ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №3, 2019
239
Ең тиімді екі сатылы залалсыздандыру ұзақтығы 0,5 жҽне 20 минут - 96% этил спирты
мен 0,1% KMnO
4
ерітіндісі болып табылды. Нҽтижесінде ең жоғары таза, сау ҿсімдіктердің
саны кҿп болған. Келесі тҽжірибелерді жүргізу кезінде залалсыздандырудың анықталған
тиімді жағдайлары қолданылды.
In vitro Рetunia hybrida L. культураға енгізу
кезінде Murashige and Skoog, Uata и
Гамборга қоректік орталар қолданылды [9,10].
Жұмыста Мурасиге-Скуга қоректік ортасы қолданылған, бұл ортада каллустың ҿсуі
үшін негізгі компоненттері – минералды тұздар (макро- жҽне микроэлементтер), кҿміртек
тағамдану кҿзі (сахароза), витаминдер жҽне ҿсу процесінің реттегіштері болып табылады.
Каллусты ҿсіру 26
0
C температурада
қараңғы жерде жүргізілген. 6 аптадан кейін эксплант
біріншілік каллусты түзіп, ол субкультивирленіп, яғни жаңадан жасалынған қоректік ортаға
ауыстырылатын.
Беттік ҽдіспен ҿсірілген каллусты ұлпа жасушалардың аморфты массасын түзеді, бұл
массаның белгілі құрылымы байқалмайды:
борпылдақ, бҿлек жасушаларға оңай бҿлінеді
(ыдырайды), каллусты массаның түсі - ақ түстен ашық сары түске дейін. Пробиркадағы
культура үшін ҿсу уақыты - 20 күннен - 60 күнге дейін, колбадағы культуралар үшін - 30
күннен 90 күнге дейін.
Ҿсімдік ұлпаларын культивирлеу үшін қоректік орталардың құрамы 2-кестеде
кҿрсетілген.
Тұздардың жоғарғы құрамы бар Мурасиге-Скуга, Гамборг орталарына қарағанда, тек
қана микроэлементтерден тұратын тұздардың тҿменгі
құрамы бар Уайт ортасында
ұлпалардың этиолирленуі байқалмайды, бірақ экспланттардың ҿсуі мен дамуы баяу жүреді.
Мурасиге-Скуга, Гамборг қоректік орталарда in vitro жағдайында ҿсімдіктердің ҿмір
қабілеттілігіне ҿте жақсы, ҿсімдіктер жасыл түсті, ҿсуі байқалады. Ал Уайт қоректік ортада
ҿсімдіктердің ҿмір қабілеттілігіне жақсы, ҿсу процесі байқалмайды.
Гамборг жҽне Мурасиге-Скуга орталары KNO
3
, KH
2
PO
4
тұздарының
болуымен
ерекшеленеді. Гамборг ортасында кҿрсетілген компоненттер кездеспейді. Анықталғандай,
бұл тұздардың ортада болуы экспланттардың ҿсуі мен ҿмір сүруіне ҽсер етеді.
Мурасиге-Скуга бойынша минералдық құрамы бар орталарда ҿсімдіктерді
культивирлеу кезінде ҿмір сүру қабілетінің (95,50%) жоғарғы пайыздық кҿрсеткіші
байқалған. Рetunia hybrida L. каллусты ұлпасының ҿсуі мен иницирленуі үшін ҽрі қарай
зерттеулер жүргізу кезінде қолайлы
жағдайлар таңдап алынды, Мурасиге-Скуга қоректік
ортасында жүргізілді.
Достарыңызбен бөлісу: