Pisa 2012 Ұлттық есеп Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

 
187
 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
Қазақ  және  орыс  тілінде  оқытатын  мектеп  қатысушыларының 
нәтижелерін  салыстыру,  бірдей  сұрақтар  санын  (439)  орындай  отырып,  
Шымкент қаласындағы Титов атындағы №20 Славян гуманитарлық-эстетикалық 
гимназия 
білімгерлері, 
ауылдық 
Жамбыл 
ЖОМ 
 
білімгерлерімен 
салыстырғанда  тапсырмаларды  анағұрлым  табысты  орындағанын  көрсетеді-
49% және 19%.   
Тілдік  мәнмәтінде  ауыл  мектептері  арасындағы  үлкен  айырмашылық 
байқалады. Осылайша, М. Горький атындағы орыс тілінде оқытатын  №5 ауыл 
мектебі,  қазақ  тілінде  оқытатын  Абай  атындағы  лицейге  қарағанда 
тапсырмалардың  бірдей  санымен  жақсы  көрсеткіштер  береді  -44%  және 
сәйкесінше  30% (3.63 сурет). 
3.63 сурет. Оңтүстік Қазақстан облысы / орындалу % / оқу сауаттылығы 
Абай ат
. 
лицейі
Жамбы
л ат
. 
ЖОМ
М
. 
Горький
 ат
. 
№
5 
ЖОМ
Титов а
т
. 
№
20 
славян г
уманита
рлық
-
эстетика
лық гим
назиясы
 
№8 КЛ және №22 КЛ білімгерлерінің жаратылыстану ғылымдары пәндері 
мен оқу сауаттылығы бойынша халықаралық емтиханының нәтижелері  жоғары 
емес.  Осылайша,  №8  КЛ  білімгерлері  жаратылыстанудан  ұсынылған                          

 
188 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
495 сұрақтың 124 –не ғана жауап бере алған, оқудан 470 сұрақтың 103-не ғана 
жауап  берген,  ол  25%  және  сәйкесінше    22%  құрап,  математикамен                             
де салыстырмалы болып табылады. 
Ал,  олардың  №22  КЛ  құрдастары  жаратылыстанудан  сұрақтардың  14%, 
ал  оқудан  18%  ғана  орындаған.  Бұл  PISA-2012  тесті  ұсынған  математикалық 
сауаттылық  бойынша  тапсырмаларды    15-жастағы  білімгерлердің  табысты  
орындау нәтижелерінен төмен болып табылады (3.64 сурет).   
3.64 сурет. Оңтүстік Қазақстан облысы/ орындалу %/ ТКБ 
жаратылыстану
оқу
№
8 
КЛ
№
22 
КЛ
 
Астана қаласы 
Зертеуге қатысу үшін ұсынымдық іріктеуге 6 Астаналық білім беру ұйымы 
енгізілген,  олардың  ішінде  2  колледж  бар.  Бұл  Қазақстан  бойынша                            
PISA-2012-ге    қатысушылардың  ең  аз  саны  болып  табылады.  Халықаралық 
емтиханға  қатысушылардың  барлығы  179  адам,  оның  ішінде  104-і  қазақ 
тілінде,  ал 45-і орыс тілінде білім алатындар болып табылады.  
 
Математикадан
  жоғары  көрсеткіштерді  «Зерде»  дарынды  балаларға 
арналған    мектеп  оқушылары  көрсетті.    623  сұрақтың  392-не  дұрыс  жауап 
берілген,  орындалу  нәтижесі  63%  құраған.  Бұл  көрсеткіш  республикалық 
орташадан 22% және аймақтықтан 20% жоғары. 
Қатысушылардың  бірдей  санымен  (34  адамнан)  Басқару  колледжінің 
орыс  тілінде  оқитын  білімгерлерінің  математикадан  дайындық  көрсеткіштері 
қазақ тілінде оқытатын №54 мектеп-лицейдің нәтижелерінен төмен.  

 
189
 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
 Экономика  және  қаржы  колледжінің  білімгерлері  де  төмен  нәтижелер 
көрсеткен.  Алынған  білімді  қолдана  білу  қабілетінің  төменгі  деңгейін  орыс 
тілінде  оқытатын  №36  ОМ  білімгерлері  де  көрсетеді.    Сұрақтардың  жалпы 
санынан (866) 311-не дұрыс жауап берген, ол 36% құрайды.   
Астана бойынша екінші орында №2 мектеп-гимназия тұр, мұнда тестілеу 
екі  тілде  жүргізілген.  Қазақ  тілінде  оқитын  білімгерлер  (9  адам) 
тапсырмалардың  15%  орындаған,    ал  орыс  тілінде  оқитын  24  адам                             
33% 
орындаған. 
Осылайша, 
мектеп 
бойынша 
жалпы 
көрсеткіш 
тапсырмалардың  48 % орындалуын көрсетті (3.65 сурет). 
 
3.65 сурет. Астана қаласы/ орындалу %/ математика 
Зер
де д
ары
нды
 бал
ала
рға 
арн
алға
н ме
ктеп
№
54 
мек
теп
-
лиц
ейі
№
36 
ОМ
Бас
қар
у ко
лле
джі
№
2 
мек
теп
-
гим
наз
ияс
ы
Эко
ном
ика
 жән
е қа
ржы
 кол
лед
жі
Аст
ана
 қ
.
 
Астана  қаласы  қатысушыларының  халықаралық  зерттеудің  тест 
тапсырмаларын табысты орындауы 
жаратылыстану 
бойынша  42% құраған. Осы 
нәтиже  Қазақстан  бойынша  орташадан  3%  жоғары.  Аймақ  бойынша 
көшбасшылар қатарында математикадан сияқты, «Зерде» дарынды балаларға 
арналған  №2  мектеп-гимназиясы  тұр.  Мектеп  оқушыларының  табыстылық 
көрсеткіші 50% және сәйкесінше  48% болып табылады.  

 
190 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
Бірдей тапсырмалар санын (582)   орындау барысында  15-жастағы №36 
орыс  тілінде  оқытатын  ОМ  білімгерлері  Басқару  колледжінің  білімгерлерімен 
салыстырғанда жоғары нәтижелерге қол жеткізген.  
Экономика  және  қаржы  колледжінің  білімгерлері    тест  орындалуының                 
37  %  көрсетеді,  және  де  қазақ  тілінде  оқитын  14  білімгер  тапсырмалардың                
26%  орындаған.    Орыс  тілінде  білім  алатын  4  білімгер  осы  бағыттағы  тест 
тапсырмаларының 11 % орындаған. №54 мектеп-лицейдің көрсеткіштері төмен 
болып отыр (3.66 сурет). 
3.66 сурет. Астана қаласы/ орындалу %/ жаратылыстану 
Зер
де д
ары
нды
 бал
ала
рға 
арн
алға
н ме
ктеп
№
54 
мек
теп
-
лиц
ейі
№
36 
ОМ
Бас
қар
у ко
лле
джі
№
2 
мек
теп
-
гим
наз
ияс
ы
Эко
ном
ика
 жән
е қа
ржы
 кол
лед
жі
Аст
ана
 қ
.
 
15-жастағы білімгерлердің  
оқу сауаттылығы
 тест сұрақтарына аймақтық 
тұрғыдан    жасалған  талдау,  Астана  оқушыларының  Қарағанды      (46%)  және 
Шығыс  Қазақстан  (45%)  облыстарынан  кейін  үшінші  орында  тұрғанын 
көрсетеді.  
Айта  кетерлік  жәйт,    «Зерде»  дарынды  балаларға  арналған  №2  мектеп-
гимназиясының білімгерлері  оқу сауаттылығының жоғары деңгейін көрсетеді. 
Тапсырмалар қатынасының бірдей санымен (441), №2 мектеп-гимназиясының 
оқушылары өздерінің №54 мектеп-лицейінде оқитын құрдастарына қарағанда 
7% нәтиже көрсетті. №36 ОМ білімгерлері аймақтық нәтижемен салыстырмалы 
нәтижелер береді (3.67 сурет). 
 

