best [best] A.adj 1. тамаша, өте жақсы, ең
дүрыс, т.с.с. ♦my ~ friend – жан досым ♦the ~ dinner I’ve ever had - өмірімде бұндай ас жемептім ♦The ~ thing to do would be to apologize. – Ең дұрысы – кешірім сұрау. ♦It’s ~ to go by bus. – Ең дұрысы автобуспен бару. 2. (idm) *to be on one’s ~ behaviour мүмкіндігінше ең жақсы мінез-құлық таныту *one’s ~ bet ең дұрыс іс, əрекет ♦Your ~ bet would be to call again tomorrow. – Ең дұрысы, сенің ертең қайта телефон шалуың керек. *one’s ~ bib and tucker (əзілдей) ең жақсы
киер киімі *one’s ~/strongest card card
*the ~/better aprt of smth part *to make the ~ use of smth бірн-ні мүмкіндігінше,
барынша дұрыс пайдалану ♦She’s certainly made the ~ use of her opportunities. – Ол өз мүмкіндіктерін барынша дұрыс пайдаланды. *to put one’s ~ foot forward барынша жылдам
186
187
жүру *with the ~ will in the world бар күш-
жігерін жұмсасада B.adv 1.өте жақсы, тамаша
♦the ~ kept garden - өте тамаша күтілген бақша ♦He works ~ in the mornings. – Ол таңертеңгісін жақсы жұмыс істейді. ♦You know ~. - Өзің жақсы білесің. ♦the best-known politican - əйгілі саясаткер ♦I enjoyed his fi rst novel ~ (pf all). – Бəрінен бұрын мен оның алғашқы повесін қызыға оқыдым. ♦He did it for reasons ~ known to himself. – Бұны не үшін бұлай істегенін ол өзі ғана жақсы біледі. 2. (idm) *as ~ one can шамасы келген(ін)ше
♦The facilities were not ideal but we managed as ~ we could. – Инфраструктураның асып бара жатқан ештеңесі жоқ екен, алайда біз шамамыздың келгенін істедік. *for reasons/ some reason ~ known to oneself reason
*had ~/better better *to know ~ know
C.n 1.ең жақсысы ♦She wants the ~ of every- thing. – Ол қай заттың болмасын тамашасын қалайды. ♦He is the ~ of our workers. – Ол жұмысшыларымыздың ішіндегі ең жақсысы. 2.ең маңызды, басты бөлігі, тұсы ♦That’s the ~ of having car. – Көліктің (көлігі барлықтың) ең жақсы жері сол. 3. (idm) *all the ~ бəрі жақсы
болсын (дег мағ)♦Good bye and all the ~! – Сау бол(ыңыз-дар), көріскенше күн жақсы болсын! *at ~ ең дегенде, қайткенде де ♦We can’t arrive before Friday at ~. – Біз, қайткенде де, жұмадан бұрын жетпейміз. *at its/one’s ~ ең жақсы көңіл-күйінде, қалпында ♦I wasn’t feeling at my ~ at the party so I didn’t enjoy it. – Отырыста өзімді жақсы сезінбегендіктен ештеңеге зауқым соқпады. *(even) at the ~ of times өте жақсы кездерде де, қой үстіне
бозторғай жұмыртқалаған кездерде де ♦He's diffi cult at the ~ of times. – Күн шығып тұрса да оның қабағында мұз жүреді. ♦It’s not a very exciting town at the ~ of times. – Қандай жақсы мезгіл болмасын, бұл бір өзі сүреңсіз қала. *to be (all) for the ~ соңына қарай жақсы
болу *the ~ of both worlds (сөзбе сөз: екі
дүниенің жақсысы) ♦She’s a career woman and a mother, so she has the ~ of both worlds. – Ол қызметкер əрі ана, осылайша екі дүниенің де жақсылығына кенеліп отыр. *to look/its ~ барынша жақсы, т.б. көріну ♦The garden looks its ~ in the spring. – Бақ көктемде жайқалып тұрады. *one’s Sunday ~ Sunday *to the ~ of one’s ability бар қабылетін сала, жұмсай *to the ~ of one’s belief/knowledge бар білуінше
♦To the ~ of my knowledge she is still living there. – Менің бар білуімше ол əлі сонда тұрады. *to the ~ of one’s memory есінде бары, қалғаны,
есінде бар болғандай ♦To the ~ of my memory he has always had a beard. – Менің есімде, ол ылғи да сақал қоятын. *with the ~ of inten- tions ең ізгі ниетпен ♦It was done with the ~ of intentions. – Бұл еш бір риясыз жасалған. D.v жеңу, басым түсу ♦He ~ed me in the argument. – Пікірталаста ол менен басым түсті. bestial [‘bestiəl; US ‘bestʃəl] adj (жақтырм)
жауыз, хайуан (сияқты) ♦a ~ person – жауыз адам ♦a ~ act – айуандық əрекет ♦~ violence – қатыгез бүлік ♦~ lust – көзі қанталай ынтығу, құмарту ♦~ fury – түтіге ашулану bestiality [,besti’æləti; US ,bestʃi-] n 1.(a)
жауыздық, хайуандық ♦an act of horrifying ~ - жан түршігерлік хайуандық əрекет (b)
адам мен аң арасындағы жыныстық қатынас
2.жиіркенішті жыныстық қатынас
bestiallyadv [қ-з: bestial, bestiality] bestiary [‘bestiəri; US -tieri] n орта
ғасырлардағы аңдар туралы əңгіме, мысал,
аңыз жинағы
bestir [bi’stз:(r)] v (-rr-)~oneself (əзілдей)
жұмыс басты болып кету, қызу жұмысқа кірісу
♦He was too lazy to ~ himself even to answer the telephone. – Ол өзін қозғалтпақ түгілі телефонға жауап беруге шамасы келмеді. best man [‘bestmæn] n (неке қиғандағы) күйеу
жолдас
bestow [bi’stəu] v~smth (on smb) сыйға тарту,
беру, марапаттау ♦an honour ~ed on her by the king – король берген атақ-дəреже ♦The trophy was ~ed upon the winner. – Жүлде жеңімпазға тартылды. bestowal [bi’stəuəl] n сый, сыйлық, марапат
bestrew [bi’stru:] v (ptbestrewd [-d], pp be- strewd не bestrewn [-n]) шашу, себу, жаю [қ-з:
strew]
bestrewd [bi’stru:d] pt, pp of bestrew
bestrewn [bi’stru:n] pp of bestrew
bestridden [bi’stridn] pp of bestride
bestride [bi’straid] v (ptbestrode [bi’strəud], pp bestridden [bi’stridn]) 1.екі пұтын екі жаққа
кере отыру, тұру 2.үлкен адыммен аттау
bestrode [bi’strəud] pt of bestride
best-seller [,best’selə(r)] n 1.бестселлер, жұрт
құштар кітап 2.осындай кітаптың авторы 3.ең
өтімді товар ♦This dress is a ~ in the South. – Оңтүстікте мына көйлек өте өтімді. bet [bet] A.v (-tt-, pt, ppbet не betted) 1.~smth (on smth) бəс тігу, бəстесу ♦I don’t enjoy ~ting. – Маған бəс тігу ұнамайды. ♦He spends all his money ~ting on horses. – Ол бар ақшасын аттарға бəс тігуге жұмсайды. ♦She bet me £20 that I wouldn’t be able to give up smoking. – Ол менімен ₤20-қа маған темекі тастай алмайсың деп бəстесті. 2. (idm) *to ~ one’s bottom dollar (on smth/that…) бірн-ге шүбəсіз
көзі жету, қара да тұр (дег мағ) (сөзбе сөз:
соңғы ақшасын бəске тігу) ♦You can ~ your bottom dollar he won’t have waited for us. – Бəс тігемін (қара да тұр), ол бізді күтпейді (тоспайды). *I ~ (that) … айтпады деме, қара
да тұр, бəс тігейін, айтқаным айтқан, шын
айтамын ♦I ~ you she won’t come. – Айтпады деме, ол келмейді. *you ~ əрине, сөзсіз ♦«Are you going to the match?» «You ~!» – «Матчқа барасың ба?» «Əрине!» B.n 1.бəс, бəске тіккен
ақша ♦to make a ~ - бəс тігу ♦to win/lose a ~ - бəсті ұту/ұтылу ♦to place/put a ~ on a horse – атқа бəс тігу 2. (ауызекі) пікір, пайым ♦My ~ is they’ve got held up in the traffi c. – Менің пайымдауымша олар көше тығынында тұрып қалған болар. 3. *one’s best ~ best *to hedge one’s ~s hedge
beta [‘bi:tə; US ‘beitə] n 1.бета (грек əлібиінің
екінші əрпі – Β, β) 2. студентке берліген баға
(біздіңше=4 (жақсы))
beta-particle [‘bi:tə ‘pα:(r)tikl] n (физ) бета бөлшек
beta-rays [‘bi:tə reiz] n (физ) [pl] бета-сəулелер,
бета-сəулелену
betatron [‘bi:tətrən] n (физ) бетатрон
(электрондарды қоздырғыш)
betel [‘bi:tl] n (бот) бетел(ь) (троп-қ өсімдік)
betel nut [‘bi:tlnʌt] n бетел(ь) жаңғағы = areca nut
bête noire [,beit’nwα:(r)] (plbêtes noires [,beit’nwα:z]) (Fr) біреудің жақтырмайтын
адамы я нəрсесі (сөзбе сөз: қара хайуан)
betid [bi’tid] pt, pp of betide betide [bi’taid] v 1.ұшырау, душар болу,
(қарғыс) ату ♦Woe ~ the villain! – Қарғыс атсын сұмырайды! 2.келу, өту, ұшырау, душар
болу ♦Whatever ~s, maintain your courage. – Басыңнан не өтсе де, жасыма. betimes [bi’taimz] adv (көне қолд) 1.ерте, жақсы
уақытта ♦He was up ~ doing his lessons. – Ол сабақтарын ерте істеуге тиіс болды. 2. тез
арада, жуық арада, жақында, жуырда ♦We hope to repay your visit ~. – Біз де сіз(дер)ге жуық арада барып қалармыз деп ойлаймыз. betoken [bi’təukən] v (кітаби) нышаны, белгісі
болу, ырым болу, меңзеу, астарлау ♦a kiss that ~s one’s affection – біреудің сүйіспеншілігін білдіретін сүйіс ♦milder weather ~ing the ar- rival of spring – көктемнің келгенін білдіретін жұмсақ ауа-райы ♦an angry word that ~s hostil- ity – қастықты білдіретін ашулы сөз betray [bi’trei] v 1.~smb/smth (to smb) сату,
сатқындық жасау, опасыздық істеу; құпияны
ашу ♦to ~ one’s country – отанын сату ♦to ~ state secrets – мемлекет құпияларын ашу (сату) 2.айну, тайқу, таптау ♦to ~ one’s prin- ciples – принциптерінен (қағидаларынан) айну ♦to ~ smb’s trust – біреудің сенімін аяққа таптау 3.білдіріп алу, білдіріп қою ♦She said she was sorry, but her eyes ~ed her secret delight. – Ол өкінемін дегенмен, көздері оның іштей қуанышты екенін білдіріп тұрды. ♦His ac- cent ~ed the fact that he was foreign. – Акценті оның шет елдік екенін білдірді. ♦He had a good disguise, but as soon as he spoke he ~ed himself. – Оны ешкім танымаған болатын, алайда сөйлеп өзін білдіріп алды. betrayal [bi’treiəl] n сатқындық, опасыздық ♦an act of ~ - опасыздық (əрекет) ♦a ~ of trust – сенімді аяққа басу betrayer [bi’treiə(r)] n сатқын, опасыз
betroth [bi’trəuð] v ~smb (to smb) атастыру,
айттыру, үкі тағу, некелестіру ♦She was ~ed. – Ол қызға үкі тақты ♦The pair were later ~ed. – Қосақ кейін некелест(ірілд)і. betrothal [bi’trəuðl] n атастыру, айттыру, үкі
тағу, некелестіру
betrothed [bi’trəuðd] adj атастырылған,
айттырылған, үкі таққан, некелескен
better I [‘betə(r)] n бəс тігуші, бəстесуші
better II [‘betə(r)]A.adj («good» сын е-ң
күшейтпелі формасы, м: good – better – best =
жақсы – жақсырақ - өте жақсы) 1.жақсырақ,
тəуір, дұрысырақ ♦a ~ worker, job, car – оңды жұмысшы, жұмыс, көлік ♦You are a ~ man than I (am). – Сен менен гөрі тəуірірек адамсың. ♦The weather couldn’t have been
188
189
~. – Ауа-райы (бəрібір) бұдан жақсы болмас еді. ♦Life was diffi cult then but things have got ~ and ~ over the years. – Ол кезде өмір қиын болатын, алайда жылдар өте жақсара түсті. ♦The patient is much ~ today. – Науқас (пациент) бүгін тəуірірек. 2. (idm) *against one’s ~ judgement өз пікіріне қайшы, солай
деп (дұрыс) ойласа да ♦He agreed, but very much against his ~ judgement. - Өз ойына қаншама кереғар болса да, ол келісті. *to be ~ than one’s word уəдесін артығымен орындау
*the best/~ part of smth part *one’s ~ half (əзілдей) біреудің екінші əрі жақсы жартысы
(яғни əйелі) *discretion is the ~ part of valour discretion *half a loaf is ~ than none/than no bread half *prevention is ~ than cure prevention *two heads are ~ than one two
B.adv («well» үстеуінің күшейтпелі формасы,
м: well – better – best = жақсы – жақсырақ - өте
жақсы) 1.жақсырақ, тəуір, дұрысырақ ♦She sings ~ than I (do). – Ол менен гөрі жақсырақ əн салады. ♦I like him ~ than her. – Мен одан (қыздан) гөрі оны (баланы) жақсы көремін. ♦The ~ I know her, the more I admire her. – Оны жақсырақ біле түскен сайын, оған құштар бола түсемін. ♦His advice is ~ ignored. – Оның ақылын құлаққа ілмеген жөн. ♦If the roads are icy, you’d be ~ advised to delay your depar- ture. – Егер жол тайғақ болса, сенің кейінірек кеткенің жөн. 2. (idm) *to be ~ off (doing smth) (бірдеңе істеуге) жөн болу ♦He'd be ~ off going to the police about it. – Бұл жайында оның полицияға барғаны жөн. * ~ off жақсырақ, тəуір ♦Today’s pensioners are ~ off than they used to be. – Қазіргі зейнеткерлердің бұрынғы кезге қарағанда жағдайы жақсы. *to be ~ off without smb/smth біреусіз/бірн-
сіз жақсы, көңілді болу ♦We'd be ~ off without them as neighbours. – Олардың бізге көрші болмағаны дұрыс еді. *~ the devil you know (than the devil you don’t) ескі жау атыспаққа
жақсы *~ late than never ештен де кеш жақсы
*~ safe than sorry сақтықта қорлық жоқ *~/ worse still still *to do ~ to do smth өйтсең
жөн болады ♦Don't buy now – you’d do ~ to wait for the sales. – Қазір сатып алмай-ақ заттың арзандағанын күткенің жөн болар. *to go one ~ (than smb/smth) біреуден/бірнəрседен
жақсы істеу, озу ♦I bought a small boat, then he went one ~ and bought a yacht. – Мен бір кішкене қайық сатып алғанмын, ал ол болса ғой менен де озып бір яхта сатып алды. *had ~/best жөн, дұрыс болу ♦You had (You'd) ~ not say that. – Олай деп айтпай-ақ қойғаның жөн. ♦Hadn’t we ~ take an umbrella? – Қол шатыр алсақ қайтеді? *to know ~ know *old enough to know ~ old *to think ~ of smth think C.n 1.жақсы, жақсырақ, тəуір ♦We had hoped for ~. – Біз жақсы болар деп үміттеніп едік. ♦I expected ~ of him. – Мен ол өзін дұрыс көрсетеді деп ойлағанмын. 2. (idm) *one’s (elders and) ~s (жасы үлкен əрі) сыйлы кісілер
♦You should show greater respect for your elders and ~s. – Қарттар мен сыйлы адамдарды құрметке бөлеген абзал. *a change for the ~/ worse change *(to feel) (all) the ~ for smth (бірн-ң) рахатын көру ♦You’ll feel all the ~ for (having had) a holiday. – Сіз демалыстың бар рахатын көресіз. *for ~ or worse жақсы болса
