Лактогсндік гормон, басқаша айтканда
хорионды самотомаммотропин
өзінің химиялык құрылымы жеце физиологиялык эсері жағынан гипофиздық
соматотронинге өте жакын. Ол жүктілік кезеңінде зат алмасудың барлык
түрлеріне анаболизмдік эсер етеді. Бұган қоса бұл гормон сүт бездерінің өсуін
реттейді, оларды сүт шыгаруға дайыңдайды.
Релаксин жүктілік кезінде жатыр етінің жэнс жамбас сүйегінің біріккен
жеріндегі буын байланысының біртіндеп босаңсуына эсер етеді, жатырдыц
мойын еттерін босаңсытып, гууды жеңілдегуге себепші болады.
Стероидты жыныс гормондары - прогестерон жэне эстрогенді жасап
шыгарады.
Плацента гормондары жүктіліктің екінші жартысында көп бөлінеді жэне
олар гипофиз бен жыныс бездерінің аттас гормондарының орнын баса алады.
Бүл
жүктіліктің
екінші
жартысында
болған
гипофизэктомия
мен
жануарлардың жыныс бездерін алып тастаганда жүктіліктің үзілмеу себебін
түсіндіреді.
Жүктілік кезінде ұрық нен ананың иммунологиялық кабілсттілігінің
түзілуіне планцетаныц қандай қатысы бар деген мэселе жөніндегі зерттеулер
теориялық жағынан да, практикалык жагынан да көп қызықтырады.
Плацента ана жэне ұрық организмдерін біріктіріп кана коймай,
иммунологиялык конфликт, карама-кайшылыктар тумас ушін, генетикалык
жағынан эртекті организмдерді бөліп тұрады. Антигендік жағынан ана мен
үрық біріге алмайды, бірақ жүктілік негізінен дұрыс өтіп, дені сау қалыпты
баланың тууымен аяқталады.
•
Медициналык практикада жеке агзаларды донордан реципиентке
алмастырып орнатқанда, олардың иммунологиялык көрсеткішгерінің кейбір
антигендері ғана сэйкес келмесе де, ол агза қабылданбайды, өйгкені даралама
оргаңизмдер сэйкес келмейді.
Олай болса, ұрықтың ана организмінде өмір сүруін кандай тетіктер
камтамасыз етеді - деген сұрак туады? Бұл "иммунологиялык парадокс" ягни
үрықтыц антигендеріне ананың салғырттыгы шараналык гормондардың -
хориогонадотропин мен
хориосамототропиннің иммунодепрессивгі әсерінен
деген болжамдар бар. Жүктілік кезеңінде, эсіресе соңгы айларда бүлардың
мөлшері мен белсенділігі өте жогары болады. Плацента гормондары ұрык пен
бала экесінің лимфоциттеріне карсы иммундык жауаптың дамуына кедергі
келтіреді.
Жүктілік кезінде эйел қанында Т-супрессорлар мөлшері
едәуір
көбейетіні дэлелденген. Сондыктан да несен қүрамында жыныс жэне
плацента гормондарының мөлшері біршама көбейеді. Соған байланысты
жүкті әйел несебі ұрыксыздыкты емдеу үшін қолданылады.
Қорыта келе, адам организмінде ішкі сөлініс бездерінің күрделі жүйесі
жүмыс істейді. Ол жүйке жүйесімен бірге организмнің біртұтастығын
камтамасыз етеді. Қалыитасу бала (ұрық) іште жатқан кезеңде басталады.
Туғаннан ксйінгі онтогенезде гетерогенді, ягни уақы г бойынша әркелкі даму,
содан соң - эндокринді жүйенің инволюциясы (кері қарай дамуы) жүрсді.
Достарыңызбен бөлісу: