Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
және басқа адамдарға қатысты теріс кӛзқарас
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
| және басқа адамдарға қатысты теріс кӛзқарас пайда болады,
әдетте, ӛзін-ӛзі бағалау деңгейі тӛмендейді және қателіктер мен дәрменсіздік айқын кӛрініс табады. «Жану» сезімін басынан кешірген мҧғалімде жеке басының жетістіктері ӛте аз болып кӛрінеді. Бҧл қарапайым ӛмірге және қызметке жат мінез – қҧлық:басқалармен қашықтық сақтау, ӛзін басқалардан алыс ҧстау, 291 басқа адамдармен байланыс ҧстамауға тырысу. Мҧғалімде тек қана сабақ ӛткізудің қажеттілігі сезімі ғана болады. Ең соңында жағымсыз ҧстаным ӛзін және ӛзінің жҧмысын ақылды бағаламауға алып келетін жағдайлар туғызады. Кейде оның барлық жҧмысы мағынасыз болып кӛрінеді. «Жану» сезімін сезініп жҥрген адам қоғам қҧндылықтары ҥшін ешнәрсе жасамадым деп ойлайды және осыған дейінгі адамдар қарым – қатынасын жақсарту ҥшін жасағандары ӛтірік елес секілді кӛрінеді. Тәжірибе кӛрсеткендей, қазіргі уақытта кейбір мҧғалімдер ӛз мамандығынан кетіп, басқа адамдармен аз қарым – қатынаста болатын жҧмыс іздеуге тырысады. Ӛкінішке орай, бҧл жағдайды оқушылармен «суық» немесе «циникалды» тәсілмен шешуге тырысатын мҧғалімдер бар. Жануды жеңуге немесе жағдайды бақылауға бола ма? Бҧл мәселе бойынша мамандар жануды жеңуге болатын және т ӛ р т н е г і з г і с т р а т е г и я н ы ҧсынады: ■ мҧндай мәселенің бар екендігін шынымен тҥсіну; ■ берілген мәселеге тікелей қатысты іс – әрекеттерді жасауға жауапкершілікті ӛз мойнына алу; ■ когнитивті айқындықтың нақты деңгейіне жету; ■ жануды жеңудің жаңа тәсілдерін әзірлеу. Мҧғалімнің іс – әрекетін, әрбір стратегиясын бӛлек қарастыру қажет. Сонымен, бұл мәселенің бар екендігін түсіну. Жағдайды ӛзгертудің бірінші сатысы болып мҧғалімнің бҧл мәселені тҥсінуі, бар деп есептеуі табылады. Кейде мҧны жасау оңай емес, себебі жану процесі аяқ астынан, кӛрінбей келеді. Кей кезде жануды сезінген адамды бірінші болып әріптестері, оқушылар мен олардың ата – аналары байқайды. Бҧл осы проблеманы талқылауға мҥмкіндік береді. Бірақ кӛп жағдайда жанған адам ӛзіндегі кейбір ӛзгерістерді жоққа шығарады немесе формальды тҥрде мәселені мойындап, ӛзіне деген сыртқы қарым – қатынастың салдары деп есептейді. Кӛп жағдайда жануды сезінген мҧғалім пайда болған мәселені жҧмысына немесе білім беру ҧйымының басшысына немесе әріптестеріне аудара салады. Бҧл реакциядан әсер алған адамдардан ӛздері қызмет етіп жҥрген ҧйым олардың жағдайларын жасамайтыны немесе жҧмыстың қиындап кеткені туралы, бҧл жҧмыспен айналысқысы келмейтіні жайлы сӛздерді жиі естуге болады. Ӛте сирек жағдайда мҧғалім, адамдармен тікелей қарым – қатынас жасайтын басқа да мамандар секілді мәселені тҥсіне алады және жану синдромының оқушылар мен қызметінің әсерінен болғандығын айта алады, соған қарамастан олар негізгі мәселе олардың ӛздерінде екенін мойындауы керек. жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|