АЛҒЫСӚЗ
Педагогтың
өнері
мен
шеберлігі
ақжҥректілік пен даналықты ҥйлестіре
алғандығында.
В. Сухомлинский
Тҧлғаның қалыптасуында білім маңызды орын алады. Ол адамның
дҥние танымын ғана емес, сонымен бірге даралығының дамуын, оның
ерекшелігін қамтамасыз етеді.
Еңбектің заманауи нарығы психологиялық-педагогикалық
бағытындағы оқу орындары тҥлектерінің кəсіби біліміне де, жалпы
гуманитарлық дайындығына да жоғары талаптар қояды. Жақсы
маман өз білімін ҥнемі толықтырып отырады.
С. И. Гессен бҥгінгі кҥні де өзекті
болып табылатын білім мен
мəдениет арасындағы өзара қатынас проблемасын қойған. Бҧл
байланыстың қажетті шарты білімнің мəдениетке сіңісуі жəне
керісінше, мəдениеттің білімге сіңісуі болып табылады.
Білім – мəдениеттің бөлігі, ол оның сақталуына жəне дамуына
ықпал етеді. Білім алу ҥдерісі əлемді тануды қамтамасыз етеді,
тҧлғаның даралығын, қайталанбас ерекшелігін дамытады, əлемдік
мəдениеттің бар байлығын игеруге мҥмкіндік береді.
Е.В.Бондаревская
айтқандай, адам өз мəдениетін дамыту жəне
өмір шығармашылығы ҥшін ерікті, себебі мəдениет адамы – өз
тағдырын өзі шешуге қабілетті еркін тҧлға, мəдениет адамы –
адамгершілігі бар тҧлға, себебі ол өзін-өзі адамгершілік жəне
эстетикалық жетілдіруде еркін; мəдениет адамы – рухани тҧлға.
Мҧндай тҧлғаны тəрбиелеу таным мен өзін-өзі тануда рухани
қажеттіліктердің дамуын, сҧлулық, туғандарымен қатынас, табиғат
қажеттіліктерін, шығармашылық қажеттіліктерін,
өзінің ішкі
дҥниесінің дербестігін, өмірдің, бақыттың, идеалдың мəнін іздеуді
болжайды; мəдениеттің адамы – шығармашыл жəне бейімделгіш
тҧлға,
вариативті ойлайтын, жаңашылдықтың дамыған сезімі,
жасампаздыққа талпынысы бар тҧлға
1
.
Ресейдегі білім жҥйесін қайта қҧру оқу-тəрбие процесінің жаңа
мақсаттық бағдарларын берді: тҧлғаға қарай «бет бҧру», оның
дамуына жағдай жасау
2
.
1
Бондаревская Е.В., Кулъневич С.В. Педагогика: гуманистік
теориялардағы жəне тəрбиелеу жҥйелеріндегі тҧлға: оқу қҧралы
— Ростов н/Д, 1999.
2
Зарецкая И. И. Педагогтың кəсіби мəдениеті: оқу қҧралы —
М., 2002.
Заманауи маманның кəсіби дайындығы өзіне терең жалпы білім беру,
психологиялық-педагогикалық жəне арнайы білімді,
заманауи
педагогикалық
технологияларды
ҥйренуді,
инновация
мен
шығармашылықты мақсат етуді қалыптастыруды қамтиды. Осыған
байланысты мҧғалімнің кəсіби қалыптасуының маңызды жағы
педагогикалық шеберлікті тҥсіну болып табылады. Оның шыңына жету
жолы кҥрделі, бірақ керемет қызықты!
Студенттік кез – болашақ кəсіби қызметке дайындалуға арналған
тамаша уақыт. Пайдасыз білім жоқ. Бҧл өзінен өзі маңызды. Ал білім алу
процесі – жан-жақты дамуға тамаша жағдай. Студенттік кезең - білім
алудың жоғары деңгейімен жəне танымдық уəжімен
ерекшеленетін,
мəдениетті белсенді тҥрде қолданатын ерекше əлеуметтік категория.
Ақиқат, мейірімділік жəне сҧлулықтың ережелері бойынша
шығармашылық жəне ішкі қайта өзгеруге қабілетті дамыту – бҧл
руханилықты тəрбиелеу жолы, ресей зиялыларының жаңару жолы.
Кəсіби-педагогикалық білімді игеру ҥдерісі педагогтың шеберлігін
дамытудың қажетті шарты болып табылады. Оның болашақ маманның
кəсіби қҧзыреттілігін дамыту, оның коммуникативті жəне басқару
біліктілігі мен дағдыларын қалыптастыру ҥшін ҥлкен маңызы бар, себебі
ҥйлесімді адамды тəриебелеу, оның педагогикалық мəдениеті мен
болмысқа шығармашылық қатынасы – бҧл педагогикалық шеберліктің
мəндік
ерекшеліктерін игеру, жан-жақты дамыған тҧлғаның заманауи
өмірді өз бетінше қабылдауға қабілеттерін дамыту жолы.
Педагогикалық шеберліктің доминанты, Ю. П.Азаров айтқандай,
«əркімге өзінің дарындылығына деген абсолютті сенімін орнату,
қорқынышы мен өзіне деген сенімсіздігін жою. Шығармашылыққа
қуатты талабын ояту» болып
табылады
1
.
Педагогикалық шеберлікті игеру əрбір педагогқа тəжірибені,
теориялық білім мен практикалық біліктілікті кіріктіру негізінде тек
мақсатты жеке – психологиялық өз бетінше білім алу жəне өзін-өзі
дамыту барысында ғана қол жетімді.
Дəл саналы кəсіби қызмет тҧлғаның жалпы мəдениетті, іскерлік
қасиеттері мен педагогтың кəсіби қҧзыреттілігін болжайтын
педагогикалық шеберліктің негізі болып табылады.
«Педагогикалық шеберліктің негіздері» оқулығы – Отандық білімді
дамыту қорымен өткізілетін 2008 жылғы ең ҥздік
ғылыми кітапқа
берілген
Бҥкілресейлік байқаудың лауреаты.
1
Азаров Ю.П. Тəрбиешінің шеберлігі. — М.: Ағарту, 1971.