5.2.3 Машина жасаудағы халықаралық стандарттау Тұтынушының талаптары нормативтік құжаттарға енгізіледі. Алайда,
егер кәсіпорынның экономикалық механизмінде тұтынушының талаптарын
сақтауды қамтамасыз ететін тиісті элементтер болмаса, нормативтік
құжаттардың өзі сапа кепілі бола алмайды. Шаруашылық механизмдерінің
нарықтық жағдайдағы жұмысының халықаралық тәжірибесі қазіргі уақытта
біздің елімізде ұлттық стандарттар ретінде қабылданған ИСО 9000
халықаралық стандарттарына негізделген. Стандарттар нарықтық
экономикасы бар әр түрлі елдердің кәсіпорындарының қолданыстағы
халықаралық тәжірибесін жалпылау арқылы жасалды және әртүрлі салалар
мен экономиканың кәсіпорындары мен ұйымдарының сапа жүйелеріне
қойылатын жалпы талаптарды қамтиды [28].
Машина жасау кәсіпорнында ИСО 9000 стандарттарының талаптарына
сәйкес құрылған сертификатталған сапа жүйесінің болуы кәсіпорынның
тұлғасы, шығарылатын өнім сапасының кепілі болып табылады, кәсіпорын
ішінде экономикалық механизм құру мәдениетінің жоғары деңгейін
көрсетеді, оған халықаралық бедел туғызады. Дәл осындай кәсіпорындармен
тұтынушылар мен инвесторлар айналысқысы келеді. Дәл осындай
кәсіпорындар бәсекеге қабілетті және нарықтық жағдайда өмір сүреді.
Кәсіпорында сапа жүйесін құру ерікті іс болып табылады, алайда
кәсіпорындар оларды құруға және онымен байланысты шығындарға баруға
мәжбүр, өйткені нақты бәсекелестік үшін жағдай жасайтын қоғамда басқа
жол жоқ.
Соңғы онжылдықта әлемдік машина жасауда елеулі құрылымдық
өзгерістер болды. Олар әртүрлі өнімдерді өндіруге лицензия алғысы келетін
көптеген машина жасау кәсіпорындарының, сондай-ақ мемлекеттік, жеке
және шетелдік инвесторлардың тапсырыстарының пайда болуына әкелді. Бұл
осы кәсіпорындар арасында бәсекелестік күрестің пайда болуына әкелді, бұл
инвесторларға машина жасау өнімдерінің сапасы мен құны бойынша оның
талаптарын қанағаттандыратын кәсіпорындарды таңдауға мүмкіндік береді.
Осылайша, жағдай туындайды, онда көптеген кәсіпорындарда ИСО
9000 стандарттары негізінде сапа жүйесін құру өте өзекті міндетке айналады.
