Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
| 67
арасында қалыптасатын ӛзара қарым-қатынастарға, олардың ӛзара тҥсіністігіне ӛздігінен әсер ете бастайды. Бір данышпанның айтуынша, ӛмір - бҧл ӛз бетіңмен жҧмыс істеу. Бет – имидждің басты қҧраушысы. Біздің бет-жҥзіміз кӛрсететін сезімдер біздің денемізді безендіретін кӛйлектен әлдеқайда кӛп әсер қалдырады. Кӛзді саналы пайдалану, мысал ҥшін, сӛздердің сендіру кҥшін 25% -ға арттырады. Тартымды болу ҥшін ӛз эмоцияларыңды және бет-әлпеттеріңіздің (кӛзқарас, мимика) қимылдарын басқаруға, фэйсбилдингпен («бет қҧрылысымен»), яғни арнайы жаттығулармен, бетке арналған гимнастикамен, кӛздің аэробикасымен айналысуға ҥйрену керек. Алғашқы әсерге тартымдылық факторы әсер етеді. Сырттай ҧнайтын адам, әдетте, жақсы, ақылды, қызықты деп есептейді. Осылайша, В.Н. Куницына суреттеген эксперименттерінің біреуінің барысында психологтар алдын-ала ҥш топ адамның фотосуреттерін дайындады, сарапшылар тобы тарапынан бҧл адамдардың беттері әдемі, қарапайым және әдемі емес деп бағаланды. Содан кейін эксперимент қатысушыларына (18-24 жас аралығындағы ерлер мен әйелдер): «Суретте бейнеленген әрбір адамның ішкі әлемі туралы не айтуға болады?» деген сҧрақ қойылды. Экспериментке қатысатын ерлер мен әйелдер «әдемі емес» санатындағы, тіпті қарапайым санаттағы адамдардан гӛрі, «әдемі» адамдарға ӛзіне-ӛзі сенімді, бақытты, шынайы, байсалды, жігерлі, сҥйкімді, тапқыр, рухани бай жақсы сипаттады. Сонымен қатар, сынақтан ӛткен ерлер әдемі әйелдерді ерекше қамқор және мҧқият деп бағалады. Табысты адамның маңызды қасиеті ӛзіне деген сенім ұялата алуы болып табылады. Кез келген адам, әсіресе іскер адам, басқалардың сеніміне кіру керек. Қатысушыларға сенім білдіру қабілетсіздігімен, қажетті ресурстармен ӛзара әрекеттесуді қамтамасыз ете алмаудан, уайымданудың, дайындықсыз және белгісіздіктің, сондай-ақ әріптестердің немесе адамдар тарапынан ӛздерінің міндеттемелері мен уәделерін орындамай, мҧқтаждықтар мен қҧқықтардан бас тарту және жария етуден қоғамдық сынға ҧшырауына байланысты болмауы мҥмкін. Жеткіліксіз қҧзыреттіліктен, қажетті ресурстармен ӛзара әрекеттесуді қамтамасыз ете алмаудан, қымсынуды кӛрсетумен, дайындықсыз және сенімсіздіктен, сондай-ақ ҧйымдағы әріптестерді немесе адамдарды кӛпшілік алдында сынаудан, және де сҧхбаттастың мҧқтаждары мен қҧқықтардан бас тартудан, ӛзіне артылған міндеттемелер мен уәделерді орындамаудан қарым-қатынас қатысушыларының сенімін жоғалтуға болады. Әдетте, сенім тудыратын және жағымды имидж қалыптастыратын артықшылықтар мен тактикалар: |