Алматы №1 (135) 2012
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вестник КазНУ. Серия филологическая, №1(135).2012 11
Ия, ғалымдық ғибраты мол, адами қасиет- тері айрықша ұстазымның тұлғасы уақыт өткен сайын көз алдымда биіктеп барады. Бәлкім, «Жақсының аты, ғалымның хаты өш- пейтінін» нақтылап айтқан ұлы халқымыздың даналық ойының бұл да бір дәлелі болса керек. Профессор Ш.Сарыбаевтың аузынан мы- надай қызық әңгіме естігенім бар: «Мәкең екеуміз бір жаққа баратын болып, машина ұстадық. Екеуміз таксиде келе жатып, так- сиске асығыс екенімізді ескертіп, тезірек ж‰- руін өтінген едік. Бірақ кейде таксистердің де қызық мінезі болатыны белгілі ғой. Кімсіңдер, соншалықты дегендей кейіп танытты. Сонда мен қарап отырмай: «Ай, балам, мектепте қазақ тілін оқып па едің? Сонда М.Балақаев деген есімді естіп пе едің? Мына кісі сол Мәкең болады», – дедім. Сонда таксист: «Ол кісіні естіп білгенім болмаса, көрген емес едім», – деп, жайлап бір қарап алды да, көңіл- ді т‰рде: «Болды! Мен қазір ғана емес, б‰кіл қала бойынша қайда барамын десеңіздер де сіз- дерді алып барамын», – деді. Мәкеңнің «Ана тілін» бір жыл оқыған жай таксистің өзі оған осылай ‰лкен құрмет көрсетіп еді. Ал ол кісінің алдын көрген, жақсылығын сезінген жандар- дың Ұстаз ұлағатына бас имеуі м‰мкін де емес! Ұстаз жолы шәкірттер арқылы жалғаса береді... ____________________________________________ 1. Т. Сайрамбаев. Қазақ тіл білімінің мәселелері. Сөз тіркесі. Алматы «Арыс» 2010 жыл. 608-6012 беттер. Талгат Сайрамбаев. Учитель-наставник и его ученики. Talgat Sayrambaev. Teacher, mentor and his students. Ф.ғ.д., профессор Т. Сайрамбаев ТҰЛҒА. ЖАР. АНА Бізге осы уақытқа дейін, қоғам қайрат- керлері немесе халқымызға белгілі болған тұлғалар тек ертеректе өткен сияқты болып көрінетін. Бірақ қатар қызмет атқарып, сый- лас, дастархандас болып ж‰рген кісілердің ішінде ерекше тұлғаларды алыстаған сайын басқаша көзқараста бағалайтынымыз өмір заңдылығы. Соның бірі – Мәкең, Мая Мұхамедқызы Кеңестік дәуірдің ащысын да, тәттісін де татқан кісі. Ғалым ретінде ҚСРО-ның бас қалалары Мәскеу мен Ленинградта жоғары білім алып, аспирантураны тәмамдаған. Яғни ғылым жолын аттаған басқышы мықты. Кейін ғылым кандидаты, ғылым докторы дәрежесіне жеткен соң барлық қызметі қазақтың маң- дайалды оқу орны КазМУ-ге арналды. Ұстаздық жұмыс барынша қарапайым, ба- рынша тынымсыз, барынша талапшыл жұмыс болса, сол биіктен Мәкең жарқырап көрінді. Өз мамандығына лайық қазақ жерінің Жетісу аймағы қазақтарының жан-д‰ниесі – өлең-жы- рын хатқа т‰сіріп, бірнеше монографиялық еңбектер жазды, фольклорлық ансамбль құ- рып, республикаға танытты. Ол ұлттың да аяулы кісісі дәрежесіне көтерілді. Сыйлама- ғанда қайтеді «Сөзіңді біреу сөйлесе...» деген- дей, ұмыт болып бара жатқан ән-жырын жас ұрпақтарына қайтарып берсе. Мәкең қызметтес әйелдері арасында бе- делді саяси-әлеуметтік жұмыс атқарды және өз мамандығын дамытуда республикамыздың оқу орындарының ешбірінде кездеспейтін ғы- лыми-зерттеу лабораториясын құрды. Бұл ла- бораторияның бағдарламасы мен ауқымы КСРО-ның беделді университеттері лаборато- риясымен тең деңгейде болды. Осы лаборато- рияның негізінде филология факультетінде орыс әдебиеті мен фольклорынан кандидат- тық және докторлық диссертация қорғайтын кеңес ашу ісі де Мәкеңнің бастамасымен әрі қажырлығымен ашылды. Мәкең факультет өмірінде аса беделді қыз- мет атқарды. Ғылыми кеңестің небір тартысты қиын-қыстау сәттерінде өзіндік шешімді пі- кірлерімен, тұжырымдарымен іс-шаралардың тиімді және нәтижелі шешілуіне өрелі ой тастап отыратын. Көпшілік қауымның кейде келіспеске шарасы қалмайтын. Өйткені әдіс іс – керек іс. Еліміз егемендік алып, ақты ақ, қараны қара деп айта бастаған кезімізде факультетте Мәкеңе арналған бір жиында (мерейтойында): «Сіздер мені көктен т‰скендей ‰немі біржақты |