М. Жумабаев  (1893-1938)

Н. У. Базанова 
(1911-1993)
Потапов, А.Д. Соколов, М.И. Алибеков, З.С. Абишева, И.II: Кричевская, Р.Д. 
Колесинская, Г.А. Беспалова, К.А. Самойлова, Л.А. Артемьева, Т.В. 
Антонова, Т.А: Жумакова, М.Б. Махамбетова, А.Г. Бисерова, Н.С. Байжанова,
О.В. Ануфриева, Д.Ф. Галимова, Қ.Х. Хасенова, Г.Д. Жетіспаева т.б.)
Соңғы 
он 
жылдықтарда 
еліміздегі 
жогары 
медицина оқу орындарында қазак бөлімі студенттеріне 
арналган 
калыпты 
физиология 
мен 
валеология 
пәндерінен оқулық, оку-әдісгемелік құралдар баспадан 
шығарылды.
Физиология гылымына зор еңбегі сіңген - белгілі 
ғылым жэне котам кайраткері академик Н.У. Базанова.
Н.У. Базанова (1911-1993) - ғалым-физиолог, қазак 
әйелдері 
арасынан 
шыққан 
түңғыш 
биология 
ғылымының 
докторы, 
профессор, 
Қазакстан 
ҒА 
академигі. Алматы зоотехникалык - малдәрігерлік 
(казіргі Аграрлық университет) институтын бітіргеннен 
кейін, сонда ассистент, доцент, профессор, кафедра 
меңгерушісі болып қызмет істеді.
Ол 
эксперимснттік 
биология 
институтының 
директоры, Қазақстан ГА биология жэне медицина 
бөлімінің акадеимк - хатшысы, кейін Физиолоия 
институтының ресми жэне құрметті директоры (1986- 
1993) 
болды. 
Көп 
жылдар 
бойы 
қазақстандык 
физиологтар қогамын басқарып оны әлемге танытты. 
Қазак физиология қоғамы халыкаралык ұйымына 
мүше 
болып 
қабылданды. 
Оның 
баскаруымен 
физиологтардың ХІІІ-ші Бүкілодактық (Алматы, 1979) 
жэне шетелдік галымдардың қатысуымен төрт рет 
Қазақстандык съездері өткізілді.
Оның кыруар еңбектері ауылшаруашылык жэне 
жануарлар 
физиологиясын 
аса дамытты. 
Негізгі 
ғылыми 
еңбектері 
ірі 
кара 
малдың 
асқорыту 
ерекшеліктерін 
жэне 
жас 
төлдердің 
өсуі 
мен 
физиологиясын зерттеуге арналган. Н.У. Базанова 
ауылшаруашылык жануарлардың онтогенез кезінде 
канайналымы жэне тынысалу жүйелерінің рефлекстік 
реттелісін 
тексеріп, 
олардың 
қалыптасу 
заңцылыктарын анықтады.
Н.У. Базанованың жетекшілігімен жас төлдердің 
асқорыгу жүйесін, зат жэне энергия алмасу үрдістерін 
тексеруде жүйелі жэне көлемді зерттеулер жүргізілді. 
Осының 
нәтижесінде, 
олардың 
өсу 
мен 
даму 
ерекшелікгерін, тектік қасиеттерін анықтау арқылы 
малдардың асыл түқымдарын өндіру толық жолға

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: