14-ДƏРІС
ТАҚЫРЫБЫ:
АРАБ
ХАЛИФАТЫНДАҒЫ
ФЕОДАЛДЫҚ
ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ.
ҮІІ ғ. арабтар исламға дейінгі діннен бас тартып, исламды қабылдады. Араб мемлекетінің
қалыптасуына алғышарт қалыптасты. Араб жаулап алушылығынан кейін омейядтар
халифаты құрылды.
Мұхаммед Пайғамбар, Дамаск, халифат, Ихта, Бабек, Фирдоуси, Шахнама.
Сұрақтары:
1. Ислам дінінің қалыптасуы жəне араб мемлекетінің құрылуы.
2. Араб мемлекетінің қалыптасуының экономикалық жəне саяси алғышарттары.
3. Араб халифатының құрылуы.
4. Омайядтар халифаты.
‡II ғасырдың басындағы Аравия. Табиғи жағдайы, шаруашылығы. Әлеуметтiк-
экономикалық дамуы. Саяси жағдайы. Арабтардың исламға дейiнгi дiни нанымдары және
ондағы Меккенiң ролi. Жарты аралдан тыс жердегi арабтар. Исламға дейiнгi мәдениетi.
Ислам дiнiнiң қалыптасуы және Араб мемлекетiнiң құрылуы. Мұхаммед пайғамбардың өмiрi
мен қызметi. Оның өмiрiндегi Хубайлид-қызы Хадиша Құбраның орны. Құран т‰суiнiң
Мединада жалғасуы. Ислам идеологиясының негiзi. Араб мемлекетiнiң құрылуының алғы
шарттары. Аравияның бiрiгуi. Араб мемлекетiнiң алғашқы қадамы және жаулап
алушылықтары. Араб халифаты. «Халиф» туралы т‰сiнiк. Алғашқы төрт тақуа халифтың
билiгi. Шииттер мен хариджилер. Халифаттағы дағдарыс және бiрiншi азамат соғысы. Араб
жаулап алушылықтарының жалғасуы және оның салдарлары.
Омейялар халифаты: құрылуы, iшкi саясаты. Екiншi азамат соғысы. Әбу-М‰слiм
көтерiлiсi және Омейялар халифатының құлауы. Аббасилер /Бағдат/ халифаты: құрылуы,
феодалдық қатынастардың дамуы, салықтың т‰рлерi. Жаулап алынған жерлердегi
көтерiлiстер. Халифаттың мемлекеттiк құрылысы. Араб халифатының әлеуметтiк-
экономикалық мәселелерi. Мәдениетi. Зинджалар көтерiлiсi. Исмаилилер мен карматтар.
Еуропалықтар халифат елдерінің мәдениетімен арабтар жаулап алған Испания
арқылы танысты. Кордовада көптеген жоғары оқу орындары болды. Оларда аса көрнекті
ғалымдар дәріс оқыды. Мұндағы кітапханаларда көне қолжазбалар сақталды. Еуропада
ежелгі грек ғалымдары мен жазушыларының еңбектері араб аударымдары арқылы белгілі
болды.
Достарыңызбен бөлісу: