С тұр сын ға лиева

167
үй ден шық ты, тіп ті бір әй ел мұ сыл ман дар ре тін де біз ге ар нап, 
жоқ тау жы рын айт ты.
Қыр ғыз дар да біз де гі си яқ ты әй ел күй еуі нің қа за сын бір жыл 
бойы дау ыс тап жоқ тауы ке рек. Мұ сыл ман дар, яғ ни өз адам да ры 
өт кен кез де, жоқ тау ай туы қа жет. Сұ рас ты ра ке ліп, біз дің біл ге-
ні міз, әй ел Са ры ба ғаш оқи ға сын да күй еуі нен ай ыры лып ты, ки із 
үй ге ілін ген қа ра ту со ны біл ді ріп, мар құм ның жа сын да көр се те ді 
екен. Егер ки із үй ге қан дай да бір ту ілін се, сол үй бір мү ше сі нен 
ай ырыл ды де ген сөз. Егер ту қы зыл бол са, жас адам дү ние сал-
ған, қа ра бол са, ор та жас та ғы, ақ бол са, кә рі кі сі де ген сөз. Біз дің 
аяшы мыз дың (қыр ғыз әй елі) ота ға сы ор та жас та ғы бо лып шық-
ты. Біз тоқ тап тұ рып, қыр ғыз әй ел дің эле гия сын (жоқ тау) тың-
да дық. Сөз де рін анық ажы ра та ал ма дық, тек «ох!», «қо қи!» де ген 
дау ысы ай қын ес ті ліп тұр ды. Бұ рын бұл ор да да бол ған бір қа зақ 
сол кез де ес ті ген өлең жол да рын кел тір ді, со ған қа рап, біз мә ті нін 
ша ма ла дық...
Біз ді қор ша ған қа зақ тар мен әң гі ме ле се бас та дық. Ме нің қа зақ 
сұл та ны жә не хан тұ қы мы еке нім ді біл ген соң, олар се нім мен 
қа рай бас та ды, ал ег де әй ел дер ме нің жү деу де не ме, қан-сөл сіз 
бе ті ме ая ныш пен қа ра ды, іш те рі нен ша ма сы, бай ғұс, ана сын 
са ғын ған бо лар деп ой ла са ке рек. Олар дың соң ғы аң ғырт сөз-
де рі ме нің күл кім ді кел тір ді. «Не де ген мейі рім ді, қа ра пай ым 
адам дар!» – деп ой ла дым мен. Бір кем пір ма ған тос та ған то лы 
қы мыз әкеп бер ді. Оның көз қа ра сы мен сөз де рін де шы найы жа на-
шыр лық пен аяушы лық тұ нып тұр ған дық тан, оны ра зы ету үшін, 
тос та ған ды бір-ақ сі мір дім.
Ке ле сі ау ыл да да біз ді кү тіп отыр ды. Бір не ше ер адам ме ні 
«ал дияр» деп сұл тан ша қар сы алып, ме ні ал ғаш қы да өте таң ғал-
дыр ған өті ніш біл дір ді.
– Біз де бір бей ша ра аяш бар, – де ді олар, – оны жын дар бу ған, 
біз ақ сүй ек адам оның жы нын қу ып жі бе ре ала ды деп ес ті ген едік.
– Олар ды мен қа лай қуа мын? – деп сұ ра дым мен.
– Өте оңай, – де ді қыр ғыз дар, – қам шы мен ая май ұру ке рек, 
сон да бү кіл жын дар ке те ді. Мұ ның бә рі – сан ды рақ, еш қан дай 
жын дар жоқ, ол – нау қас, оны ұрып ем деу қа жет емес, оған 
ты ныш тық ке рек еке нін қан ша айт қа ны ммен, оның бә рі бе кер 
бол ды. Қыр ғыз дар ри за бол май, бір соқ қы мен жын дар ды қууға 
ша ма сы ке ле ді, бі рақ оны іс те гі сі кел мейт ін қа ты гез адам дай 
қа рап кет ті. Амал жоқ. Мен олар ға өзім нің бау ырым сұл тан деп 
та ныс ты рып, бір қа зақ ты ұсын дым. Ол ба тыр өңін өз гер тіп, қам-
шы сын тө бе ге кө те ріп, ау ыл ға қа рай тар тып кетті. Бір не ше әй ел 

жүктеу/скачать 10,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: