68 ■
талқылау тақырыбы бойынша мҥмкіндігінше кӛп ақпарат
жинақтаңыз, ӛзара әрекеттесу қатысушыларына не айтқыңыз
келетінін мҧқият ойластырыңыз;
■
ӛз жҧмысыңызды тиімді, ынта-жігермен ҥйреніңіз немесе
орындаңыз, кесте бойынша орындаңыз, байланыста болыңыз;
■
жиі кҥлімсіреп жҥріңіз, мейірімді, ашық, ҧқыпты болыңыз және
киіміңіз жинақы болсын, тік жҥріп, тік отырыңыз;
■
ӛкілдік және ҧсыну дағдыларын дамытыңыз, жағымды
эмоционалдық кӛңіл-кҥй кӛрсетіңіз;
■
әріптестерден кӛмек сҧрауға немесе ҧсынуға қорықпаңыз,
басқалардың кеңесін тыңдаңыз;
■
ӛзіңізге
қатысты
тым
теріс
болмаңыз,
ӛз
артықшылықтарыңыздан капитал қҧрыңыз, оларды ӛзіңіз ҥшін
жҧмыс істетіңіз;
■
есте сақтаңыз, сіздің имиджіңіз – бҧл тҧлғаңыздың басты
аспектісі, имиджіңізді әртҥрлі адамдар топтарына (жасына және
мәртебесіне қарай) бейімдеңіз;
■
басқа адамдарды бақылаңыз, басқа адамдарда сізді не
әсерлендіргенін және таң қалдырғанын жазып алыңыз;
■
әрекеттеріңіздің жоспарын бҥгіннен бастап орындай бастаңыз;
■
алдыңғы сәтсіздіктерді жаңа мҥмкіндік ретінде қарастырыңыз.
Имиджге адамның сыртқы түрі де кіреді. Сҧхбаттастың дҧрыс
сыртқы келбетін оның киімі қҧрады, себебі алдымен сенім имиджге,
содан кейін сӛздерге артылады. Әдетте жҧмыста сенімді кӛрінетін,
жақсы киінген, мейірімді жҥзді және ӛздерін ҧстайтын адамдар
қары-қатынас ҥшін жағымды болып табылады. Имиджге сонымен
қатар адамның қалай жазғаны және сӛйлегені, ӛзін-ӛзі қалай
ҧстайтыны,
оның
вербалды
емес
сигналдары
қандай,
тартымдылығы және ӛкілдігі әсер етеді. Кәсіби имидж сондай-ақ
дененің жақсы кҥйін қажет етеді: іскерлік жағдайға сәйкес келетін
иіс су және қырынудан кейінгі лосьон, жиналған, балғындық хош
иісі бар шаш. Осының барлығы жағымды ассоциациялар тудырады.
Маскарадқа жиналған бір ҧқыпсыз жас жігіт туралы сахнада
әзіл-қалжың бар, ол досынан ӛзін танылмайтын киім ҥлгісін сҧрады.
Досы оған: «Сен жуын, ҥткітен, шашыңды тара – сонда сені ешкім
танымайды!» - деген екен.
Әдебиетте іскерлік кодекс туралы ешқандай қатаң ережелер жоқ,
бірақ ол сҧхбаттастың назарын жеткізілетін ақпараттан аударуы
мҥмкін болғандықтан, кәсiби қызмет тҥрлерiнiң басым кӛпшiлiгi
ҥшiн дәстҥрлі және консервативті киім ең қауiпсіз болып саналады.
Табысты қызметте ӛзара әрекеттесетін қатысушылардың әзіл- сықақ сезімі ҥлкен кӛмек болуы мҥмкін. Дегенмен, ӛте қатты және
жеңілтек кӛзқарас арасынан орташа қалыпты ҧстану ҧсынылады. Ең