да, жаман болса да; не болса да ♦It’s been done, and, for ~ or worse, we can’t change it now. – Болар іс болды, енді не болса да ештеңе өзгерте алмаймыз. *to get the ~ of smb/ smth біреуді/бірн-ні жеңу, басым түсу ♦You always get the ~ of me at chess. – Сен ылғи да шахматта(н) менен басым түсіп отырасың. ♦His shyness got the ~ of him. – Оның ұяңдығы өз аяғына тұсау болды. *to get the ~ of smth (таласты, т.б.)жеңу, ұту ♦She always got the ~ of our quarrels. – Ол ылғи да біздің ұрысымыздың пайдасын көреді. *the less/ least said (about smb/smth) the ~ үндемеген
үйдей пəледен құтылады немесе жабулы
қазан жабулы күйінде жатсын *the sooner the ~ soon *to think (all) the ~ of smb think
D.v 1.жақсырақ, тəуірірек істеу; жақсарту
♦This achievement cannot be ~ed. – Бұдан əрі жетістікке жету мүмкін емес. ♦The govern- ment hopes to ~ the conditions of the workers. – Үкімет жұмысшылар жағдайын жақсартпақ ниетте. 2. ~ oneself қоғамдағы дəрежесін,
ахуалын жақсарту
betterment [‘betə(r)mənt] n жақсарту,
жетілдіру
betting [‘betiŋ] n бəс, бəстесу, бəс тігу
betting shop [‘betiŋʃɒp] n бəстесу мекемесі,
букмейкер конторы
bettor [‘betə] = better I
between [bi’twin]A.prep 1. арасында,
ортасында ♦Q comes ~ P and R in the Englsih al- phabet. – Ағылшын əліпбиінде Q P мен R–дың арасында келеді. ♦I lost my keys somewhere ~ the car and the house. – Мен кілттерімді машина мен үй арасындағы бір жерде жоғалтып алдым. ♦Peter sat ~ Mary and Jane. – Питер Мəри мен Джейннің арасына отырды. ♦It’s cheaper ~ 6 pm and 8 am. – Бұл кешкі 6 мен таңғы 8-дің арасында арзандау. ♦I’m usually free ~ Tuesday and Thursday. – Мен əдетте сейсенбі мен бейсенбі к.ндерінің арасында боспын. ♦Many changes took place ~ the two world wars. – Екі дүниежүзілік соғыс арасында көптеген өзгеріс болды. ♦London is ~ fi fty and sixty miles from Oxford. – Лондон Оксфордтан 50 мен 60 мильдің арасындағы жерде. ♦to cost ~ one and two pounds – 1 не 2 фунт стерлинг тұру ♦The temperature remained ~ 25°C and 30°C all week. – Температура апта бойы 25°C пен 30°C арасында болды. ♦the boundary ~ Swe- den and Norway – Швеция мен Норвегия арасындағы шекара ♦to fl y ~ London and Paris twice daily – Лондон мен Париждің арасында күніне екі рет ұшу ♦a good road ~ London and Brighton – Лондон мен Брайтон арасындағы жақсы жол ♦an obvious link ~ unemployment and crime rate – жұмыссыздық пен қылмыс деңгейі арасындағы көпе-көрнеу байланыс ♦They have settled the dispute ~ them. – Олар өзара дауды ретке келтірді. ♦friendship, love ~ people – адамдар арасындағы достық, махаббат 2.(бірге, бөлісе дег мағ) ♦We drank a bottle of wine ~ us. – Біз бір бөтелке шарапты бөліп іштік. ♦This is just ~ you and me/~ our- selves. – Бұл сені мен мен арасында ғана/ тек өзара. ♦They wrote the book ~ them. – Олар кітапты бірігіп жазды. ♦Between them they raised £500. – Олар өзара £500 көтерді/ шығарды. ♦We can afford to buy a house ~ us. – Біз бірлесе үй сатып ала аламыз. B.adv (кейде in~) арасында, ортасында, арасын бөліп
жатқан ♦One town ends where the next begins and there’s a road that runs ~. – Бір қалашық келесісі басталатын жерде(н) бітеді жəне де олардың арасын бөліп жатқан жол бар. ♦We have two lessons this morning, but there’s some free time in ~. – Бізде таңертеңгісін екі сабақ бар, бірақ (олардың) арасында бос уақыт та бар. betwixt [bi’twikst]1.adv, prep (архаизм)= be-
