Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. А.К. Мынбаева, З.М. Садвакасова. Инновационные методы обучения, или как интересно
преподавать. Учебное пособие. Алматы 2009
2. Т.С. Сарбасова. Методика преподавания экономических дисциплин Учебное пособие. Алматы
2008
3. Методическое пособие по внедрению модульной технологии Жанпеисовой М.М. (из опыта
работы городской творческой группы)
4. Сборник уроков по внедрению модульной технологии Жанпеисовой ММ.
Ережепова Ж.Ж., Габдуллина Г.Л.
ПРИМЕНЕНИЕ ИНТЕРАКТИВНЫХ УЧЕБНЫХ МАТЕРИАЛОВ
ДЛЯ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ
Обсуждаются особенности дистанционного обучения по курсу «Электричество и
магнетизм». Обосновывается необходимость использования модельного подхода для разра-
ботки высокоинтерактивных учебных материалов. Отмечается, что эффективность обу-
чения повышается при использовании компьютерных обучающих сценариев.
Ключевые слова: дистанционное обучение, электронный учебник, модельный подход,
интерактивность.
Благодаря богатым возможностям, которые предоставляют информационно-коммуни-
кационные технологии, при использовании сетевых образовательных ресурсов обучение по
большинству гуманитарных дисциплин может быть эффективным. Более сложной оказывается
ситуация с обучением студентов дистанционников физике, электротехнике, электронике и
другим естественнонаучным и техническим дисциплинам.
На сегодняшний день имеются достаточно разнообразные платформы разработки и
поддержки курсов дистанционного обучения [1-3]. Основными проблемами в сфере разработки
электронных учебников были как объём учебников, так и совместимость Интернет браузеров.
Корпорация Flash стремилась к использованию в Web в частности электронных учебников всех
последних новинок в области отображения информации.
Электронный учебник, как правило, представляет собою самостоятельное мультиме-
дийное средство обучения, поэтому структура электронного учебника должна быть пред-
ставлена на качественно новом уровне. Электронный учебник обладает рядом отличительных
особенностей, которые объясняют целесообразность разработки и использования его, как
самостоятельного средства обучения. В целом, электронный учебник значительно экономит
время студента, затрачиваемое на операции по поиску учебного материала. Все это возможно
благодаря наличию гипертекстовых ссылок. Обязательным элементом является дополни-
тельная видеоинформация, сопровождающие разделы курса, трудные для понимания в тексто-
вом изложении. Видеозанятия позволяют изменять масштаб времени и демонстрировать
явления в ускоренном или замедленном темпе. Основные достоинства электронного учебника
заключаются в следующем:
68
1) Технологичность, заключается в том, что обучение с использованием современных
программных и технических средств делает электронное образование более эффективным.
2) Доступность и открытость электронных учебников. Возможность учиться удалено от
места обучения, не покидая свой дом или офис. Это позволяет современному специалисту
учиться практически всю жизнь, без специальных командировок, отпусков, совмещая учебу с
основной деятельностью, при этом делая упор на обучение вечером и в выходные дни.
3) Свобода и гибкость, доступ к качественному образованию. Появляются новые
возможности для выбора электронного учебника. Очень легко выбрать несколько учебников из
разных университетов, из разных стран.
4) Индивидуальность систем обучения. Электронный учебник носит более инди-
видуальный и гибкий характер обучения, обучающийся сам определяет темп обучения, может
возвращаться к отдельным урокам, может пропускать отдельные разделы и т.д. Обучающийся
изучает учебный материал в процессе всего времени.
Студент, обучающийся по электронным учебникам становится более самостоятельным,
мобильным и ответственным. Без этих качеств он не сможет учиться. Если их не было
изначально, но мотивация к обучению велика, они развиваются и по окончанию обучения
получаем востребованных специалистов.
Поддерживая вышеуказанные особенности электронного учебника, был разработан
учебный курс «Электричества и магнетизма» с помощью платформы Adobe Flash. На данном
этапе учебный комплекс разработан для студентов казахского и русского отделения
дистанционного обучения. В содержание учебника входят следующие разделы:
Силлабус;
Лекции;
Сборник задач;
Тестовый контроль;
Вопросы рубежного контроля;
Вопросы промежуточного экзамена;
Экзаменационные вопросы;
Список литературы;
Видеозанятия;
Тест.
Различие между тестовым контролем и тестом заключается в том, что первый закреплен
определенным темам лекции, а второй является общим тестом для всего курса. Также,
представлен один курс видеозанятия, разработанный с помощью программы Adobe Premiere
Pro для студентов казахского отделения.
Целый учебный комплекс разработан в среде Adobe Flash, который является очень
мощным, при этом простым в использовании, средством создания анимированных проектов на
основе векторной графики с встроенной поддержкой интерактивности. Flash является
идеальным рабочим инструментом, позволяющим дополнять создаваемые ими электронные
учебники анимацией и звуком. Для работы во Flash не обязательно иметь какой-либо опыт в
профессиональном программировании – этот позволяет создавать Web – узлы с элементами
интерактивности без необходимости написания исходных кодов JavaScript, Java или HTML [4].
В среде Flash большое значение придается движению и взаимодействию, что
предоставляет возможность пользователю создавать подконтрольные приложения, которые
напрямую зависят от его творческого подхода [5].
Возможность создавать кнопки, нажатие которых приводит к выдаче информации и
воспроизведению звука или переносящее в другое место видео проекта. Поэтому, презентация
электронных учебников в проекте может проходить в определённой последовательности или по
пути указанному пользователем. На следующей странице представлены интерфейсы основных
окон учебника для студентов русского и казахского языков обучения.
69
Рисунок 1. Основной интерфейс учебного комплекса по курсу
«Электричество и магнетизм» для студентов русского языка обучения
Рисунок 2. Основной интерфейс учебного комплекса по курсу
«Электричество и магнетизм» для студентов казахского языка обучения
Роль электронных комплексов в учебном процессе дает возможность повышения
качества и эффективности в области образования. Многие обучающие в данное время
70
получают образование виртуальным образом, то есть дистанционно. Здесь тоже важна роль
электронных учебников, которые в применении очень удобны и актуальны. Успешность
дистанционного обучения во многом зависит от организации учебного материала. Требования к
организации дистанционных курсов определяется особенностями взаимодействия обучающего
и обучаемого в условиях телекоммуникационной сети. Эффективность дистанционного
обучения зависит от качества используемых материалов (учебных курсов) и мастерства
педагогов, участвующих в этом процессе. Поэтому, дистанционное обучение является
приоритетной. И главной целью является введение в процесс учебы новейших образовательных
технологии и разработка электронного учебника для создания современных образовательных
материалов.
Список литературы:
1.
Средства
дистанционного
обучения.
Методика,
технология,
инструментарий //
С.В. Агапонов и др.; под ред. З.О. Джалиашвили. СПб.: БХВН Петербург, 2003. 336 с.
2. Анищенко Н.Г., Васильев П.М., Граменицкий И.М. Компьютерный практикум в системе
дистанционного обучения // Физическое образование в вузах. 2005. Т. 11. № 1.
С. 90 – 97.
3. Домненко В.М., Николаев Д.Г., Гусев А.Е. Принципы построения и перспективы развития
системы дистанционного обучения в СПбГИТМО (ТУ) // Физическое образование в вузах. 2000. Т. 6. №
1. С. 115–122.
4. Франклин Д., Паттон Б. Flash 4. Анимация в Интернете. - Пер. с англ. - СПб: Символ-Плюс, -
Москва, 2000 г. - 464 с.
5. Кречетников К.Г. Методология проектирования, оценки качества и применения
информационных технологий обучения. - Москва, 2001 г. - 326 с.
Ерғали Д.Е.
«ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІК СТАНДАРТТАРЫ» ПӘНІ БОЙЫНША
САБАҚ ЖҮРГІЗУДЕ ОҚЫТУДЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРІН ҚОЛДАНУ
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 11 – бабының 9 тармағында
оқытудың жаңа технологияларын, оның ішінде кәсіптік білім беру бағдарламаларының қоғам
мен еңбек нарығының өзгеріп отыратын қажеттеріне тез бейімделуіне ықпал ететін кредиттік,
қашықтан оқыту, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгізу және тиімді пай-
далану міндеті қойылған. [1]
Әрбір оқытушының негізгі мақсаты – сабақ сапасын көтеру, түрін жетілдіру, заманауи
технологияладың әдіс-тәсілдерін, элементтерін қолдану арқылы оқушылардың сабаққа деген
қызығушылығын арттыру, олардың ізденуін, танымын қалыптастыру. Осы мақсатта
«Халықаралық қаржылық есеп стандарты»
пәнінде әртүрлі әдістермен жүргізуге болады. Оқу -
тәрбие үрдісінің сабақта дұрыс жүргізілуі үшін әр алуан оқыту әдіс-тәсілдерінің тиімдісін
мүмкіндігінше және оқушылардың жеке жағдайларына байланысты таңдап алуға көп көңіл
бөлу керек.
Оқытудың әдіс-тәсілдерін тиімді таңдап алу оқытуда табысқа жетуге негіз болады, әрі
сабақтың тиімділігі мен сапасын барынша арттыруға мүмкіндік береді.
Нәтижеге бағытталған білім моделі мен басқарудың жаңа парадигмасы аясында
жекелеген ұғымдар мен нормаларды және тиімді педагогикалық технологияларды меңгеру
үшін педагогтардың кәсіби мәдениетін дамытуға бағытталған оқу қажеттіліктері туындылап
отыр. Оқытушыларға қойылатын талаптардың бірі – оқытудың жаңа технологияларын меңгеру.
Осындай аса қажетті технологиялардың бірі – ақпараттық - коммуникациялық технология-
ларды пайдалану.
Қазіргі таңда елімізде білім беру жүйесінде жаңашылдық қатарына ақпараттық кеңістікті
құру енгізілді. Ақпараттандыру жағдайында оқушылар меңгеруге тиісті білім, білік, дағдының
көлемі күннен күнге артып, мазмұны өзгеріп отыр. Білім беру саласында ақпараттық –
коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы білімнің сапасын арттыру, білім беру
үрдісін модернизациялаудың тиімді тәсілдері пайдаланылуда және одан әрі жетілдірілуде.
71
Ақпараттық технология – қазіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау,
сақтау, өндеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық және киберне-
тикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар жиыны.
Оқытудың ақпараттық-коммуникативтік және интерактивтік технологияларының
бағыттары:
а. электронды оқулықтар;
ә. телекоммуникациялық технологиялар;
б. мультимедиалық және гипермәтіндік технологиялар;
в. қашықтықтан оқыту (басқару) Интернет.
Ақпараттық-коммуникативтік технологияны оқу-тәрбие үрдісіне енгізуде оқытушы
алдына жаңа бағыттағы мақсаттар қойылады:
Өз пәні бойынша оқу-әдістемелік электронды кешендер құру, әдістемелік пәндік Web –
сайттар ашу;
Жалпы компьютерлік желілерді пайдалану;
Бағдарламалау ортасында инновациялық әдістерді пайдаланып, бағдарламалық
сайттар, құралдар жасау. (мультимедиалық және гипермәтіндік технологиялар);
Қашықтықтан оқыту (Internet желісі) барысында өздігінен қосымша білім алуды
қамтамасыз ету.
Интерактивтік оқыту технологиясы – бұл коллективтік, өзін-өзі толықтыратын, барлық
қатысушылардың өзара әрекетіне негізделген, оқу процесіне оқушының қатыспай қалуы
мүмкін болмайтын оқыту процесін ұйымдастыру.
Интерактивтік оқыту – бұл, ең алдымен оқушы мен оқытушының қарым-қатынасы
тікелей жүзеге асатын сұхбаттасып оқыту болып табылады. Сабақтағы интерактивтік әрекет
өзара түсіністікке, өзара әрекетке, қатысушының әрқайсысына қажет есепті бірлесіп шешуге
алып келетін - ұйымдастыру және сұқбаттасып қарым-қатынас жасауды дамытуды ұсынады.
Оқытудың ақпараттық-коммуникациялық және интерактивтік технологияларын пайдалану –
педагогикалық іс-әрекеттердің мазмұны мен формасын толықтыру негізінде оқыту үрдісін
жетілдірудің бірден бір жолы. Компьютерлік желілерді, интернет жүйесін, электрондық
оқулықтарды, мультимедиалық технологияларды, қашықтан оқыту технологиясын пайдалану
оқу орындарында ақпаратты-коммуникациялық технологиялар кеңістігін құруға жағдай
жасайды.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияны дамыту білім берудің бір бөлігі. Соңғы
жылдары заман ағымына сай күнделікті сабаққа компьютер, электрондық оқулық, интерактивті
тақта қолдану жақсы нәтиже беруде.
Бүгінгі күні инновациялық әдістер мен ақпараттық технологиялар қолдану арқылы оқушының
ойлау қабілетін арттырып, ізденушілігін дамытып, қызығушылығын тудыру, белсенділігін
арттыру ең негізгі мақсат болып айқындалады.
«Халықаралық қаржылық есеп стандарты» сабағында ақпараттық технологияларды
пайдалану арқылы оқушылардың ақпараттық құзіреттілігін қалыптастыру, қазіргі заман
талабына сай ақпараттық технологияларды, электрондық оқулықтарды және Интернет
ресурстарды пайдалану оқушының білім беру үрдісінде шығармашылық қабілетін дамытуға
мүмкіндік береді. Оқушылардың ақпараттық құзырлылығы мен ақпараттық мәдениетiн
қалыптастыру қазiргi таңда үздiксiз педагогикалық бiлiм беру жүйесiндегi ең көкейтестi
мәселелердiң бiрiне айналып отыр.
Сабақта ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдаланудың тиімділігі:
оқушының өз бетімен жұмысы;
аз уақытта көп білім алып, уақытты үнемдеу;
білім-білік дағдыларын тест тапсырмалары арқылы тексеру;
шығармашылық есептер шығару;
қажетті ақпаратты жедел түрде алу мүмкіндігі;
экономикалық тиімділігі;
іс-әрекет, қимылды қажет ететін пәндер мен тапсырмаларды оқып үйрену;
қарапайым көзбен көріп, қолмен ұстап сезіну немесе құлақ пен есту мүмкіндіктері
болмайтын табиғаттың таңғажайып процестерімен әр түрлі тәжірибе нәтижелерін көріп, сезіну
мүмкіндігі;
оқушының ой-өрісін, дүниетанымын кеңейтуге де ықпалы зор.
72
Менің ойымша, ақпараттық-білім беру ортасын жобалаудағы басты мақсат оқушының
өздігінен оқуға талаптандыру, яғни ізденімпаздыққа үйрету болып саналады.
Ақпараттық технологияларды пайдаланудың артықшылықтары мынадай:
1. Олар оқытудағы тақырып шеңберіндегі немесе белгілі бір уақыт аралығында айтылуға
тиіс мәліметтер көлемін ұлғайтады.
2. Оқушы өз бетінше немесе өзге оқушылармен топтасып бірге жұмыс істеуге мүмкіндік
алады.
3. Оқушының танымдық іс-әрекеттері күшейіп, өзіндік жұмыстарды тез орындау
мүмкіндіктері артады.
Білім беру жүйесінде электронды оқулықтарды пайдаланып, үлкен табыстарға жетуге
болады. Электронды оқулықтарды пайдалану барысында оқушы екі жақты білім алады:
біріншісі -пәндік білім, екіншісі - компьютерлік білім. Электронды оқулықтарды пайдалану
оқушының өз бетінше шығармашылық жұмыс жасауына, теориялық білімін практикамен
ұштастыруына мүмкіндік береді. Электронды оқулық арқылы оқушы көптеген қосымша
материал ала алады, осы алған мәліметтерін компьютерден көргендіктен есінде жақсы
сақтайды, өз бетінше жұмыс жасау қабілеті қалыптасады. Осылайша жас ұрпақты оқытуда
инновацияны пайдаланудың – шығармашылық жетістіктің негізгі көзі.
Ақпараттық технологиялар орталарын пайдаланудың мақсаттары:
1. Ақпараттық технологияларды қолдану негізінде оқу-тәрбие процесінің барлық
деңгейін жетілдіру:
- оқыту процесінің ықпалы мен сапасын арттыру,
- пәнаралық байланысты тереңдету,
- қажетті ақпаратты іздеуді оңайлату және көлемін ұлғайту.
2. Оқушы тұлғасын дамыту, ақпараттық қоғамда өмір сүруге даярлау.
- коммуникативтік қабілеттерді дамыту,
- күрделі жағдайда оңтайлы шешім немесе шешу нұсқаларын қабылдау дағдыларын
қалыптастыру.
- компьютерлік графика, мультимедиа технологияссын пайдалану арқылы эстетикалық
тәрбие беру,
- ақпараттық мәдениетті қалыптастыру, ақпаратты өңдей білу.
3. Қоғамның әлеуметтік тапсырысын орындау:
- Ақпараттық сауаты бар тұлғаны даярлау;
- компьютерлік орталарды пайдаланушыны даярлау.
Оқыту үрдісінде компьютерлік технологияларды пайдадалану келесі мақсаттарға
бағытталады:
- компьютерлік технологиялардың мүмкіндіктерін іске асыру арқылы оқыту үрдісінің
ықпалдығы мен сапасының деңгейін көтеру:
- танымдық әрекеттердің белсенділігін арттыратын ынталарды қамтамасыз ету:
-
қазіргі заманғы ақпарат өңдеу орталарын пайдалану негізінде пәнаралық байланысты
тереңдету.
Тәжірибе көрсеткендей, компьютерлік жүйе қолданылатын сабақтар оқытушының орнын
баспайды, керісінше, оқытушы мен оқушы арасындағы қарым-қатынасты неғұрлым мазмұнды,
жеке тұлғалы және әрекетті етеді. ЭЕМ-ды экономика сабақтарында қолдану уақытты
үнемдейді, оқушылардың түрткісін (мотивациясын) және оқу-танымдық үдерістің тиімділігін
арттырады.
Ғалымдардың зерттеуіне сүйене отырып, компьютерлік бағдарламалардың қолданы-
луының үш негізгі формасын бөліп алуға болады:
1)
компьютерлік қолдаумен жүретін сабақтар;
2)
оқушылардың бағдарламамен өздік жұмысы;
3)
қашықтан оқыту (оқытушы мен оқушының компьютерлік торап арқылы өзара іс-
әрекеті).
АКТ-ны қолдану сабақтарында, басқа сабақтардағы сияқты, оқытушыға келесі мәселе-
лерді шешуге тура келеді:
дидактикалық (сабақтың оқу материалын дайындау, компьютерлік бағдарламаны
талдау);
әдістемелік (тақырыпты беруде АКТ-ны қолдану әдістерін анықтау, сабақтың нәти-
жесін талдау, келесі оқу мақсатын қою);
73
ұйымдастырушылық (оқушының шамадан тыс жүктелуін және уақытты тиімсіз
өткізуді болдырмайтындай етіп жұмысты ұйымдастыру);
оқыту (қарастырылған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін және ұсынылған
бағдарлама бойынша біліктері мен дағдыларын нығайту және бекіту).
Осы көрсетілген мәселелерден компьютерлік бағдарламаны қолдану сабақтарын
дайындау әдістемесі мынадай кезеңдерден тұратынын айтуға болады:
оқытушының міндеттерді қоюы (нақтытоп бойынша берілгендерді талдау, тұтас
топпен және жеке оқушылармен жұмыс формалары мен әдістерін айқындау);
компьютерлік бағдарламаның әзірлемесін дайындау бойынша немесе дайын білімдік
цифрлық ресурсты пайдалануы бойынша оқытушының өздік жұмысы;
дайындалған бағдарламаны сабақтың әр түрлі кезеңдерінде пайдалану;
тестілеу қабыршағы көмегімен тесттік бақылау жүргізу (тақырыптық, аралық, сабақ
қорытындысы бойынша);
оқушылардың сабақтан тыс уақыттағы өздік жұмыстары үшін бағдарлама енгізу;
осы топтағы келесі сабақтың мазмұнына түзету енгізу мақсатында сабақты талдау,
мысалы, не игерілмегенін, оған кейін қайта оралу қажеттігін анықтау.
АКТ-ны «Халықаралық қаржылық есеп стандарты» сабақтарында қолдану көрнекіліктің
және жұмыстың тез орындалуы (жазбаша жұмыстың болмауы) арқасында материалды игеруге
уақыт үнемдеуге мүмкіндік береді. Интерактивті режимде оқушылардың білімдерін тексеру
оқытудың тиімділігін арттырып, тұлғаның барлық потенциалын, танымдық, моральды-
адамгершілік, шығармашылық, коммуникативтілік және эстетикалық мүмкіндіктерін іске асы-
руға көмектеседі, оқушылардың зияткерлігін, ақпараттық мәдениетін дамытуға әсер етеді
Экономика сабақтарын цифрлы білімдік ресурстарын қолданып өткізудің мынадай
әдістері болуы мүмкін.
1.
Жаңа материалды игеру
2.
Топпен фронтальды жұмыс.
3.
Электронды баспамен оқушының өздік жұмысы.
4.
Практикум сабақтары.
1)
оқушылар өтіліп жатқан тақырып бойынша 3 блокпен құрастырылған (әрқайсысында
4-5 сұрақ бар) тапсырманы немесе есептерді әр деңгейге («3», «4», «5»-тік бағаларға) алады.
2)
оқушылар деңгейлік тапсырмаларды таңдап алады да 30 мин дайындалады, көмек
ретінде электрондық құралдарды пайдалануға болады, сонымен қатар бірлесіп шешу үшін
жұптарға немесе топтарға бірігуге болады;
3)
қалған уақытта оқытушы таңдаған бағасы бойынша әрбір оқушыға 1-2 тапсырма
береді;
4)
оқушы шешу жолын көрсетіп, бағасын алады.
Білімді бақылау
Компьютерлік тестілер қолдану арқылы білімдерін тексеру (компьютер тапсырманың
орындалу пайызын, қателерді және бағаларды көрсетеді). Интернеттегі әр түрлі тестілерді қол-
дануға болады.
Осы айтылғандардан «Халықаралық қаржылық есеп стандарты» сабақтарында
компьютерді қолдану кезінде күтілетін нәтижелерді тұжырымдауға болады:
экономика мен информатиканың пәнаралық байланысын дамыту;
компьютерлік сауатталықты қалыптастыру;
оқушылардың сабақтағы өздік жұмыстарын дамыту;
оқушылардың ақпараттық мәдениетін, іс-әрекетінің шығармашылық стилін қалып-
тастыру;
білім алуда ақпараттық технологияларды және басқа да ақпараттық құрылымдарды
қолдануға оқушылардың дайындығы;
жеке және тұлғалық-бағдарлы ыңғайды іске асыру.
Ұстаз үшін нәтижеге жету шәкіртінің білімді болуы ғана емес, білімді өздігінен алуы
және алған білімдерін қажетіне қолдану болып табылады. Ақпараттық ортада жұмыс жасау
үшін кез келген педагог өз ойын жүйелі түрде жеткізе алатындай, коммуникативті және
ақпараттық мәдениеті дамыған, интерактивтік тақтаны пайдалана алатын, оқытудың жаңа
әдістерін меңгерген оқытушы болуы тиіс. Заман талабынасай оқытушылароқушыларды жаңа
тұрмысқа, жаңа оқуға, жаңа қатынастарға бейімдеуі тиіс. Осы үрдісті қолға алып, ізденпаз
74
ұрпаққа сапалы білім бере алатын болсақ бәсекеге сай дамыған елдердің қатарына ену
мүмкіндігіміз де жоғары болмақ.
Достарыңызбен бөлісу: |