А. О. Искакова «Мәшhүр-Жүсіп Көпеев шығармаларындағы мақал-мәтелдер» 6М020500 Филология магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған магистрлік диссертация
жүктеу/скачать 0,49 Mb. Pdf көрінісі
|
А. О. Искакова «М шh р-Ж сіп К пеев шы армаларында ы ма ал-м тел
| АННОТАЦИЯ
В данной работе рассматриваются вопросы по истории возникновения, значения пословиц и поговорок, которые встречаются в произведениях М.Ж. Копеева. Актуальность работы заключается в классификации по лексическому значению пословиц и поговорок и в раскрытии их связи с хадисами, шарифами. В первой главе рассматривается роль, значение пословиц и поговорок в казахской литературе, собранные поэтом, также делается комплексный анализ пословиц и поговорок по времени публикаций на страницах печатных изданий. Во второй главе рассматривается вопрос о сборе и публикаций в целом казахских пословиц и поговорок. В третьей главе дан анализ связи пословицам и поговоркам, собранным великим фольклористом, с хадисами и дана их классификация. Теоретическая значимость диссертационной работы состоит в том, что дифференцированы лучшие по смыслу пословицы и поговорки в произведениях выдающегося поэта, определена литературная связь с искусством слова. Практическая значимость содержания диссертации – просматривается связь с научными работами для методических учебных пособий, теоретических работах и анализе, связанных с литературоведением. Практической значимость заключается в том, что данную работу можно использовать в тематических семинарах и курсах по теории литературоведения и устному народному творчеству. ABSTRACT This paper deals with proverbs and sayings that are going to great poet, folklorist M.Zh.Kopeev. Proverbs are the oldest genres of Kazakh oral folk tvorche¬stva.V theses predastavleny following issues: research, publication and collection of proverbs and sayings that the poet collected and their vzaymosvyaz a hadith. Jumıstıñ Relevance of the initiator of the creation of the meaning of the proverbs and sayings , the consolidation ahaadeeth , şarïftermen connection is open. In the first section , the Kazakh proverbs and sayings , proverbs and sayings collected by the poet considered the place of literature , as well as having a great danamızdıñ value mätelderiniñ saying , publication , assembly , according to the state sarındarına comprehensive study has been sorted . In the second section , the Kazakh proverbs and publication mätelderiniñ assembly issues . In the third section , the folklore groups who aqınımızdıñ proverbs and sayings , and the concept that the relationship between the ahaadeeth. The theoretical significance of the thesis work the works of prominent poet proverbs analyze the specific pattern , artistic pattern to determine the nature of the literary art of communication in the language of their theoretical value of the work. The practical importance of theoretical works on the theory of literature and analysis of the content of the thesis , teaching instruments directly related to the works. The practical significance of the contents of the scientific literature as the labor theory of literature and folklore can also be used to special seminars and specialized courses . МАЗМҰНЫ Кіріспе 7 1 Қазақ мақал-мәтелдері және Мәшһүр-Жүсіп 10 1.1 Ақын жинаған мақал –мәтелдердің әдебиеттегі орны 10 1.2 М .Ж. Көпейұлы жинаған мақал – мәтелдердің маңызы 18 2 Мәшһүр-Жүсіп және қазақ мақал-мәтелдерінің жариялану, жиналу жағдайы 29 2.1 Қазақ мақал-мәтелдерінің жариялануы 29 2.2 Қазақ мақал-мәтелдерінің жиналу мәселелері 34 3 Мәшһүр-Жүсіп және қазақ мақал-мәтелдерінің зерттелуі 38 3.1 М.Ж.