 
191
 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
3.67 сурет. Астана қаласы/ орындалу %/ оқу 
Зер
де д
ары
нды
 бал
ала
рға 
арн
алға
н ме
ктеп
№
54 
мек
теп
-
лиц
ейі
№
36 
ОМ
Бас
қар
у ко
лле
джі
№
2 
мек
теп
-
гим
наз
ияс
ы
Эко
ном
ика
 жән
е қа
ржы
 кол
лед
жі
Аст
ана
 қ
.
 
ТКБ 
ұйымдарының 
көрсеткіштерін 
салыстырмалы 
талдау, 
қатысушылардың  тең  емес  санында  (34  және  сәйкесінше  18  адам),    Басқару 
колледжінің    нәтижелері  Экономика  және  қаржы  колледжінің  жетістіктеріне 
қарағанда жоғары екендігін көрсетеді (3.68 сурет). 
3.68 сурет. Астана қаласы орындалу % / ТКБ 
математика
жаратылыстану
оқу
Басқару колледжі
Экономика және 
қаржы колледжі
 
Алматы қаласы 
Оңтүстік астанадан PISA-2012   қатысушылары  12 білім беру ұйымы мен               
1  «Алатау»  колледжі  болды.  Сандық  құрамы  бойынша    орыс  тілінде  білім 
алатын  білімгерлер,  қазақ  тілінде  білім  алатын  білімгерлерден  екі  есе  асып                           

 
192 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
түседі-  257  және  сәйкесінше  127  адам.  «Алатау»  колледжі  бар-жоғы  6  орыс 
тілінде оқитын білімгерлерді берген.   
  Орташа  республикалық  көрсеткіштермен  салыстырғанда  аймақтан 
қатысушылардың  
математикалық 
 жетістіктер көрсеткіштері  1% жоғары және 
орындалудың  42  %  құрайды.  Жетістіктің  жоғары  деңгейін  қазақ  тілінде 
оқытатын  ұлдарға  арналған  мамандандырылған  мектеп-лицей-интернат  
қатысушылары көрсеткен. 
Орыс тілінде оқитын №55 ОМ оқушылары жаман нәтиже көрсеткен жоқ. 
Математикадан  жалпы  сұрақтар  санынан  (902)  460  дұрыс  жауап  берген,                               
ол  орындалудың    51  %  құрайды.  Салыстырмалы  және    облыстық  орташадан 
жоғары  нәтижені  «Қайнар»  ҰУ  мектебі  мен  №89  ЖОМ  көрсеткен. 
Математикалық ойлауды айқындауға бағытталған бірдей сандағы сұрақтармен 
(866) орыс тілінде білім алатын №100 ЖОМ 15-жастағы білімгерлері  өздерінің 
осы  тілде  №117  ЖОМ  оқитын 
құрадстарына
  қарағанда,  6%  төмен  орындалу 
деңгейін көрсетеді.  
Аралас  тілде  оқытатын  мектептердегі  табыстылық  нәтижелерін 
салыстырмалы  талдау,  тілдік  мәнмәтіндегі  білімгерлердің  мектеп  ішіндегі  де, 
мектеп  арасындағы  да  нәтижелері  әр  түрлі  екендігін  көрсетеді.  Осылайша, 
қазақ  тілінде  оқытатын  №100  ЖОМ  16  білімгерінің  орындау  көрсеткіші                     
20%  құраса,  №156  ЖОМ  23  қатысушысы  математикалық  тапсырмалардың                    
19 % орындалуын көрсетеді.  
 Осы  орайда,    орыс  тілінде  оқитын  №110  ЖОМ  18  білімгері  
математикалық  білім  деңгейін  айқындауға  бағытталған  тапсырмалардың                
22%  дұрыс  орындаған,  ал,  тура  осындай  орыс  тілінде  оқитын  №156  ЖОМ                  
11  қатысушысы  тест  тапсырмаларының  10%    дұрыс  жауап  берген.  Жалпы 

 
193
 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
орындау  пайызы  бірдей  сұрақтар  санымен  (925)  42%  және  сәйкесінше                     
29% құрады.  
Осылайша,  тілдер  тұрғысынан  алғанда  осы  мектептердегі  қазақ  тілінде 
оқитын  білім  алушылар  7  адамдық  айырмашылықты  беріп,  салыстырмалы 
нәтижелер көрсетеді, ал орыс тілінде оқитын білім алушылар көрсеткіштерінде 
айтарлықтай  аражік  байқалады.  Сонымен  бірге,  аймақ  бойынша  ең  төмен 
көрсеткішке №156 ЖОМ ие болып отыр (3.69 сурет). 
3.69 сурет.  Алматы қаласы/ орындалу %/ математика 
№
1
2
3
 
М
Г
М
ам
ан
д
ан
д
ы
р
ы
л
ға
н
 
м
ек
те
п
-
л
и
ц
ей
-
и
н
те
р
н
ат
№
5
5
 
Ж
О
М
№
6
5
 
Ж
О
М
№
1
5
5
 
Ж
О
М
№
1
1
7
 
Ж
О
М
№
1
0
0
 
Ж
О
М
№
1
1
0
 
Ж
О
М
№
1
4
9
 
Ж
О
М
«А
л
ат
ау
» 
ко
л
л
ед
ж
і
№
1
5
6
 
Ж
О
М
№
8
9
 
Ж
О
М
«Қ
ай
н
ар
» 
ҰУ
 м
ек
те
б
і
А
л
м
ат
ы
 қ
.
 
Жаратылыстану циклындағы
 пәндер бойынша тесттің орындалу пайызын 
аймақтық  салыстыруда,  Алматы  қаласы  оқушыларының  көрсеткіштері                          
43%  құрады,  ол  республикалық  орташа  мәннен  3%  жоғары.  Аймақ  бойынша 
шүбәсіз 
көшбасшы 
қазақ 
тілінде 
оқытатын 
ұлдарға 
арналған 
мамандандырылған мектеп-лицей-интернат  болып табылады.  
Жаратылыстану  бойынша  ұсынылған  548  сұрақтың    орындалуы                        
57%  құрады.  Тура  осындай  сұрақ  сандарымен    орыс  тілінде  білім  алатын                  
№100  ЖОМ    оқушылары  19%  төмен  нәтижелер  көрсеткен,  ал  аралас  тілде 
оқытатын  №156  ЖОМ    білімгерлері  21%  көрсеткен.  Мұнда,  қазақ  тілінде 
оқитын    білім  алушылар    тапсырманың  24%  орындай  алған,  ал  олардың  орыс 

 
194 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
тілінде  оқитын  сыныптастары  жаратылыстану  пәндері  бойынша  тест 
тапсырмаларының  11% орындаған. Жалпы орындалу пайызы-35%.  
Орыс  тілінде  оқытатын  мектептердің  нәтижелерін  талдау,  орындалу 
пайызының  әркелкі  екендігін  көрсетеді.  Мысалы,  сұрақтардың  бірдей  санына 
жауап  бере  отырып  (530),  №55  ЖОМ,  №155  ЖОМ  және  №  149  ЖОМ  
сәйкесінше  48%,  34%  және    32%  көрсеткен.  Облыстықпен  салыстырмалы  
нәтижені орыс тілінде оқитын  №65 ЖОМ және № 117 ЖОМ    қатысушылары 
көрсетеді          (43%).        Аймақтық  орташадан    11%    төмен  нәтижелерді                         
(32%)   №149 ЖОМ  білімгерлері көрсетеді (3.70 сурет). 
3.70 сурет.  Алматы қаласы / орындалу % / жаратылыстану 
№
1
2
3
 
М
Г
М
ам
ан
д
ан
д
ы
р
ы
л
ға
н
 
м
ек
те
п
-
л
и
ц
ей
-
и
н
те
р
н
ат
№
5
5
 
Ж
О
М
№
6
5
 
Ж
О
М
№
1
5
5
 
Ж
О
М
№
1
1
7
 
Ж
О
М
№
1
0
0
 
Ж
О
М
№
1
1
0
 
Ж
О
М
№
1
4
9
 
Ж
О
М
«А
л
ат
ау
» 
ко
л
л
ед
ж
і
№
1
5
6
 
Ж
О
М
№
8
9
 
Ж
О
М
«Қ
ай
н
ар
» 
ҰУ
 м
ек
те
б
і
А
л
м
ат
ы
 қ
.
 
Алматы қаласының халықаралық емтиханның 
оқу сауаттылығын
 бағалау  
бағытына    қатысушылары,  Қазақстан  аймақтары  тұрғысында  Астанадағы 
құрдастарымен бірге үшінші орынды иеленді, жазбаша мәтіндердің орындалуы  
44% 
құрайды. 
№ 
117 
ЖОМ 
 
қатысушылары 
ұлдарға 
арналған 
мамандандырылған  мектеп-лицей-интернатты  төменгі  орынға  ысыра  отырып, 
ең жоғары нәтижелерге қол жеткізді- сәйкесінше  53% және  51%. 

 
195
 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
  Дегенмен,  сұрақтардың  бірдей  санымен  (456)  қазақ  тілінде  оқытатын 
ұлдарға арналған мамандандырылған мектеп-лицей-интернаттың білімгерлері,  
орыс тілінде оқытатын № 55 ЖОМ білімгерлерімен салыстырғанда, анағұрлым 
жоғары 
нәтижелерді 
көрсетеді. 
Көрсеткіштердегі 
айырмашылықтар                            
6% құрайды.  
Осылайша,  теңдей  сұрақтарға  (424)  жауап  бере  отырып,      орыс  тілінде 
оқитын  №65  ЖОМ  білімгерлері  №100  ЖОМ  оқитын  өз  құрдастарын  артқа 
қалдырған.  Халықаралық  тестті  орындау  табыстылығы  сәйкесінше  43%  және  
36%  құрады.  Қазақ  тілінде  білім  беретін  №123  мектеп-гимназияның 
қатысушылары,    №155  ЖОМ  білімгерлеріне  қарағанда  1%    төмен  нәтижелер 
берген.  Математикадан  тапсырмаларды  орындау  барысындағыдай,  тесттерді 
орындау  барысындағы    ең  төмен  көрсеткіштер  пайызы  №156  ЖОМ 
білімгерлерінің үлесінде (3.71сурет). 
3.71 сурет. Алматы қаласы / орындалу % / оқу сауаттылығы 
№
1
2
3
 
М
Г
М
а
м
а
н
д
а
н
д
ы
р
ы
л
ғ
а
н
 
м
е
к
т
е
п
-
л
и
ц
е
й
-
и
н
т
е
р
н
а
т
№
5
5
 
Ж
О
М
№
6
5
 
Ж
О
М
№
1
5
5
 
Ж
О
М
№
1
1
7
 
Ж
О
М
№
1
0
0
 
Ж
О
М
№
1
1
0
 
Ж
О
М
№
1
4
9
 
Ж
О
М
«
А
л
а
т
а
у
»
 к
о
л
л
е
д
ж
і
№
1
5
6
 
Ж
О
М
№
8
9
 
Ж
О
М
«
Қ
а
й
н
а
р
»
 Ұ
У
 м
е
к
т
е
б
і
А
л
м
а
т
ы
 қ
.
 

 
196 
PISA 2012 
халықаралық зерттеуінің  негізгі нәтижелері
 
PISA - 2012 
Үш  бағыт  бойынша  айтарлықтай  табысқа  «Алатау»  колледжінің 
білімгерлері    қол  жеткізген.  Осылайша,  математикалық  білімді  қолдану 
біліктілігін бағалауға бағытталған  жалпы сұрақ санынан (193), олар 90-на дұрыс 
жауап берген, ол  орындалудың 47 % құрайды. Олар жаратылыстану бойынша  
аймақ  бойынша  екінші  болып,  жоғары  жетістіктерге  қол  жеткізген  (орындалу  
52  %).  Оқу  қабілетін  бағалау  барысында    15-жастағы  білімгерлер  аймақтық 
көрсеткіштен 3% жоғары нәтиже берген. Тест тапсырмаларын орындау пайызы 
47%  құраған (3.72 сурет). 
3.72 сурет.  Алматы қаласы / орындалу % /  ТКБ 
математика

жүктеу/скачать 11,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: