Алматы мектегь 1989

к і сі н і ң б ет ә л п е т і н к е с к і н д е у г е ж ұ м с а л а д ы . « Қ а р а » с ө з і н і ц унакі- 
д ы - ұ н а м с ы з к е й і п к е р л е р д і б е й н е л е у і о н ы м е н т і р к е с к е н б а с қ а сыь 
е с і м д е р г е б а й л а н ы с т ы : « ж у а п қ а р а » б о л с а — ұ н а м с ы з , « б у ж ы [
қ а р а » — ұ н а м д ы , « с ұ р » сып есімі д е ұ н а м д ы к е п і п к е р г с б а й л а
н ы с т ы қ о л д а н ы л а д ы .
Б і р ы ң ғ а й э п и т е т т е р і с - қ и м ы л о рс к е т т і ц б о л м ы с ы н ж а н - ж а қ
ты, т о л ы қ т а й , э м о ц п о н а л д ы б о я у м е н ү с т е м е л с й б ер е д і :
« А у ы л д ы ң қ о т а н ы ы з ы - ш у , қ ы м - қ у а т : ш а п қ а п ат, жүгіргеі: 
а д а м , ж ы л а ғ а н д а у ы с т а н қ ұ л а қ т ұ н г а н д а й » . « Қ а г і т а г а н топтыь 
а л д ы д ү р к і р с н , а у ы л д ы ц ш е т і н е кірді. Л т т ы ц д ү р с і л і , с о й ы л д ы ғ
т а р с ы л ы , б ү р қ ы р а г а н ш а ц , шан. - шуц д а у ы с а д а м п ы ц ү ре ні п а л а р
л ық. . . » « С а т ы р л а ғ а н с ой ыл , а й қ а й с а л г а н д а у ы с — бәрі де Ы б ы
р а ш т ы ц о й ы н а н ш ы г ы п к с т к е н д е й б о лд ы » .
Ж а з у ш ы қ о л д а н а т ы н т а ғ ы бір к ө р к е м т ә сі л — т е ц е у л е р . Бі ре[
м ы с а л : « Қ ү н б е с і н д і к к е к е л г е н к с з д е К ө р к е м т а й д ы ц а у ы л ы ас 
т а н - к е с т е и б о л д ы : к е м с е ң д е п к е м н і р - ш а л ж ы л а д ы , қ а н ы н т а р
т ып с ұ р л а п ы п , сең с о қ қ а н б а л ы қ т а й  м е ц - з е ң б о л ы п ж а с т а р тұр 
ды...», « Т а с п е р г е н с өзі н б ө л г е н д е р г е н а р а з ы л ы қ к өрсет т і . С ү з е г е і  
с и ы р д а й  кәзім а л а р т ы п ж а н - ж а ғ ы н а қ а р а п қ оя ды. . . », « Қ а й р а қ п а і
с өз і н а я қ т а п ү л г е р м е д і , ү рг е н тұлыптай с емі з б ә й б і ш е ү л к е н үй 
д е л ы р ғ а л а б а с ы п ш ы қ т ы д а , Қ а п р а қ п а й г а ш а п т ы ғ а сөйлеп...»
О ң г і м е н і ц с ә з д і к қ ұ р а м ы п д а х а л ы қ т і л і нд е г і т ү р а қ т ы т і р ке с
т е р де т о н н ы ң і шкі б а у ы п д а й к і р і іі и , ж ы м д а с ы п ж а т а д ы . О л а і
к ә о і н е к е й і п к е р с ө зі нд е қ о л д а н ы л а д ы д а , х а л ы қ ө к і л д е р і н і ң бей 
несін а ш а түседі .
« Қ о й ш ы әрі, к ө п п с н к ө р г е н ү л ы той е ме с пе, ж а л ғ ы з соныі 
б а л а с ы н а келі п о т ыр
ма, о д а п қ а д і р л і
б о з д а қ т а р д а
к е т ке л
о т ы р г ой, — д еп ү ш і н ш і бір ә й е л ж а қ т ы р м а й с ө й л е д і .»
« . . . Ой л а н ы п келігі Б ө л к е б а й т үсі нді :
- - Қой, а у ы л г а б а р у к е ре к : « У ііисең ү л т ы қ м е н »  дег ен, ек 
т а л а й күн т у ғ а н д а , ә л д е қ а й д а қ а ц г ы р ы п ж ү р у і м и і ң ж о н і б о л м а с
е р т е ң ж ү р е м , к е т е м ! — д е д і өзі не. »
Ә ң г і м е д е т а ғ ы б а с қ а
м ы н а д а й т ұ р а қ т ы сөз т і р к с с т е р і б а р
« с ә з д і бір ж е р г е б а й л а у » , « с ә з д і с а р а п т а л г а с а л у » , « ү к і м е т қ ұ
р ы ғ ы ү з ы н » , « б о л ы с т а тісі б олу», « ж а с б а л а н ы н а й з а н ы ң ұ ш ы ш
ілу», « ж ұ р т ш ы л ы қ қ ы л у » , « а й ы л ы н ж ы й м а у » т. С
Т ұ р а қ т ы т і р к е с т е р а в т о р л ы қ
б а я н д а у д а д а қ о л д а н ы л а д ы
б і р а қ аз: « ж ү н д е р і ж ы ғ ы л у » , « а у ы з т ұ ш ы р л ы қ еш нә рс е есті 
а л м а у » .
С ө з д е р д і ц б і р е н - с а р а н а у ы с
м а ғ ы н а д а ж ұ м с а л у реті де кез 
дес еді : «сөзі н т і р і л т у » , « с а л қ ы н кү л у » , « ж а б а й ы кеңес...»
Б. М а й л и н б үл ә ң г і ме с і н д е , ж а л п ы к ө р к е м т в юр ч е ст в о с ын д а
ғы с п я қ т ы , с ө з д е р д і ө з і н і ц т у р а м а ғ ы н а с ы н д а қ о л д а н ы п , а й ш ы к
т ы сурет, ш ы н я й ы ә м і р б ей не сі н ж а с а й д ы .
64

жүктеу/скачать 4,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: