Адам физиологиясы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
Физиология кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 8 -сурет . Қ ан н ы ц құрам ы . 1 - с у 9 0 -9 1 %; 2 - к ұр ғак к алды к 9 -1 0 % ; 3 - п л азм а; 4 - п іш ін д і эл ем ен т т ер ;
- Плазманын күрамы.
| Қанның қүрамы
Қан саргылттау келген сүйык зат - плазмадан жэне оның ішінде жүзіп жүрген кан жасушаларынан, яғни пішінді элементгерден түрады. Ересек адамда канның көлемі салмағының 6-8%-іне тең (5-6 литрдей). Қан жа- сушалары қызыл түйіршіктер (эритроциттер) мен ақ түйіршіктер (лейкоциттер) , кан пластинкалары - тромбоциттср. Плазма кан күрамынын 52-58%-іне, кан жасушалары - 42-48%-не тең (28-сурет). 2 8 -сурет . Қ ан н ы ц құрам ы . 1 - с у 9 0 -9 1 %; 2 - к ұр ғак к алды к 9 -1 0 % ; 3 - п л азм а; 4 - п іш ін д і эл ем ен т т ер ; 5 -т р о м б о ц и т т е р ; 6 - л ей к о ц и п ер ; 7 - эр и т р о ц и т т ср . Қан жасушаларының жалпы гематокриттік көрсеткіші 42-48%, ал канның эр литрінде 0,42-0,48 литр. Соңгысы гематокриттік көрсеткіш деи аталады. Плазманын күрамы. Оның 90-92%-і Судан, калганы (8-10%) құрғак заттардан тұрады. Соңгыларының 8-9%-і органикалық заттар, оның ішінде белок 6-8%; 0,9% -1 % бсйорганикалык (минерал) заттар. Бұлардың көбі ас тұзы (90%). Органикалык заттардың көбі белоктар: альбумин, г лобулин (а, р, ү), фибриноген. Альбумиңдер мен фибриноген бауырда, глобулшщер бауырда және сүйек кемігіңде, көкбауырда, лимфалык түйіндерде түзіледі. Бұлармен катар плазмада глюкоза, липидтер, сүт қышкылы, пировиноірад кышкылы жэне молскуласында азоты бар заттар (амин кышкылдары,мочевина, зэр қышкылы, креатин, креатинин) түрлі ферменттер, гормондар, витаминдер. пигменттер, еріген күйінде оттегі, көмір кышкылы газ, азот болады. Эритроцит - (грекше erytros - кызыл, cytos - жасуша) канның қызыл түйіршіктері. Олардың саны еркек пен ойелде бірдсй емсс. Ер адам канының эр литрінде 4,0-5,0x1012 эритроцит болады. Әйел канында бүл көрсеткіш аздау: 3,7-4,5x1012. Эритроцит санының калыптан тыс басым болуы (5,0x1012) эритроцитоз, аз болуы (3,7-3,9x1012 одан да томен) эритроцитопетія деп аталады. Бүлар сау адамда да наукастарда да кездеседі, сондыктан олар физиологиялык жэне патологиялык болып екі топка бөлінеді. Сондай-ак абсолютті эритроцитоз бен эритроцитопення үғымдары да бар. Эритроцит санының абсолюттік өзгеруі оның сүйек кемігінде түзілуіне жэне канга өту шапшандыгына байланысты. Салыстырмалы эритроцитоз бен эритроци- топения қан жасушалары мен плазманың аралык катынасына байланысты, бұл кан койылгаңда нс сүйылгаңда болатын өзгеріс. жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|