Көпейұлының жинаған мақал-мәтелдерін топтастыру 38 3.2 Қазақ мақал-мәтелдерінің хадистермен арақатынасы 65 Қорытынды 72 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 74 6 КІРІСПЕ Фольклортану ғылымын толық біліп, әрі қарай дамыту үшін алдымен фольклордың жиналу мен жариялану және зерттелу процесін біртұтас күйде қарастыру керектігі күмәнсіз. Мұндай ойды көптеген алыс және шет ғалымдары, сондай-ақ қазақ фольклорын зерттеушілер құптайды. Мақал- мәтелдердің жиналу процесін сөз еткенде, әрине әрбір зерттеушінің жинаушылық қызметіне толықталумен бірге, оны бір жүйеде қарастыру қажет. Жазба әдебиеттен фольклордың негізгі айырмашылықтарының бірі – оның ауызекі таралу мен сақталу формасында. Ал, бұл зерттеушіге де, жалпы оқырманға да халық шығармасының толыққанды жетуі үшін, ең алдымен оны жинау, мұқият қағазға түсіру, содан кейін баспадан басып шығаруға кірісу міндетін жүктейді. Міне, мұның өзі фольклорды жинаушылық мызметтің қаншалықты жауапты, ауқымды мәнді екендігін көрсетеді. Сондай-ақ халық мәдениетінің алтын қоры болып табылатын фолклорды жинау – бұл ел шығармашылығының қаншалықты талантты, жан-жақты екендігін діттеуге жол ашады.Сонымен қатар фольклор үлгілерін жинау ісі – бай фольклорлық мұраның жойылып кетпей, кейінгілерге аманат етіп сақтап қалудың бірден–бір жолы екені айдан анық. Фольклорды жинаудың, жариялаудың, зерттеудің алғашқы тәжірибелері сонау ХVІІІ, ХІХ ғасырдан бастау алғаны мәлім. Яғни бұл процес фольклортанушы ғалымдар: Ш.Ш.Уәлиханов, В.В.Радлов, Г.Н.Потанин, Ә.Диваев, М.Ж.Көпеев т.б. еңбектерімен тығыз байланысты. Бұлардың еңбектерінде фольклор үлгілерін әрі жинаудың, әрі жариялаудың, әрі зерттеудің не бір үздік, әрі өзіндік әдіс-тәсілдері қолданыс тапқан. Олардың тәжірибесі келесі ұрпақтың фольклорды жинау ісін әрі қарай дамытуына жол ашты. Соның арқасында бұл дәстүр XX ғасырдың бірінші жартысында да тоқтап қалмай, өз жалғасын тапты. Бұл кездегі жиналған фольклор үлгілері, оның ішінде мақал- мәтелдер де өзінің мәнерлілігімен, көркемдік күш-қуаты неғұрлым толық сақталумен ерекшеленеді. Қазақ мақал-мәтелдер жинау, жариялау, зерттеу жұмыстары заманның әр кезінде жекелеген көзге түскен фольклортанушы ғалымдар еңбегімен тығыз байланысты жүргенін білеміз. Бұл процесс фольклортанушы ғалымдар: Ш.Ш.Уәлиханов, В.В.Радлов, Г.Н.Потанин, Ә.Диваев, М.Ж.Көпеев т.б еңбектерімен тығыз байланыста өрістеді. XIX ғасырдың бірінші жартысындағы мақал-мәтелдер жинау жұмыстары, негізінен, тарихи-этнографиялық сипатта болды. ХХ ғасырдағы Қазақстанда фольклор үлгілерін жинау мәселесі 1917 жылғы Қазан төңкерісінен кейін кең жолға қойылып, қоғамдық маңызы бар іске айналды. Партия мен өкіметтің бастауымен бұл жағдай қазақ халқының түрі ұлттық, мазмұны социалистік мәдениетінің гүлденуіне әкеледі деп есептелді. 1920 жылдардың алғашқы кезеңдерінен-ақ үкіметтің арнаулы қаулысы бойынша бір топ ғылыми орталықтар жұмыс істей бастады: Қазақ оқу халық комиссариат, Академиялық орталығының коллегиясы, Түркістан 7 республикасының Халық комиссариаты советі жанындағы Қазақ ғылыми комиссиясы, Қазақ оқу халық комиссариаты жанынан ашылған Қазақ өлкесін зерттеу қоғамы және тағы басқа да Түркістан республикасы мен Түркістан өлкесінің қоғамдары мен мекемелері Ғылым академисының орталық өлкетану бюросымен бірігіп жұмыс істеді. Қазақстан фольклортанушылары 1920 жылдарда халық ауыз әдебиетінің үлгілерін жинап бастыруды қолға алды. Сөйтіп, бұл шаралар қоғамдық маңызы бар істің біріне айналды. Сондықтан да қазақ мақал-мәтелдер жинау мәселелері сол кездің ғылыми съездерінің күн тәртібіне еніп, баспасөз бетінде ол жайлы пікір алысу басталған. жүктеу/скачать 0,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|