Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығЫ» АҚ

42 
бейімділігін көрсететін оқу жоспарын өзі үшін қалыптастырған білім алудың 
дәстүрлі нысандарына тән емес бірегей мүмкіндік пайда болады. 
Параллельдік. Оқыту негізгі кәсіби қызметпен немесе оқумен қатар жүргізілуі 
мүмкін. Білім алушылар мен білім беру мекемесі арасындағы қашықтық тиімді 
білім беру процесіне кедергі болмайды.
Жаппай оқыту. Студенттер саны сыни параметр бола алмайды. Барлық білім 
алушылар оқу және анықтамалық ақпараттың барлық мүмкін болатын көздеріне 
(электрондық кітапханаларға, ақпараттық деректер базасына) толық қол жеткізе 
алады, сондай-ақ телекоммуникациялық желілер мен байланыс құралдары 
арқылы бір-бірімен және оқытушымен қарым-қатынас жасай алады. 
Рентабельділік. Бұл қашықтықтан оқытудың жоғары экономикалық тиімділігі. 
Шетелдік және отандық мамандарды бағалауы бойынша қашықтықтан оқыту 
білім алудың басқа формаларынан шамамен 1,5–2 есе арзан болатынын 
көрсетеді.
Әлеуметтік. Қашықтықтан оқыту белгілі бір дәрежеде әлеуметтік шиеленісті 
алып тастайды, білім алудың тең мүмкіндігін қамтамасыз етеді, тұрғылықты жері 
мен жағдайына қарамастан және белгілі бір шамада материалдық жағдайлардан. 
Бірақ қашықтықтан оқытудың артықшылықтарымен қатар өзінің кемшіліктері де 
бар, олардың негізгілері [5, 7]:

күндізгі қарым-қатынастың жеткіліксіздігі немесе студенттер мен 
оқытушы арасында осындай жағдайлардың болмауы (білімді тиімді, 
тұлғасыз беру жүреді);

жеке-психологиялық жағдайлардың тұтас қатарының болуы қажеттілігі; 
ақпарат көздеріне тұрақты түрде қол жеткізу қажеттілігі;

оқушылар өзін әрдайым жеткілікті техникалық жабдықтаумен қамтамасыз 
ете алмайды және интернетке тұрақты түрде шыға алмайды; 

білім алушыда күшті мотивацияның болуы, өз бетінше білім ала білу талап 
етіледі;

43 

оқыту 
бағдарламалары 
мен 
курстары 
маманның 
біліктілігінің 
жеткіліксіздігінен қажетті деңгейде әзірленбеуі мүмкін;

қашықтықтан білім беруде оқытудың негізі-жазбаша. 
Қашықтықтан оқытудың маңызды кемшіліктерінің бірі, "жасанды қарым-
қатынас" болып табылады. Электрондық ресурстар тірі қарым-қатынасты 
алмастыра алмайды. Қазіргі адамдық өзара іс-қимыл қабылдаудың эмоциялық-
психологиялық ерекшеліктерімен боялған ауызша және бейвербальді сөйлеу 
формаларын болжайды. Оқыту тірі қарым-қатынастарсыз мүмкін емес, бірақ ол 
қарым-қатынас құралдарын әр түрлі болса, оқу ақпаратын жеткізу және өңдеу 
құралдарын оңтайландырса тиімді болуы мүмкін. Инфокоммуникациялық 
технологиялар оқытушыларды оқу материалдарын әзірлеу және сүйемелдеу 
бойынша рутиндік операциялардан босатып, бақылау процедурасын және 
автоматтандыруға болатын басқа да процестерді жеңілдетіп, оқыту процесін 
оңтайландыруға көмектеседі [8]. Көптеген авторлар осы оқыту технологиясының 
белгілі бір кемшіліктеріне байланысты қашықтықтан базалық білім алуды 
ұсынбайды, күндізгі оқу нысаны бойынша толық бағдарламаны өтуге кеңес 
береді. Ал қашықтықтан оқыту екінші жоғары білім алу, қосымша біліктілікті 
арттыру курстарынан өту кезінде ыңғайлы. Сонымен қатар, оқу процесіне 
қашықтықтан оқытудың жеке технологияларын енгізу өте маңызды болып 
табылады. Шынында да, оларды пайдалану жаңа білімді жедел пайдалану, оқу 
үдерісінің ақпараттық қамтамасыз етілуін арттыру, ғылымның әр түрлі 
салаларында қазіргі заманның көрнекті ғалымдарымен, қайраткерлерімен және 
мамандарымен қарым-қатынасқа еркін қол жеткізу сияқты көптеген мәселелерді 
шешуге көмектеседі. 
Қазіргі заманғы зерттеу зертханаларында компьютерге қосылу мүмкіндігі 
бар жабдықтардың белсенді енгізілуіне байланысты, объектілерді есептеу немесе 
зерттеу процестерін автоматтандыруда теориялық курстардан басқа, сонымен 
қатар әр түрлі бағдарламалық өнімдермен жұмыс істеу бойынша 
симуляторларды құру қажеттілігі бар, ол нұсқауға уақытты қысқартуға және оны 

44 
практикалық жұмыс үшін ұлғайтуға мүмкіндік береді. Өкінішке орай, қазіргі 
уақытта креативті ойлауға, талғамға ие және оқу үдерісін сауатты құра білетін 
сапалы қашықтықтан оқыту курстарын әзірлеу үшін білікті мамандардың 
жетіспеуі сезіледі. Біздің ойымызша, қашықтықтан білім беру жүйесі-тәжірибелі 
оқытушының қолында жақсы, өзекті және жоғары тиімді құрал. Бірақ оқытудың 
бұл әдісін қосымша ретінде, әсіресе практикалық жұмыс дағдыларын талап 
ететін дайындық бағыттарында пайдалану орынды. 
Жаратылыстану-ғылыми пәндер бойынша оқытудың осы технологиясын 
және басқаларды қолданудың маңызы жоғары, өйткені бұл тек пәндерге деген 
қызығушылықты ғана емес, сонымен қатар оқыту мен материалды меңгерудің 
сапасын да арттыра алады. 

жүктеу/скачать 2,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: