457
11-тарау
•
Айырбас, желілік және рационалды таңдау теориялары
(Molm, 2001). Біріншіден, айырбас қарым-қатынасына байланысты тәуекел-
мен белгісіздікке көңіл бөлінеді (Kollock, 1994). Мысалы, бір актор екіншісіне
айырбасқа пайдалы ештеңе алмай, құнды нәтижелер беруі мүмкін. Екіншіден,
тәуекелге деген қызығушылық айырбас қарым-қатынасына деген сенімге кү-
мән туғызуы мүмкін. Мәселе мынада болып тұр: жауапты сәтте бір-біріне өзара
кепілдік беру үшін бір актор келесі акторға сене ала ма? Үшін шіден, осыған
байланысты акторларда бір-бірімен өзара міндеттер кешенін жасау арқылы
тәуелділіктің төмендеуі мен сенімнің артуы мәселесі туындайды (Molm, 1997).
Бұл, өз кезегінде, төртінші мәселемен байланысты, пайдакүнем акторларға
ерекше назар аударылатын теориядағы аффект пен эмоцияға көңіл бөлуді кү-
шейту. Бесіншіден, алдыңғы айырбас теориясының басым бөлігі құ рылымға
назар аударса, айырбас қарым-қатынасында актордың сипаты мен рөлін анық-
тауға қызығушылық арта түседі.
Көп көңіл аударуды қажет ететін сұрақтарға қатысты Молм былай дейді:
«Айырбас теориясы айырбас құрылымдарын қарастыруға бейім, бірақ өзгеріс
немесе айырбас динамикасына баса назар аудару қажет. Соңында, кейінгі жыл-
дары ерекше назар аудартқан жаңа бағыттардың бірі – айырбас теориясының
желілік теориясымен интеграциялануы болды. Біз желілік айырбас теориясы-
на желілік теориясын талқылап болғаннан кейін ораламыз».
Достарыңызбен бөлісу: