165
Ар тық бол мас біл ге нің
Шо қан Ом бы бе кі ні сін де ка тор га
мер зі мін өтеп жүр ген орыс жа зу шы
сы Ф.М.Достоевс кий мен жа қын та
ныс бол ды. Шо қан Ф.М.Дос тоевский
мен ал ғаш 1854 жы лы Ом бы да,
Достоевс кий
жиі ба рып тұ ра тын
Иванов тар үй ін де та ны са ды. Бұл
кез де су еке уі нің көз қа рас та ры ның
жа қын ды ғын, мүд де ле рі нің бір екен
ді гін та ныт ты,
сөйт іп олар жа қын
дос бо лып кет ті. Шо қан жа зу шы ның
жа қын дос та ры ның бі рі бол ған кез
де 19 жас та еді. Шо қан ның Ива нов
тар үй ін де гі та ныс тық тан бас тал ған
Ф.М.Дос тоевс кий мен дос тық қа ты
на сы Се мей мен Пе тер бор да ғы кез
де су лер мен
жал ға сып, ал ты жыл
(1856–1862) хат жа зы су ға со зыл ды.
Ф.М.Дос тоевс кий қа зақ до сын өмір бойы ес ке алып жүр ді.
Шо қан Уәли ха нов тан ал ған зат та ры ның бә рі кей ін нен ол үшін
ең қым бат ес те лік бо лып қал ды. 1866 жы лы Шо қан қай тыс бол
ған нан кей ін Ф.М.Дос тоевс кий бір де әй елі не: «Мы на үл кен па
ли сандр жә шік ті көр ді ңіз бе? Бұл – ме нің
сі бір лік до сым Шо қан
Уәли ха нов тың сый лы ғы, сон дық тан ол ма ған өте қым бат. Мен
қол жаз ба ла рым ды, хат та рым мен қым бат
ес те лік те рім ді осын да
сақ тай мын», – де ген.
Шо қан ка дет кор пу сын да бел гі лі ға лым, геог раф жә не Азия
ны зерт теу ші Г.Н.По та нин мен бір ге оқып, дос та сып кет ті. Ара
да 30 жыл өт кен де Г.Н.По та нин Шо қан ның әке сі Шың ғыс сұл
тан ның
ауы лын да бо лып, осы са па ры ның нә ти же сін де «Қыр
ғыз дың ең соң ғы хан за да сы ның отау ын да» ат ты ең бек жа зып
қал дыр ды. Бұл оның өмір ден ер те
кет кен до сы Шо қан ды зор
құр мет пен ес ке алу дың бел гі сі еді.
«Тарихитұлғалар»кітабы
ШоқанменФ.Достоевский.
Семей.
Достарыңызбен бөлісу: