waiting. – Қызметші əйелдер Королеваға еріп жүрді. 3.қамқор болу, көңіл бөлу, қарау, бағу
♦The nurse ~ed the patient daily. – Медбике науқасты күнбе күн қарап жүрді. 2.~ (to smb/ smth) көңіл бөлу, көңіл қою, зейін қою, мұқият
болу ♦Why weren’t you ~ing when I explained before. – Бұрын мен түсіндіргенде неғып көңіл қоймадың? ♦Attend to your work and stop talking. – Жұмысыңды істе де сөйлеме(гін). attendance [ə’tendəns] n 1.қатысу, болу
♦You have missed several ~s this term. – Бұл семестрде сен бірнеше рет сабақ жібердің. 2.қатысулар, қатысушылар, қатысатын халық ♦They are expecting a large ~ at the meeting. – Олар кездесуге көп адам қатысады деп күтуде. ♦Attendances have increased since we reduced the price of tickets. – Билеттің құнын түсіргенімізден бері келушілер саны көбейді. 3.*to be in ~ қатысу, болу, қамқор
болу♦A nurse was in constant ~. – Медбике ұдайы бақылап жүрді. ♦The President always has six bodyguards in close ~. – Президенттің жанында ылғи да алты сақшы жұп жазбай еріп жүреді. *to dance ~ көз алдында болу,
жанында құрақ ұшу ♦She loves to have servants dance ~ on her. – Ол күтушілердің жанында құрақ ұшқанын қалайды. attendant [ə’tendənt] A.n 1.күтуші, даяшы,
қызмет көрсетуші ♦a swimming-pool, mu- seum ~ - жүзу бассейнінің, музей қызметкері 2.еруші, ілесіп жүруші; күтуші B.adj 1.(a)
қатысушы (b)ілесіп жүруші, еруші 2.ілесетін,
бірге келетін, қосарласатын ♦winter holidays and ~ parties – қысқы демалыстар жəне соған ілесетін жиын-тойлар ♦war and its ~ evils – соғыс жəне оған ілесетін зұлматтар ♦poverty and its ~ hardships – кедейлік жəне одан жұп жазбайтын қиындықтар attention [ə’tenʃn] n 1.назар, көз салу, зер ♦to call/draw smb’s ~ - біреудің назарын аудару ♦She turned her ~ to a new problem. – Ол жаңа проблемаға зер салды. 2.қамқорлық, назар,
көңіл, күтім ♦He gives all his ~ to his car. – Ол өзінің барлық қамқорлығын машинасына жұмсайды. ♦This letter is for the ~ of the man- ager. – Бұл хат менеджердің назарына. ♦The roof needs ~. – Шатырды жөндеу керек. 3.(əскери бұйрық) тік тұр! (смирно!) 4.(idm)
*to catch smb’s ~/eye біреудің назарын аудару
♦They tried to catch the waiter’s ~. – Олар даяшының (күтушінің) назарын өздеріне аударуға тырысты. *to draw smb’s ~ to smth біреудің назарын бірн-ге аудару *to give one’s undivided ~; to get/have smb’s undivided ~ бірн-ге бүткіл назарын бөлу
*to snap to ~ қолға алу, көңіл аудару 5.interj (елдің, əскерилердің, т.с.с. назарын аудару
мақсатында) Тыңдаңдар! Тыңда! Құлақ
салың(ыз)дар! ♦Attention, please! The bus will leave in ten minutes. – Тыңдаңдар! Автобус он минуттан соң жүреді. attentive [ə’tentiv] adj 1.мұқият, назар салғыш,
байқағыш, зерек, ынталы ♦an ~ audience – ынталы көрермендер 2.əдепті, ибалы, қамқор,
сыпайы♦A good hostess is always ~ to the needs of her guests. – Жақсы əйел қонақтарын назарынан тыс қалдырмайды. attentively [ə’tentivli] adj 1.мұқият, назар сала,
ынтамен 2.сыпайы, əдеппен ♦listening ~ to the speaker – сөйлеушіні мұқият тыңдау attenuant [ə’tenjuənt] adj ерігіш, сұйығыш;
сұйытқыш, ерітетін
attenuate A.v [ə’tenjueit] 1.жұқар(т)у, арықта(т)
у, жіңішкер(т)у ♦~d legs – жіңішкерген сирақтар 2.солу, əлсіреу, азаю ♦~d desire – солған тілек ♦a vaccine of ~d bacteria. – бактериясы əлсіретілген вакцина . B.adj [ə’tenjuit] 1.арықтаған, жіңішкерген, əлсіреген,
жұқарған 2.еріген, сұйыған, жидіген, сиреген,
езілген
attenuation [ə,tenju’eiʃn] n [қ-з: attenuate A.]
attest [ə’test] v (кітаби) 1.~ to smth айғақтау,
көрсету, куəландыру, көрсету ♦His handling of the crisis ~ed to his strength of character. – Оның дағдарысты тізгіндеуі оның қайрат-жігерін айғақтады. 2.растау, куəландыру ♦to ~ a signa- ture – қолды куəландыру attestation [,ætə’steiʃn] n [қ-з: attest]
attested [ə’testid] adj куəланған, тексерілген ♦~ cattle/milk – тексерілген ірі-қара (мал)/сүт attestor [ə’testə(r)] n куə
Attic [‘ætik] A.adj 1.аттикалық, Аттикаға
я Афиныға тəн [қ-з: Attica] 2.классикалық
(стиль, үлгі); нəзіктік, биязылық əрі даналық
үйлескен B.n 1.аттикалық, афинылық 2.аттика
диалекті (ежелгі Аттиканың б.э.д. v, iv ғғ.
классикалық грек əдебиетінің стандарт тіліне
айналған диалекті)
attic [‘ætik] n мансарда, үй шатырының
астындағы бөлме я кеңістік
Attica [‘ætikə] n Аттика (Оңт. Шығыс
Грециядағы Афины қаласы орналасқан аймақ)
atticism [‘ætisizm] n 1.аттицизм 2.əсемдік,
көркемдік
attire [ə’taiə(r)] A.n 1.көйлек, əшекейлі киім
♦wearing formal ~ - ресми киім киіп жүру 2.бұғының мүйізі B.v (əшекейлі көйлек) киіндіру
attitude [‘ætitju:d; US –tu:d] n 1.~ (to/to- wards smb/smth) көзқарас, пейіл, ықылас
♦What is your ~ to abortion? – Абортқа қалай қарайсың? (Абортқа деген көзқарасың қандай?) ♦She shows very positive ~ to her work. – Ол жұмысын ынтамен істеуде. 2.(дене ж) қалып, тұрық, кейіп, сұрық, пішін
♦The photographer has caught him in the ~ of a prayer. – Фотограф оны намаз оқып жатқан кезінде түсіріп алыпты. ♦a threatening ~ - шошытатын сұрық ♦a relaxed ~ - босаңсыған қалып (кейіп) 3.өз бетінше, білгенінше ♦a coat with ~ - өзіндік талғамға сай киім 4.*~ of mind ойлау салты, ой саптауы
attitudinize, -ise [,æti’tju:dinaiz; US –’tu:dən-] v (елге жақсы əсер қалдырамын деп) тыраштану,
жасамық қылықтар істеу
attorney [ə’tз:ni] n 1.(заң) өкіл, адвокат,
заңгер, прокурор ♦~-at-law – заңгер, адвокат ♦~-in-fact – агент, өкіл ♦district ~ - аудандық прокурор 2.Attorney-General Бас атторней
(прокурор), (АҚШ-та) əділет министрі
attract [ə’trækt] v 1.тарту ♦A magnet ~s steel. – Магнит болатты тартады. 2.тарту, еліту,
қарату, құмартқызу ♦to ~ attention – назарын тарту ♦to ~ admirers – құштар адамдарды тарту ♦I’m very ~ed to her. – Ол (қыз) десе менің есім кетеді. ♦The light ~ed a lot of in- sects. – Жарыққа шыбын-шіркей қаптады. attractable [ə’træktəbl] adj тартымды, көз
қызықтыратын
attraction [ə’trækʃn] n 1.тарт(ыл)у, еліту, назар
аудар(т)у, құмарту ♦She felt an immediate ~ to him. – Оның (қыздың) бірден оған көңілі ауды. ♦The television has little ~ for me. – Менің телевизорға деген құмарлығым аз. 2.тартатын,
қызықтыратын нəрсе 3.аттракцион, сауық-
сайран отауы
attractive [ə’træktiv] adj тартымды, көз
қызықтыратын; сымбатты, əсем, еліктіретін,
елітетін ♦an ~ woman – сымбатты əйел ♦an ~ idea – еліктіретін идея attribute A.v [ə’tribju:t] ~ smth to smb/smth біреуге/бірн-ге жатқызу, таңу, деу, т.с.с. ♦This play is usually ~d to Shakespeare. – Бұл пьесаны Шекспирдікі деп жүр. ♦She ~s his bad temper to his ill health. – Ол (əйел) оның (еркектің) қызуқандылығын оның нашар денсаулығынан көреді. ♦He ~d intelligence to his colleagues. – Ол өз əріптестеріне мəдениеттілік тəн деп білді. ♦to ~ a work to a particular period – туындыны белгілі бір кезеңге жатқызу B.n
126
127
[‘ætribju:t] 1.(біреудің бойындағы) қасиет
♦Patience is one of the most important ~s in a teacher. – Төзімділік мұғалімге қажет ең бір маңызды қасиеттердің бірі. 2.(грам) атрибут,
анықтауыш
attribution [,ætri’bju:ʃən] n1.жатқызу, тиесілеу,
таңу 2. (көне қолд) билік, лауазым
attributive [ə’tribju:tiv] adj,n (грам) атрибут,
анықтауыш
attrition [ə’triʃn] n1.үйкелу, қажалу 2.мұқал(т)
у, қажа(л)у, жас(ыт)у, есеңгіреу ♦to conduct a war of ~ - титықтататын соғыс жүргізу 3.селдіреу, сиреу, кішірею
attune [ə’tju:n; US ə’tu:n] v 1.~ smth/smb to smth бейімдеу, көндігу, үйлесу, бойы үйрену
♦We are becoming ~d to the noise of the new fac- tory nearby. – Маңайдағы жаңа фабриканың шуына етіміз үйреніп келеді. ♦He has ~d himself to living in the quite country. – Ол ың-шыңсыз мекенде тұруға үйреніп алған. 2.музыкалық аспапты түзеу
atypical [,ei’tipikl] adj үйреншікті, қалыпты
емес ♦a creature that is ~ of its species – өз особьтарына ұқсамайтын жəндік (хайуан) atypically [,ei’tipikli] adv aubergine [‘əubəʒi:n] n (көбінесе USegg-plant)
баклажан
auburn [‘ɔ:bən] adj қызғылт қоңыр, мыс түсті
auction [‘ɔ:kʃn, кейде ‘ɒkʃn] A.n 1.аукцион,
сауда (зат, нəрсе, т.с.с. көп ақша ұсынушыға
сатылатын сауда тəсілі; сөз төркіні латынның
«auction» – «өсу, өсім») ♦The house is up for ~. – Үй аукционға беріледі (аукционда сатылады). ♦It should fetch £100,000 at ~. – Аукционда бұл £100,000-қа сатылуы керек. 2.(кейде ~ sale)
аукцион, көпшілік сауда B.v 1.аукциондау,
аукционнан сату, саудалау, саудаға салу ♦He ~ed off his furniture. – Ол жиһазын аукционнан сатып жіберді. 2.(phr v) ~ smth off (қажетсіз
я артық затты) сату ♦The Army is ~ing off a lot of old equimpent. – Армия көптеген ескі жабдығын аукциондауда. auctioneer [,ɔ:kʃə’niə(r)] n аукционер,
аукциондаушы, аукционды жүргізуші
audacious [ɔ:’deiʃəs] adj 1.батыл, өжет,
қайтпас, қайсар, тегеурінді ♦an ~ plan – тегеурінді жоспар ♦an ~ warrior – қайтпас жауынгер 2.өр, өжет, такаппар ♦an ~ remark – өжет пікір (айтылған сөз) 3.өміршең, еркін,
өрісі кең ♦an ~ vision of the future – болашаққа деген өміршең қарас ♦an ~ behaviour – өзін-өзі өжет ұстау audaciousness [ɔ:’deiʃəsnis] = audacity audaciously [ɔ:’deiʃəsli] adv [қ-з: audacious]
audacity [ɔ:’dæsəti] n 1.батылдық, өжеттік,
қайсарлық, тегеурінділік2.өрлік, такаппарлық 3.өміршеңдік, өрісі кеңдік
audibility [,ɔ:də’biləti] n дыбыстың естілулігі,
дыбыс айқындығы
audible [‘ɔ:dəbl] adj анық, айқын естілетін
♦Her voice was scarcely ~ above the noise of the wind. – Желдің гуілінен оның дауысы болар- болмас естіліп тұрды. audibly [‘ɔ:dəbli] adv (дауыс ж) анық, айқын,
дауыстап
audience [‘ɔ:diəns] n 1.(жиналған)
көрермендер, тыңдаушылар ♦The ~ was re- spectful and appreciative of the speaker’s opinion. – Жиналған жұрт сөйлеушінің пікірін қошеметтеп отырды. 2.оқырмандар
(телерадио) тыңдаушылар, көрермендер ♦An ~ of millions watched the concert.- Концертті миллиондаған жұрт теледидардан көрді. 3.аудиенция, ресми сұхбат, қабылдау, кездесу
♦to request an ~ with the Queen – Королеваның қабылдауын өтіну ♦to grant a private ~ to a for- eign ambassador – шет елдік елшіге аудиенция беру (шет елдік елшіні жеке қабылдау) audio(-) [‘ɔ:diəu] comb form есту, тындау,
радио, дыбыс деген мағ. білд. ♦au- diosignal – радиосигнал ♦~-visual – аудиовизуалды (яғни, тыңдап көретін) ♦~ frequency – дыбыс (толқынының) жиілігі ♦~ typist – аудиотаспаны тыңдап жазушы, аудиотайпист audiograph [‘ɔ:diəugrα:f] n аудиограф
(акустика, дыбыс өлшейтін құрал)
audiology [ɔ:’diəu,lɒʤi] n аудиология
(акустика, дыбыс зерттейтін ғылым)
audio-visual [,ɔ:diəu’viʒuəl] adj (abbrAV)
аудиовизуальді, тыңдау-көру (яғни, бір
мезгілде тыңдап көретін) ♦~ facilities, tech- niques – аудиовизуальді (тыңдап-көру), техникалары (тəсілдері) audit [‘ɔ:dit] A.n аудит, ревизия, бухгалтерлік
тексеру B.v аудиттеу, тексеру
audition [ɔ:’diʃn] A.n 1.талапкер əнші, актер,
сазгерді сынау, тыңдау, сынақтан өткізу
(процесі) 2.есту, тыңдау қабылеті 3.естілген,
тыңдалған нəрсе B.v талапкер əнші, актер,
сазгерді сынау, тыңдау, сынақтан өткізу
♦Which part are you ~ing for? – Қай бөлігін сыннан өткізіп отырсың? ♦None of the ac- tresse we have ~ed is suitable. – Біз сынған актрисаның ешбірі жарамайды. auditor [‘ɔ:ditə(r)] n аудитор, ревизор
auditorial [,ɔ:dit’ɔ:riəl] adj аудит, ревизия не
осыған қатысты
auditorium [,ɔ:dit’ɔ:riəm] n аудитория, лекция,
т.б. залы
auditry [‘ɔ:ditri; US -ɔ:ri] adj есту, тыңдау я оларға
қатысты ♦the ~ nerve – есту жүйкесі, нерві auditress [‘ɔ:ditris] n əйел аудитор, ревизор
au fait [,əu’fei] adv (Fr) ~ (with smth) толығымен таныс(қан) ♦It is my fi rst week here, so I’m not ~ with the system. – Менің келгеніме бір апта ғана болды, сондықтан мен бұл жүйемен таныс емеспін. au fond [,əu’fɒn] adv (Fr) негізінен, негізінде
♦The problem is that, ~ he’s very lazy. – Мəселе былай, негізінен ол өте жалқау. Augean [ɔ:’ʤi(:)ən] adj қиын, жайсыз əрі
жиренішті (бұл сөз көне грек миф-ясынан
алынған = Авгийдікі; м: Augean stables –
Авгийдің ат қорасы (яғни, лас əрі құлазыған))
Augeas [ɔ:’ʤi(:)əs] Авгий (көне грек миф-
ясындағы бір патша)
auger [‘ɔ:gə(r)] n бұрғы
aught [ɔ:t] pron (архаизм) кез келген нəрсе,
бірдеңе, бір нəрсе ♦for ~ I know – менің білуімше, маған белгілі болғандай augment [ɔ:g’ment] v (кітаби) ұлғайту, өсіру
♦to ~ one’s income – табысын молайту augmentation [,ɔ:gmen’teiʃn] n ұлғаю, өсу, молаю
augmentative [ɔ:g’mentətiv] adj 1.ұлғайып
(бара) жатқан, өсіп жатқан 2. (грам)
ұлғайтатын, аугменттік (жұрнақ)