tween 2. (idm) *~ and between олай да емес,
бұлай да емес ♦It’s diffi cult buying clothes for ten-year-olds – at that age they’re ~ and between. – Он жастағыларға киім алу қиын – бұл жаста олар не олай емес, не бұлай емес. bevel [‘bevl]A.n 1.еңкіш жиек, шет, сүйір жиек,
еңкіш шет 2. осындай жиек жасауға арналған
құрал, сайман B.v (-ll-; US-l-) жиекті, шетті
еңкіш, ылди ету, сүйірлеу bevel gear [‘bevlgiə(r)] n конус тəрізді, жиегі
тісті айналма
beverage [‘bevəriʤ] n ішімдік, сусын
bevy [‘bevi] n топ, үйір (адамның, малдың) ♦a ~ of beautiful girls - əдемі қыздар тобы bewail [be’weil] v (кітаби) жоқтау, аза тұту,
мұңдану, шерлену, күңірену ♦~ing one’s lost youth – жоғалған жастығын (жастық шағын) жоқтау beware [be’weə(r)] v~ (ofsmb/smth) сақ,
қырағы, абай болу♦He told as to ~ of the dog, icy roads. – Ол бізге қабаған иттен, тайғақ жолдан абай болыңдар деді. ♦Beware - wet paint! – Абай болыңыз – кеппеген сыр! bewigged [bi’wigd] adj парик, жасанды шаш
киген
bewilder [bi’wildə(r)] v абыржу, таңырқау,
аңыру ♦These shifting attitudes ~ me. – Мұндай пейілдің құбылуы мені абыржытады. ♦The child was ~ed by the noise and the crowds. – Жамыраған шу мен топ сəбиді аңыртты. bewildered [bi’wildə(r)d] adj абыржыған,
таңырқаған, аңырған ♦Benny looked around, a ~ expression on his face. – Бенни жан-жағына қарады, жүзінде түсінбеушілік табы бар. bewilderment [bi’wildəmənt] n абыржу(шылық), таңырқау, таңырқас,
таңданыс ♦to watch, listen in ~ - абыржи (аңыра) қарау, тыңдау bewitch [bi’wiʧ] v 1.сиқырлау ♦The wicked fairy ~ed the prince and turned him into a frog. – Залым ергежейлі принцті сиқырлап бақаға айналдырып жіберді. 2.есі кету, сиқырлану
♦He was ~ed by her beauty. – Оның (қыздың) сұлулығы оны (жігітті) сиқырлап алды. beyond [bi’jɒnd]A.prep 1.əрі, əрі қарай ♦The road continues ~ the village up into the hills.
190
191
– Жол аулдан əрі қарай жоталарға дейін жалғасып жатыр. ♦Beyond the mountains was the border territory. – Таудан əрі қарай шекара аймағы жатты. ♦It won’t go ~ midnight. – Бұл түн ортасынан (əрі) аспайды. ♦I know what I shall be doing for the next three weeks, but I haven’t thought ~ that. – Мен алдағы үш аптада не істейтінімді білемін, алайда одан əрі не істейтінім жөнінде ойлағамын жоқ. ♦She carried on teaching well ~ retirement age. – Зейнетке шыққаннан кейінде ол біршама уақыт оқытуын жалғастыра берді. 2.(...
келмейді, мүмкін емес дег мағ) ♦The bycicle is ~ repair. – Велосипед жөндеуге келмейді. ♦Af- ter 25 years the town centre had changed ~ (all) recognition. – 25 жылдан соң қала орталығы (мүлде) танымастай өзгерді. ♦They are pay- ing £75,000 for a small fl at – it’s ~ belief. – Олар шағын пəтер үшін £75,000 төлеуде – бұл адам нанғысыз. ♦Her skill as a musician is ~ praise. – Оның музыкант есебіндегі шеберлігіне мақтау тең келмейді. 3.басқа, бөлек ♦He’s got nothing ~ his state pension. – Оның үкіметтен алатын зейнетақысынан басқа ештеңесі жоқ. ♦I didn’t notice anything ~ his rather strange accent. – Оның кəдімгідей бөгде акцентінен басқа мен одан ештеңе аңғара алмадым. 4.(idm) *to be ~